تحریم اتوبوسی تهران هشت‌ساله شد

به گزارش روزنامه همشهری آنلاین، برخلاف قانون، دولت از سال 89 تاکنون هیچ اتوبوسی به تهران نداده است. در بخش سرویس ادارات نیز اتوبوس‌هایی با میانگین عمر 30سال در خیابان‌‌ها تردد و آسمان تهران را آلوده می‌کنند.

• یک مقایسه ساده

ناوگان اتوبوسرانی پایتخت باوجود فرسودگی سال‌هاست از حرکت نایستاده و توانسته بار تردد میلیون‌ها شهروند در سطح شهر را بر دوش بکشد. مترو نیز بخش قابل توجه دیگری از ترددهای شهری را برعهده دارد. در بخش اتوبوسرانی بیشترین بار جابه‌جایی بر دوش سامانه‌های تندروست که هم‌اکنون بیش از 3میلیون جابه‌جایی در روز را بر عهده دارند اما فرسودگی علاوه بر کاهش کیفیت تردد، موجب آلودگی هوای ناوگان نیز شده است. مدیریت شهری از سال 92 برای مقابله با این پدیده، نسخه فیلتر دوده را تجویز کرده و هم‌اکنون روند نصب فیلترهای دوده روی 2هزار دستگاه اتوبوس ادامه دارد. از سوی دیگر هزاران اتوبوس در تهران تردد می‌کنند که هیچ طرحی برای از رده خارج کردن آنها وجود ندارد و عمر آنها وارد دهه سوم تولید شده است.

همین هفته گذشته بود که رئیس فراکسیون مدیریت شهری مجلس نسبت به عمر بالای سرویس ادارات هشدار داد و مقصر بخش مهمی از مرگ‌ها بر اثر آلودگی هوا را به آنان نسبت داد. به گفته مهرداد بائوج لاهوتی، هم‌اکنون ۲هزار اتوبوس فرسوده سرویس ادارات با عمر بالای ۳۰ سال در تهران تردد می‌کنند. در این راه البته خروج خودروهای فرسوده نیازمند اراده و عزم جدی دستگاه‌های دولتی است اما شرایط فعلی نشان می‌دهد که هیچ‌گونه انسجامی در راستای از رده خارج‌کردن خودروهای فرسوده وجود ندارد.

• تکلیف برنامه ششم

براساس برنامه ششم توسعه، مجلس دولت را مکلف کرده که از سال دوم لایحه برنامه ششم توسعه، سالانه ۲۰درصد از خودروهای فرسوده را از رده خارج کند اما نوسازی خودروهای فرسوده تنها با تدوین و تصویب لایحه و قانون محقق نمی‌شود و باید دولت را ملزم به اجرای طرح‌ها و قوانین نوسازی کرد و نظارت لازم از سوی نهادهای ناظر صورت گیرد.

در این مسیر اما قانونگذار راه‌حل دیگری نیز دارد که همان استفاده از فیلتر دوده است. این فیلتر تا 99درصد خروجی دوده موتورهای دیزلی را پالایش می‌کند و به‌دلیل سیستم خودپالایی، تا یک دوره میان‌مدت برای قدیمی‌ترین اتوبوس‌ها نیز قابل استفاده است.

یکی از مهم‌ترین نهادهای ناظر بر روند نوسازی ناوگان فرسوده حمل‌ونقلی، سازمان حفاظت محیط زیست است که به خوبی از نحوه کار فیلترهای دوده اطلاع دارد و در خرداد 95، قانون الزام نصب فیلتر دوده روی محصولات دیزلی جدید را نیز در هیأت دولت تصویب کرد.

در این زمینه باید دانست که سازمان حفاظت محیط زیست وظیفه دارد با قاطعیت از تردد این خودروها در پایتخت جلوگیری کند زیرا تردد این خودروها سلامت شهروندان را در معرض تهدید قرار می‌دهد.

• وضعیت ناوگان تهران

۳ هزار و ۵۶۳ اتوبوس شهر تهران بیش از ۸ سال عمر کرده‌اند. پیمان سنندجی، مدیر‌عامل شرکت واحد اتوبوسرانی تهران در این‌باره می‌گوید: هم‌اکنون ۶ هزار و ۲۶۸ دستگاه اتوبوس در ۲۴۱ خط اتوبوسرانی فعالیت می‌کنند اما بیشترین درصد اتوبوس‌ها متعلق به اتوبوس‌های گازسوز تک‌کابین با ۲‌هزار و ۶۶۹ دستگاه و کمترین متعلق به اتوبوس‌های برقی و هیبریدی با ۴ دستگاه اتوبوس است که با توجه به آلودگی شهر تهران، اتوبوس‌های برقی و هیبریدی باید افزایش پیدا کنند.

باتوجه به آلودگی شهر تهران نزدیک به نیمی از ناوگان اتوبوسرانی پایتخت فرسوده است و موجب آلودگی هوا و آلودگی‌هایی نظیر آلودگی صوتی، بصری و‌... می‌شوند که هرچه سریع‌تر باید نوسازی شوند. براساس مصوبه هیأت وزیران، عمر مفید اتوبوس‌ها ۸ سال تعیین شده که بر این اساس نیمی از ناوگان شرکت واحد یعنی بیش از ۳ هزار دستگاه اتوبوس فرسوده هستند.

با آغاز سال 96، ‌سال‌های تحریم اتوبوسی پایتخت به 8 رسید. برخلاف قانون، دولت از سال 89 تاکنون هیچ اتوبوسی به تهران نداده است. در بخش سرویس ادارات نیز اتوبوس‌هایی با میانگین عمر 30سال در خیابان‌‌ها تردد و آسمان تهران را آلوده می‌کنند.

• سال‌های فراموشی قانون

براساس قانون مدیریت حمل‌ونقل و سوخت، دولت باید 82.5درصد هزینه‌های یک اتوبوس را به تهران بپردازد و 17.5درصد هزینه هر اتوبوس بر عهده شهرداری است اما دولت‌های دهم و یازدهم این سهم قانونی را از مردم تهران دریغ کردند. هم‌اکنون شرکت واحد اتوبوسرانی در سال جاری با ۲۴ درصد کمبود ناوگان مواجه است و در حالی به تهرانی‌ها خدمات‌رسانی می‌کند که نزدیک به نیمی از آن فرسوده هستند. این فرسودگی ثمره 7سال بی‌توجهی به این قانون است و اگر ناوگان تندرو در تهران از سال 86 پا نگرفته بود، امروز از هر 5 اتوبوس تهران، 4دستگاه آن غیرقابل استفاده بود.