◄ جهش شدید قیمت مسکن؛ کارشناسان مقصرند یا مشاوران املاک؟
هرم گرمای تابستان و بازار داغ دلار، بازار مسکن را هم متأثر کرده و در این میان قیمت خرید و اجارهبهای مسکن بهشدت رو به افزایش گذاشته است. این در حالی است که تخطی و ورود سودجویانه مشاوران املاک هم برافزایش تصاعدی قیمت مسکن دامن زده است. مشاوران املاکی که بهتبع موقعیت خود بهراحتی نسبت به خرید ملکهای موجه ورود میکنند و پای معاملات مینشینند و بهنوعی با واسطهگری و دلالی هیزم در اجاق گرانی میریزند.
هُرم گرمای تابستان و بازار داغ دلار، بازار مسکن را هم متأثر کرده و در این میان قیمت خرید و اجارهبهای مسکن بهشدت رو به افزایش گذاشته است. این در حالی است که تخطی و ورود سودجویانه مشاوران املاک هم برافزایش تصاعدی قیمت مسکن دامن زده است. مشاوران املاکی که بهتبع موقعیت خود بهراحتی نسبت به خرید ملکهای موجه ورود میکنند و پای معاملات مینشینند و بهنوعی با واسطهگری و دلالی هیزم در اجاق گرانی میریزند.
همین مدل رفتاری و ورود مشاوران املاک به خرید و رهن مسکن باعث شده تا آنها معمولاً در قامت مالک و فروشنده از پایینآمدن قیمتها ممانعت کنند.
در عینحال با توجه به اینکه درآمد آنها وابسته به حق کمیسیون است، طبیعتا از بالابودن قیمتها بیشتر منتفع میشوند و همواره تمایل به افزایش قیمتها در این رسته صنفی مقبولتر است. برای مشخصشدن وظایف و همچنین بررسی تخطی مشاوران املاک گفتگویی با مصطفیقلی خسروی، رئیس اتحادیه مشاوران املاک، رفتیم. او با تکذیب هرگونه نقش مشاوران املاک در افزایش قیمتها انگشت اتهام خود را بهسوی کارشناسان میگیرد. خسروی عنوان میکند که آبروی صنف دست کارشناسان است و آمار شکایات در این صنف کمتر از ۲ درصد است.
در دور جدید ریاستتان چه تغییراتی در اتحادیه دادید؟
بهمحض ورود از صفر تا صد کارکنان کمیسیون رسیدگی به شکایات را از زیر قرآن رد کردم و از آنها خداحافظی کردم، چراکه اظهارنظرهای ناخوشایندی در مورد آنها شنیده بودم. عدهای از مشاوران املاک را که در رشته حقوق از دانشگاه علمی-کاربردی خودمان فارغالتحصیل شده بودند به کار گرفتم.
با این تغییر چه اتفاقی در خصوص عملکرد اتحادیه در رسیدگی به شکایات رخ داد؟
پروندههایی که مدتها در کمیسیون میماند ظرف مدت کمتری رسیدگی شدند و امروز مدتزمان رسیدگی به شکایات در اتحادیه به ده روز تقلیل پیداکرده است. این در حالی است که در صورت عدم حصول نتیجه از طریق اتحادیه، شکایت مشمول ماده ۲۸ میشود و به اتاق اصناف میرود و اتاق به کمک اماکن، مشاور املاک متخلف را ظرف مدت ۲۲ روز پلمپ میکند.
در این مدت که دوباره به ریاست بازگشتهاید، چه تعداد شکایات و واحدهای پلمپ شده دارید؟
از اول آذرماه سال گذشته تا ششم مردادماه امسال، حدود ۳۶۴ مورد شکایت به اتحادیه ارسال شده است؛ که از این تعداد ۴۰ مورد به دادگاه ارجاع شد و ۲۹۵ مورد نیز با صلح و سازش در کمیسیون ختم شدند. در این مدت ۲۰ واحد صنفی مشاور املاک نیز با دستورات مقامات و مراجع پلمپ شدهاند.
از شواهد و قرائن اینگونه برمیآید که شکایت در صنف مشاوران املاک بیشتر از رستههای صنفی دیگر است، این مسئله را ناشی از چه میدانید؟
به نظرم همه ما در فقر حقوقی به سر میبریم و همین مسئله باعث افزایش شکایات و پروندههای قضایی در کشور شده است.
