◄ یک کارشناس خودرو: ایجاد درآمد برای دولت وخودروسازان

روز گذشته نمایندگان مجلس شورای اسلامی در راستای ساز و کارهای اخذ مالیات مصوب کردند خودروهایی که بالای یک میلیارد تومان ارزش دارند در سال ۱۴۰۰ به دولت مالیات پرداخت کنند. حال سوال اینجاست که اینگونه شیوه مالیات گذاری براساس چه مبنایی در بازار شکل گرفته است و آیا به مدیریت مصرف کمک خواهد کرد یا نه باتوجه به زیان خودروسازان دولتی در سال های اخیر نوعی درآمدزایی برای دولت است؟ مرتضی مصطفوی، کارشناس صنعت خودرو در گفت و گو با تین نیوز به این ابهامات پاسخ می دهد.

این کارشناس صنعت خودرو می گوید: زمانی مالیات گذار موثر است که قیمت گذاری کالاها بر اساس بازار شکل گرفته باشد پس در شرایطی که قیمت گذاری براساس بازار خودرو شکل نمی گیرد این شیوه تعیین مالیات منطقی نیست. در اقتصادی که قیمت گذاری به شدت پیچیده و دارای نوسان است، سیاستگذار بر چه مبنایی می خواهد مالیات تعیین کند. همچنین در بازار کاملا دو نرخی که فاصله معناداری بین قیمت کارخانه محصولات با بازار وجود دارد، مالیات برچه اساس تعیین می شود. اینجا شما می بینید که باز مالیات گذاری دچار ایراد اساسی است و مبنای خاصی برای چنین بازاری تعریف نشده است.

مصطفوی می افزاید: در کشورهای دیگر دنیا اگرمالیاتی وضع می شود بین قیمت کارخانه و بازار تفاوت چندانی وجود ندارد حتی در برخی مواقع اصلا اختلاف قیمتی وجود ندارد. پس زمانی یک اقدام مالیاتی اثرگذار است که ما اولا نوسان قیمتی به این شدت که در کشور وجود دارد، نداشته باشیم در درجه دوم اینکه برای قیمت گذاری مبنا داشته باشیم. در شرایطی که هیچکدام از این دو مولفه وجود ندارد، مالیات گذاری محکوم به شکست است و درواقع منافع یک عده در این شیوه مالیات گذاری نهفته است.

می ادامه می دهد: ما براساس کدام مبنا تعیین می کنیم که مثلا خودروی دنا یک میلیارد قیمت دارد؟ به خاطر نوسانات اقتصاد داخلی اگر روزی مثلا خودروی دنا یک میلیارد و 100 تومان قیمت بخورد باید مالیات بدهد؟ آن هم در صورتی که دنا خودرویی است که بعد از تیبا و پژو، عامه مردم از آن استفاده می کنند. این در حالی است که در سیاست مالیاتی که تصمیم گیران تنظیم کرده اند مدعی اند که مانع از استفاده خودروهای گران قیمت شده و اگر افرادی از آنها استفاده می کند باید مالیات آن را به دولت پرداخت کنند. اما باید توجه داشت که با نوسانات قیمتی که در کشور ما وجود دارد امکان دارد همین خودروی دنا یک میلیارد قیمت بخورد؛ پس باید مصرف کننده دنا مالیات پرداخت کند.

مصطفوی بیان می کند: ما در اقتصاد ایران بویژه در صنعت می خواهیم سیاست هایی را اعمال کنیم اما توجه نمی کنیم که عقبه این سیاست ها یکسری پیش نیازها و الزاماتی نیاز دارد که ما تاکنون آنها را اعمال نکردیم. ما هنوز بانک اطلاعاتی برای بازار خودرو نداریم اما حالا آمده ایم برای آن مالیات وضع کرده ایم.

این کارشناس صنعت خودرو تصریح می کند: پس شیوه ای که مجلس برای مالیات گذاری بر خودرو تصویب کرده موفق نخواهد بود همچنین آب باریکه ای برای دولت ایجاد کرده تا از طریق آن درآمد کسب کند. بنابراین بیشتر به دنبال درآمد زایی برای دولت است نه مدیرتی بازار و مصرف خودرو. در صورتی که در دنیا یکی از کارکردهای مالیات توزیع عادلانه منابع و ثروت و دیگری کنترل مصرف است. لذا این نوع مالیات گذاری هیچ کمکی به مدیریت مصرف نخواهد کرد و سفته بازی همچنان در بازار وجود خواهد داشت. تا زمانی که اقتصاد ما شفاف نباشد هر سیاستی محکوم به شکست است. وقتی دیتا در بازار وجود ندارد سیاست‌گذاران براساس چه داده هایی مالیات گذاری کرده اند.