◄ 16 نشانه از خودرومحوری سیستم‌ حمل‌ونقل ایران

مفهوم خودرومحوری آن است که ما در همه جا به خودرو بیش از انسان پیاده اهمیت می‌دهیم.

به گزارش تین‌نیوز، یک کارشناس حمل‌ونقل و ترافیک با بیان این مطلب گفت: در مورد این‌که شهرها و کشورمان خودرو محور است و انسان‌محور نیست و خودرومحوری زیاد گفته و شنیده شده است.

مهرداد تقی‌زاده افزود: معمولا خودرومحوری بدین صورت تلقی می‌شود که از خودروی شخصی خیلی بیشتر از حمل‌ونقل عمومی و مُدهایی مثل پیاده و دوچرخه استفاده می‌شود، این درست و یکی از مصادیق خودرو محوری است ولی خودرومحوری معنای وسیع‌تری دارد.

به گزارش تین‌نیوز، معاون وزیر راه و شهرسازی تاکید کرد: در مفهوم خودرومحوری این نهفته است که در همه‌جا به خودرو بیش از انسان پیاده اهمیت داده شود که مصادیق آن به شرح زیر است:

1- صرف بودجه ناکافی برای توسعه کیفی و کمی حمل‌و‌نقل عمومی و فقدان یک شبکه کارآمد و جذاب (از نظر مسافر)

2- ادامه افزایش ظرفیت معابر برای خودروهای شخصی از طریق تعریض معابر، احداث زیرگذر و روگذر، پل و تونل، احداث بزرگراه و ....

3- چراغ‌های راهنمایی چهارراه‌ها تنظیمات سبز و قرمز شدن دو طرف و سیکل چراغ فقط بر مبنای ترافیک خودروی دو طرف است و هیچ جایی در این تنظیمات ملاحظه این‌که چه مدت به عابر پیاده برای عبور با سرعت متوسط معقول داده شود توجهی نمی‌شود و در محاسبات نمی‌آید.

4- در بسیاری از تقاطع‌ها هیچ سیکل چراغ سبزی برای عابر پیاده وجود ندارد چون وقتی که عابر پیاده می‌خواهد از خط‌کشی عبور کند می‌بیند که خودروها در حال عبورند و چراغشان سبز است و عبور نمی‌کند. بعد که چراغ خودروهای عبوری قرمز می‌شود و خودروهای دو طرف می‌ایستند خودروهای سمت چپ و راست عابر چراغشان سبز است و برای آنهایی که می‌خواهند مستقیم بروند مشکلی نیست ولی آنهایی که می‌خواهند بپیچند باز اصلا راهی به عابر پیاده نمی‌دهند و عابر زمانی برای عبور ندارد و هیج فکری برای این نکرده‌ایم.  

5- زمانی که برف می‌آید اول معابر برای خودروی شخصی در جهت ایمنی عبور و مرورشان پارو و شن پاشی و نمک پاشی می‌شود. البته این کار بدی نیست اما شهرداری‌ها در کل کشور باید همزمان با این کار تجهیزات و برنامه و نفراتی خاص پیاده‌روها داشته باشند که از پیاده روها برف روبی کنند.

6- وقتی که در حیاط و پشت‌بام خانه‌ها برف جمع می‌شود، این برف‌ها پارو شده و به پیاده‌روها ریخته می‌شود این یعنی چه؟ این  کار باید ممنوع شود. در ژاپن هنگام بارش برف مردم برف را از پیاده‌روها پاک کرده و به داخل حیاط خانه‌ها می‌ریزند خیلی جالب است که ما دقیقاً برعکس این کار را انجام می‌دهیم.

7- در کشور ما راجع به طراحی پیاده رو اصلا کار نمی‌شود و طراحی ما هرچه هست طراحی معبر (محل عبور وسیله نقلیه) است و به همین دلیل است که پیاده‌روی مناسب در هیچ یک از شهرهایمان حتی در تهران نداریم. در تهران فقط پیاده‌روی خیابان ولیعصر برای عابر پیاده سالم درست شده اما برای معلولین که با ویلچر می‌آیند درست نشده چون در بعضی قسمت‌ها برای زیبایی بیشتر قلوه سنگ‌هایی قرار داده‌اند که هیچ چرخ ویلچری نمی‌تواند از آنها به راحتی عبور کند، یعنی زیبایی جلوی عبور راحت ویلچر را گرفته است. فرض کنید ولیعصر بهترین پیاده رو است. پیاده‌روهای دیگر چه؟ ما برای عبور از پیاده‌روها و طراحی آنها هیچ طرحی نداریم.      

8- آن قدر نسبت به بحث پیاده بی‌توجهی وجود دارد که حتی زمانی‌که قرار است آمار روزانه سفرهای درون شهری ارایه شود آمار حمل‌ونقل عمومی و تاکسی و خودروی شخصی بیان می‌شود ولی در آمارها، آمار پیاده وجود ندارد که البته پیشنهادم آن است که شهرداری‌ها ولو این که آمار پیاده را نداشته باشند، نام آن را بنویسند و روبروی آن بنویسند آمار موجود نیست. مثل جدول مندلیف وقتی خالی باشد دایما به چشممان خورده و متوجه می‌شویم که از همین الان یک برنامه‌ریزی برای سال بعد شود تا این مورد اندازه گیری شده و برایش فکری شود.