در این بین چون مشاوران املاک اعتباریاعتمادی کار میکنند، حدود ۲ درصد از شکایات را به خود اختصاص دادهاند. در موقع رسیدگی به شکایات معمولا این نکته مدنظر قرار نمیگیرد که مبایعهنامه در مشاوران املاک مجاز تنظیم شده است یا اینکه یک فرد فاقد جواز کسب، این قرارداد را منعقد کرده است.
یک نکته دیگر اینکه مشاوران املاک تخلفهایی هم در خصوص قیمتگذاری دارند و گاهی بدون رؤیت ملک، در قیمتگذاریها دخالت میکنند و معمولا قیمتگذاری آنها میل به سمت بالا دارد، در مورد این تخلفات چه نظری دارید؟
من بهعنوان مشاوره املاک همیشه پایینآورنده قیمت هستم. وقتی مالکی، ملکش را به من میسپارد من ترجیح میدهم که با لابی با صاحبخانه قیمت را پایین بیاورم تا زودتر معامله انجام شود و من به کمیسیون خودم برسم؛ اما متأسفانه عدهای چون توان حل مشکل را ندارند به مردم آدرس غلط میدهند. من بهعنوان مشاور املاک امانتفروش هستم.
من با حرف شما مخالفم و بارها شاهد دخالت مشاوران جهت افزایش قیمتها بودهام...
مشاوران املاک گاهی به مالکان مشاوره میدهند که متناسب با نرخ تورم سالیانه قیمت خود را اصلاح کنند اما همواره، آنها پایینآورنده قیمت هستند.در زمانی که سیستم عرضه و تقاضا برهمخورده و تقاضا بر عرضه پیشی گرفته است، ناخودآگاه فضای رانتی به وجود میآید و این فضا در بازار مسکن، باعث سوءاستفادههای زیادی شده است و معمولا مشاوران املاک با مالکان برای بالابردن قیمتها همدست میشوند.
ابتدا هم گفتم ما فقر حقوق فردی و اجتماعی داریم. از همه میخواهیم بهجای عصبانیت و اظهارنظر در مورد افزایش قیمت مدل رفتاریمان را عوض کنیم. سیاستگذاری در قیمت و تأمین مسکن بر عهده من نیست.
اگر بخواهیم به اجتماع آگاهی دهیم باید اطلاعات کامل برای انجام یک معامله درست را منتشر کنیم. بهعنوانمثال مشاوران حق اخذ بیع از مستأجر را ندارند، زمانی بیعگرفتن مجاز است که همزمان مالک و مستأجر حضور داشته باشند و مشاور بیع از مستأجر گرفته و در اختیار موجر قرار دهد. حتما مردم باید در مشاوران املاک مجاز قراردادهای خود را منعقد کنند، چراکه راحتتر میشود امور و شکایات صاحبان جواز کسب را پیگیر کرد.
اتحادیه هم تنها از مالک و دارنده جواز کسب بازخواست خواهد کرد. از مردم و مشاوران میخواهم که سواد حقوقی خود را افزایش دهند و مواد قانونی مالک و مستأجر را کاملا مدنظر داشته باشند. چراکه عذر و بهانههائی مانند طمع کردم. رودربایستی داشتم، نخوانده امضا یا مشاور متخصص نداشتم از منظر قانونی قابلقبول نیست. از طرفی الزامی است که خریدار کل مدارک ملک و مالک را روئیت و چک کند.
شما مدام تکرار میکنید که مشاور املاک بهعنوان امانتفروش، مالک است، این امانتفروش چه وظایفی بر عهده دارد؟
باید ملک را نشان دهد درصورتیکه موردپسند واقع شد، باید مدارک و مستندات ملک و طرفین معامله را دریافت و چک کند و نهایتا قرارداد را تنظیم کند و کمیسیون خود را بگیرد. حتی مشاور در خصوص دعاوی دو طرف بعد از عقد قرارداد هم وظیفهای بر عهده ندارد. بازهم برگردیم به نکتهای که همیشه در مورد مشاوران املاک مطرح میشود و آن دخالت آنها در باب قیمتگذاریست، هرچند شما این نکته را رد میکنید و بر این باورید که مشاوران در بالارفتن قیمتها نقشی ندارند، اما با توجه به کمبود عرضه و تقاضا در بازار، محدودیتهای زیادی در انتخاب متقاضیان وجود دارد و درعینحال آمار معاملات بالاست، مشاور املاک دغدغهای در مورد اخذ با تأخیر کمیسیون ندارد.
چه قیمت پایین چه قیمت بالا باشد به خاطر کمبود مسکن، متقاضی ناچار به معامله است، چراکه گزینههای زیادی برای انتخاب ندارد. درعینحال افزاش روزافزون واحدهای صنفی هم گواهی بر این مدعاست که سود معقولی در معاملات ملکی است و رقابت مخربی هم به خاطر تعداد زیاد آنها به وجود آمده است.
