◄ تشخیص تخلف سرعت غیر مجاز به روش پردازش تصویر، چقدر مورد اعتماد است؟

تین نیوز | در بخشی دیگر از گزارش مربوط به " نگاه شما در شبکه‌های اجتماعی"، موضوع زیر که در اتاق فکر حمل و نقل در شبکه‌اجتماعی " لینکدین " مطرح شده‌است به همراه دیدگاه‌های اعضای این اتاق فکر بازنشر می‌شود: 
در تشخیص تخلف سرعت غیر مجاز به روش پردازش تصویر چقدر می توان اعتماد کرد؟
در سامانه های ثبت تخلف سرعت غیرمجاز٬ سرعت خودروها به روش هایی از قبیل رادار٬ لیزر٬ لوپ القایی و...انجام می گرفته است. اخیرا روش پردازش تصویر نیز برای سرعت سنجی مورد استفاده قرار گرفته است. نظرشما راجع به میزان دقت٬ هزینه٬ استاندارد ها٬ پیشرفت تکنولوژی و سایر مواردی که باید سامانه های هوشمند ثبت تخلف داشته باشند در مورد سرعت سنجی به روش پردازش تصویر چیست؟

پاسخ برخی از اعضای این اتاق فکر به پرسش مورد نظر در ادامه آمده است:

- گویا سیستم های قدیمی که مبتنی بر رادار هستند  در تمیز دادن خودروهایی که در عرض همدیگر هستند خطا دارند. این مورد را من شنیده بودم تا اینکه سر خودم آمد! در شهریور ماه گذشته در حال رانندگی در آزادراه کرج و در خط دوم از سمت راست در حال رانندگی با سرعت 80-90 بودم. در آن بخش از آزادراه سرعت مجاز 100 کیلومتر بر ساعت است. حد فاصل خروجی‌های استادیوم آزادی از سمت راست من یعنی خط اول چند خودرو با سرعت سبقت گرفتند. شب از طرف راهور پیامکی آمد که بنده به دلیل داشتن سرعت غیر مجاز در محدوده 0 تا 30 کیلومتر بیش از سرعت مجاز 30 هزار تومان جریمه شدم. خیلی ناراحت شدم چون در طی 16 سالی که تا الان گواهینامه دارم و فراوان هم رانندگی می کنم تعداد جریمه هایی که شده ام اگر درست خاطرم مانده باشد کلا 4 مورد بوده است.

صبح با 110 تماس گرفتم و موضوع را گفتم و ارتباط را وصل کردند به راهور.  مسئول مربوطه گفت امکان ندارد چنین اتفاقی بیفتد. اما اگر شکایتی دارید می توانید بروید به شهرک آزمایش و شکایتتان را مطرح کنید. سری به اینترنت زدم و دیدم موارد اینچنینی در دنیا مسبوق به سابقه بوده و چون در آن کشورها جریمه چنین خلاف هایی بسیار سنگین است کار به شکایات حقوقی کشیده است و در مواردی پلیس محکوم شده است. خلاصه از خیر پیگیری موضوع گذشتم تا این که در ماه های پاییز در یکی از جلساتی که در معاونت حمل ونقل ترافیک تهران در خیابان ایرانشهر تشکیل شده بود بحث دوربین های جدیدی که شهرداری نصب کرده بود شد و گفته شد که این دوربین ها بر خلاف دوربین های راداری قدیمی خطا ندارند. 
بعد از جلسه تجربه خودم را با آن مسئول مطرح کردم و ایشان نیز حرف بنده را تایید کردند و گفتند که آن دوربین ها که در آزادراه کرج قبلا نصب شده راداری است و چنین خطایی دارد. در اولین یا دومین جلسه انجمن آی تی اس بود که مسئولان آی تی راهور هم حضور داشتند.  بعد از جلسه آن تجربه خودم را به آن مسئولان گفتم و آنها هم خطای دوربین های راداری قدیمی را تصدیق کردند. 
حالا نمی دانم که دقت دوربین های پردازش تصویر چه قدر است اما مطمئنم که دوربین های راداری در تشخیص موقعیت عرضی خودروها دارای خطا هستند و ممکن است خودروها را اشتباه شناسایی کنند و گناه راننده گناه کار به پای راننده بیگناهی نوشته شود.

