◄ جهش بزرگ در راهسازی ایران با «مالیات های نشان دار» در سال ۱۴۰۴
در سال ۱۴۰۴ اجرای طرح «مالیات های نشان دار» در کشور موجب شد صدها پروژه عمرانی، به ویژه در حوزه راهسازی و حملونقل، از مسیر جدیدی از تأمین مالی برخوردار شوند. بر اساس آمار رسمی، بیش از ۱۸۷ پروژه راهسازی در استان های مختلف با مشارکت مؤدیان مالیاتی و هدایت منابع به طرح های مشخص، وارد فاز اجرایی شده اند.

در سال ۱۴۰۴ طرح ملی «مالیات های نشان دار» به یکی از نوآورانه ترین ابزارهای تأمین مالی پروژه های عمرانی کشور تبدیل شد. با اجرای این طرح، مؤدیان مالیاتی می توانند محل هزینه کرد مالیات خود را انتخاب کنند و سهمی مستقیم در توسعه شهرها و جاده ها داشته باشند.
به گزارش تین نیوز و بر اساس گزارش های رسمی، تاکنون بیش از ۱۸۷ پروژه راهسازی و حمل ونقل در سراسر کشور از این طریق تأمین مالی شده اند. استان های خوزستان، کرمان، اردبیل، قزوین و خراسان جنوبی پیشتاز این حرکت ملی هستند.
کارشناسان معتقدند این طرح می تواند فصل تازه ای در شفافیت مالیاتی و توسعه زیرساخت های ایران رقم بزند.
مالیات های نشان دار؛ ابزار نوین تأمین مالی عمرانی
طرح «مالیات های نشان دار» که از سال ۱۴۰۳ کلید خورد و در ۱۴۰۴ گسترش یافت، به مؤدیان مالیاتی اجازه می دهد انتخاب کنند مالیاتشان صرف کدام طرح های توسعه ای شود. این سیاست جدید وزارت امور اقتصادی و دارایی، گامی مهم در جهت افزایش اعتماد عمومی، شفافیت مالی و تقویت مشارکت مردمی در توسعه کشور است.
بخش عمده ای از منابع جذب شده در این طرح، به پروژه های زیرساختی از جمله راهسازی، بهسازی محورهای ارتباطی و حمل ونقل شهری و روستایی اختصاص یافته است.
مسیر توسعه در استان ها؛ از جاده کرمان تا محور الموت – تنکابن
در استان خوزستان، چهار پروژه راهسازی با مجموع اعتبار ۱٬۵۳۳ میلیارد ریال از محل مالیات های نشان دار تأمین مالی شد.
در کرمان، پروژه مهم باند دوم جاده کرمان – کوهپایه به طور کامل از همین محل تأمین اعتبار شده و در حال اجراست.
در استان اردبیل، ۳۴ پروژه عمرانی با مجموع ۳۹۲ میلیارد تومان از منابع مالیات های نشان دار در حال اجراست که بخش قابل توجهی از آن به حوزه حمل ونقل و راه های روستایی اختصاص دارد.
در قزوین نیز محور گردشگری و ارتباطی الموت – تنکابن در فهرست پروژه های نشان دار قرار گرفته است و در خراسان جنوبی، ۲۷ پروژه عمرانی با اعتبار ۴٬۰۸۰ میلیارد ریال شامل طرح های بهسازی و توسعه راه ها اجرا می شود.
سهم راهسازی از مالیات های نشان دار
طبق داده های وزارت اقتصاد، در مجموع ۸۸۱ پروژه ملی و استانی در طرح مالیات های نشان دار ثبت شده اند که ارزش کل آن ها بیش از ۱۸ هزار میلیارد تومان برآورد می شود.
از این میان، پروژه های حوزه حمل ونقل و راهسازی تنها ۱۳ درصد از کل پروژه ها را تشکیل می دهند اما ۲۹ درصد از کل اعتبارات را به خود اختصاص داده اند — نشانه ای از اولویت دولت در توسعه زیرساخت های جاده ای کشور.
تأثیرات مثبت طرح بر توسعه و اعتماد عمومی
اجرای طرح مالیات های نشان دار در پروژه های راهسازی کشور نتایجی چشمگیر در پی داشته است:
- تسریع در تکمیل پروژه های نیمه تمام چندساله،
- افزایش مشارکت و اعتماد مردم در پرداخت مالیات،
- کاهش هزینه و زمان حمل ونقل در محورهای پرتردد،
- و ایجاد اشتغال محلی و رونق اقتصادی در مناطق کمتر برخوردار.
به گفته کارشناسان حوزه مالی و عمرانی، این طرح می تواند الگویی پایدار برای تأمین مالی پروژه های زیرساختی بدون اتکا به بودجه های نفتی باشد.
چالش ها و نیازهای اجرایی
با وجود موفقیت های اولیه، کارشناسان تأکید دارند که تداوم این مسیر نیازمند:
- نظارت دقیق بر نحوه اجرای پروژه ها،
- اطلاع رسانی شفاف به مؤدیان در خصوص پیشرفت طرح ها،
- و توزیع عادلانه منابع مالیاتی میان استان ها است.
در غیر این صورت، اهداف اصلی طرح یعنی شفافیت مالیاتی، عدالت توسعه ای و اعتماد عمومی محقق نخواهد شد.
در واقع می توان طرح مالیات های نشان دار در سال ۱۴۰۴ را می توان نقطه عطفی در تاریخ نظام مالیاتی و توسعه زیرساخت های ایران دانست.
این طرح نه تنها شفافیت مالیاتی را افزایش داده بلکه به دولت اجازه داده است تا با کمک مردم، پروژه های حیاتی در حوزه حمل ونقل و راهسازی را با سرعتی بی سابقه پیش ببرد.
با تداوم این رویکرد، بسیاری از محورهای ارتباطی کشور که سال ها به دلیل کمبود بودجه نیمه کاره مانده بودند، سرانجام رنگ بهره برداری به خود خواهند دید.