بازهم تأکید میکنم پایینآورنده قیمت هستیم و اصلا قیمت را تعیین نمیکنیم. اصل کلی اقتصادی عرضه و تقاضا را که نمیشود منکر شد و دراینبین ثابت شده که سیاست دستوری درمانگر نیست درحالیکه کشورهای همسایه ما مانند ترکیه که قرابتهای زیادی باهم داریم، با سیاستهای درست، بازار مسکن خود را مدیریت و کنترل میکند.
دولت ترکیه خانههای ویژهای را ساخته و برای مدت محدود در اختیار خانه اولیها قرار میدهد. ما هم باید با چنین سیاستهائی صنعت اجارهنشینی در کشور را تقویت کنیم. ارگانهای دولتی باید به ساختوساز وارد شوند؛ اما دستور پادگانی غلط است.
در مورد قیمتگذاری هم باید بگویم که مالکیت در تمام ادیان و اسلام محترم است و اجازه ارزانفروشی ممکن نیست.
اهرم کنترلی هر بازاری عرضه و تقاضا است و تا زمانی که تناسب بازار برقرار نشود، مانع افزایش قیمتها نمیتوان شد.
علاوه بر این، قیمتهای بورس، طلا، ارز و حاملهای انرژی نیز تأثیرگذار است. بااینحال تغییراتی در دست انجام است و مشاوران املاک هم در قیمتگذاری درست و منطقی ورود خواهند کرد. مثل طرحی که بهصورت پایلوت در شیراز راهاندازی شده و در دانشگاه علمی-کاربردی این شهر رشته کارشناسی مسکن راهاندازی شده است و امید است که از این طریق مؤلفه قیمتگذاری برای ارزشگذاری اجاره صورت بگیرد.
آماری از تعداد مشاوران املاک مجاز کشور میدهید؟
۱۲۴ هزار مشاور املاک در کشور داریم. ۲۲ هزار آنها در استان تهران فعالیت دارند و ۱۲ هزار مشاور املاک در شهر تهران فعالیت دارند.
حد و حدود صنفی در رسته شما چگونه رعایت میشود؟
حدود صنفی در صنف مشاوران املاک ۱۰۰ تا ۱۵۰ متر در نظر گرفته شده بود که با توجه به اینکه احتمال و شائبه ایجاد رانت وجود داشت، در صنف رعایت نمیشود. به خواست مسئولان و جهت ایجاد رقابت سالم حدود صنفی در مشاوران املاک مدنظر قرارگرفته نمیشود.
کارشناسانی که در این صنف مشغولند، باید چه خصوصیاتی داشته باشند؟
با وجودی که آبروی ما دست کارشناسان است هیچ محدودیتی یا خصیصهای برای آنها در نظر گرفته نشده است. بااینحال بازرسیهایی برای کنترل مشاوران و کارشناسان صورت میگیرد. طبق قانون اتحادیه محق به دخالت در مورد کارشناسان نیست و تنها میتواند از طریق مدیریت صاحبان جواز آنها را کنترل کند.
چند بازرس دارید؟
در هر منطقه حدود ۲۰ تا ۳۰ مشاور بهعنوان بازرس افتخاری انتخاب کردهایم.
بازرسان چه مواردی را چک میکنند و اینکه در مورد قیمتها هم کنترلی دارند؟
ما بیزنس میکنیم. حق نداریم بهصورت خلقالساعه وارد معاملات شویم. حتی اگر بازرسی در زمان معامله وارد املاک شود، حق دخالت در معامله را ندارد تا مشاوره املاک بتواند با کلمات خود بازی کرده و معامله را جوش بدهد و نانی به دست آورد.
بازرس حق تفحص در امور را هم ندارد، او تنها مسئول چککردن جوازداشتن و صحت معاملات و افراد معاملهگر را دارد؛ اما اگر شکایات یا گزارش میدانی درباره اعتراض به فعالیت، مشاوری به دستمان برسد، آن را بررسی میکنیم و اگر درست باشد با اخذ تعهدنامهای مشاور رو مکلف به اصلاح رفتار خواهیم کرد.
آمار شکایات در کمیسیون چگونه است؟
هفتهای ۱۰ تا ۱۵ شکایت به اتحادیه میرسد که ۸۰ درصد آنها مربوط بهاضافه برداشت کمیسیون و ۲ درصد عدم احراز هویت طرفین است.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.