- به نظرم این موضوع بیش از اینکه به ماهیت فناوری برگردد، به طراحی نرم افزار سیستم موجود در بازار ارتباط دارد. این سیستم ها از نظر تفکیک خودروها از یکدیگر مزیت دارند ولی اینکه سرعت را با چه دقتی تشخیص می دهند باید هر یک جداگانه مورد آزمایش قرار بگیرند.
بدیهی است که توجیه اقتصادی ندارد که دوربین های دارای لنزهای پیشرفته و قابلیت ضبط تصویر سرعت بالا (مخصوص مسابقات مثل اتومبیلرانی) که بسیار گران قیمت هستند استفاده کرد. لذا باید با افزیش قدرت پردازش به جای افزایش کیفیت تصویر، موقعیت لحظه ای خودروها را تشخیص داد. مسئله سرقت و تعمیر و نگهداری سیستم ها هم موجب می شود که حتی الامکان از تجهیزات ارزان قیمت تری استفاده شود. خوشبختانه فناوری ارزانتر و مطمئن تر ثبت دائمی سرعت خودرو در راه است و نیاز به دوربین را به حداقل خواهد رساند. در آن زمان دوربین فقط برای خواندن پلاک خودرو و نه تشخیص سرعت خودرو استفاده خواهد شد.

- یکبار در عوارضی اتوبان قم توسط پلیس به کنار جاده هدایت شدم. وقتی به دکه پلیس مراجعه کردم تصویری از خودروی خودم را به من نشان دادند که در زیر آن سرعت 130 کیلومتر بر ساعت نوشته شده بود. بابت 10 کیلومتر اضافه سرعت جریمه شدم در حالی که مطمئن بودم که تجاوز سرعت نداشته ام. این عکس در حال سبقت از خودروی  من برداشته شده بود. سوال اینجاست که اگر پلیس یا دوربینش و یا رادارش و یا پردازنده تصویرش خطا کرده باشند راننده چه دفاعی می تواند از خودش بکند؟ آیا من می توانستم سرعت حک شده در زیر عکس را زیر سوال ببرم؟ همه این تکنولوژی ها محدودیت دارند و احتمال خطای آنها بالاست اما پلیس عکس گرفته خودش را وحی منزل می داند. پلیس بر اساس خروجی دستگاهی که صد جور خطا و عدم دقت در آن راه دارد بدون اینکه اجازه دفاع به راننده بدهد برگ جریمه به دست او می دهد؟
سامانه های ثبت تخلف سرعت قبل از اینکه محدودیت فنی داشته باشند مشکل حقوقی دارند.

- این مشکل اثبات سرعت غیر مجاز را می توان به واسطه سیستم هایی که امکان ثبت سرعت میانگین را دارند تا حدودی حل نمود. عملا احتمال خطای سرعت سنجی را با داشتن دو زمان گذشتن از دو دوربین و فاصله مکانی آن دو می توان تا حدودی پوشش داد یا ضریب خطای آن را کاهش داد.
اثبات ادعای اینکه یک سیستم ثبت تخلف اشتباه می کند با تست آن سیستم امکانپذیر است. شاید بشود به سیستم حقوقی کشور ما در زمینه ثبت تخلف پیشنهاد داد که در صورت ادعای وجود مشکل فنی در سیستم ثبت تخلف یک مکانیزم تنبیهی برای مراکز متولی در نظر گرفته شود و خسارت راننده جبران گردد و برای همه گیر نشدن شکایات درصورت عدم اثبات آن هزینه های تست آن سیستم از راننده اخذ گردد. بدین واسطه عملا فقط رانندگانی که از سرعت خود اطمینان داشته اند شکایت خود را پیگیری خواهند نمود.