9- تمام دوربین‌های مراکز کنترل ترافیک در سطح شهرهای مختلف برای کنترل این است که خودروها حرکت روان داشته باشند و اتفاق خاصی نیفتد و دوربین‌هایی برای تحت نظر گرفتن پیاده‌روهای شهر از جهت ایمنی و امنیت و روانی حرکت افراد نصب نشده است تا برای مثال اگر جایی ازدحام وجود داشت آنجا شناسایی شده و در طراحی‌های آینده اصلاح  شوند. یا اگر دیده شد پشت خط‌کشی یک چراغ قرمز، عابران خیلی معطل می‌شوند روی زمانبندی آنجا کار شود و به اصطلاح مانیتور کردن عابر پیاده اصلا مطرح نیست چرا؟ چون کشور و شهرهای ما خودرومحور است.

10- در معابر برون‌شهری وقتی که در جاده‌ها سرعت ثبت‌شده‌ای بر روی تابلو، اعلان می‌شود، تمام دوربین‌های کنترل سرعت فقط بر مبنای سرعت حداکثر آن جاده تنظیم می‌شوند. مثلا اگر در جاده‌ای سرعت مجاز ۱۱۰ کیلومتر است دوربین‌ها بر مبنای ۱۱۰ یا ۱۰۰ تنظیم می‌شوند و زمانی‌که جاده به منطقه مسکونی نزدیک می‌شود و تابلوی سرعت حداکثر ۵۰ یا ۷۰ کیلومتر را نشان می‌دهد، دوربین‌ها همچنان سرعت بیشتر از ۱۰۰ یا ۱۱۰ را ثبت می‌کنند و این یعنی این‌که عابر پیاده اصلا اهمیت ندارد؛ در صورتی‌که باید دوربین‌ها روی آن سرعت تنظیم شود و البته این موضوع در مسیرهای درون شهری نیز وجود دارد. پس ما اصلا به عابر توجهی نداریم و تمام فعالیت‌ها و مقرراتمان بر مبنا و اولویت خودرو است.

11- تمام روشنایی‌ها فقط برای خیابان است و برای روشنایی پیاده‌رو نوری تنظیم نشده است. در صورتی‌که خودروها چراغ دارند ولی عابران پیاده برای اینکه در پیاده‌روها حرکت کنند نیاز به روشنایی دارند. حتی آن روشنایی اندکی که به پیاده‌رو می‌افتد بخشی از روشنایی خیابان است و می‌بینیم که پیاده‌روها همچنان تاریک هستند و اگرهمان روشنایی هم مقداری برگ و درخت جلویش را بگیرد، تاریک‌تر می‌شود.

12- در پیاده‌روها خیلی وقت‌ها زمانی‌که عابر پیاده عبور می‌کند درختان برگ‌هایشان به حدی پایین آمده که به صورت و چشم عابر برخورد می‌کند. هرس کردن درخت به نحوی که عابران بتوانند به راحتی عبور کنند باید در برنامه‌ها باشد. در حالی‌که الان درختان برای سهولت عبور خودروها هرس می‌شوند.                              13- بسیار دیده شده در جایی ساختمان‌سازی می‌شود و خاک و نخاله پیاده‌رو برا سد می‌کند، در بسیاری از کشورهای پیشرفته در این گونه مواقع، پیاده‌روی موقتی با یکسری حفاظ ایجاد می‌کنند که عابر پیاده بتواند عبور امنی را داشته باشد در صورتی که در کشور ما عابر پیاده باید از کنار خیابان عبور بکند. 

14- در کشور ما در برخی نقاط اصلا پیاده‌رو وجود نداشته و پیاده‌رو در نقاطی به پایان می‌رسد و عابر پیاده چاره‌ای جز رفتن به خیابان ندارد.

 15- در برخی جاها ایستگاه مترو که باید به یک پیاده‌روی ایمن متصل شود در نقطه‌ای مسافران را پیاده می‌کند که مسافران نمی‌دانند باید چه کار کنند. مثلا کسی که در ایستگاه مترو حقانی پیاده شده و می‌خواهد به میدان ونک برود، باید از کنار بزرگراه برود و اصلا پیاده روی مناسبی ندارد و برخی مواقع باید از نقاطی عبور کند که عبور برای عابر بسیار خطرناک است.

16- یارانه‌ای که در کشور ما به قیمت سوخت و به حمل‌ونقل همگانی داده می‌شود در جهت خودرومحوری است. در حمل‌ونقل درون و برون شهری، سوبسیدی که به ازای هر نفر به قیمت سوخت داده می‌شود بسیار بالاتر از یارانه حمل‌ونقل همگانی است.

به گزارش تین‌نیوز معاون وزیر راه تاکید کرد: این‌ها همه گوشه‌هایی از مظاهر خودرومحوری هستند که اگر بررسی شود مصادیق بسیار زیاد دیگری نیز یافت می‌شود.

تقی‌زاده گفت: بر این اساس خودرومحوری یک آفت بسیار بزرگ در سیستم‌های حمل‌ونقلی ماست و باید با آن به صورت جدی مبارزه شود.