قزاقستان و چین، رقیب جدید کریدور شمال-جنوب ایران؟

افزایش ظرفیت بندر آکتائو تا 250 هزار TEU

به گفته کایرات کالیولا، مدیر بخش لجستیک حمل ونقل بندر آکتائو، ساخت این هاب کانتینری تا پایان سال 2025 به اتمام خواهد رسید. با راه اندازی این هاب، ظرفیت بندر آکتائو برای حمل و نقل کانتینری از 70 هزار TEU به 250 هزار TEU در سال افزایش خواهد یافت. این تحول چشمگیر به قزاقستان کمک خواهد کرد تا نقش بیشتری در ترانزیت کالاهای بین المللی ایفا کند و به تقویت موقعیت خود در مسیرهای لجستیکی جهانی بپردازد.

کریدور میانه و افزایش اهمیت ترانزیتی قزاقستان

غیدار عبدی کریموف، دبیرکل انجمن بین المللی مسیر ترانزیتی خزر (TITR)، در حاشیه این نمایشگاه به اهمیت “کریدور میانه” اشاره کرد و آن را جایگزینی رقابتی برای کریدورهای سنتی دریایی معرفی نمود. وی اظهار داشت: «کریدور میانه به قزاقستان امکان می دهد از پتانسیل ترانزیتی خود بهره برداری کند و مسیر سریع تری را برای انتقال کالا از جنوب شرق آسیا به اروپا ارائه دهد. این مسیر دو برابر سریع تر از مسیرهای دریایی کلاسیک خواهد بود.»

رقابت منطقه ای و تأثیر بر ایران

توسعه هاب کانتینری در بندر آکتائو قزاقستان و مسیرهای ترانزیتی مرتبط با آن می تواند به طور بالقوه به چالشی برای جایگاه استراتژیک ایران در کریدورهای حمل ونقل منطقه ای تبدیل شود. این پروژه که ظرفیت بندر آکتائو را به 250 هزار TEU در سال افزایش می دهد، در راستای تقویت “کریدور میانه” (Middle Corridor) است؛ مسیری که از قزاقستان، دریای خزر و قفقاز عبور می کند و می تواند به عنوان یک رقیب جدی برای کریدور بین المللی شمال-جنوب که ایران نقشی حیاتی در آن دارد، مطرح شود.

کریدور میانه به دلیل بهره مندی از زیرساخت های پیشرفته و پشتیبانی قوی از سوی چین و قزاقستان، امکان کاهش زمان و هزینه حمل ونقل را فراهم می کند. این موضوع ممکن است برای صادرکنندگان و واردکنندگان جذابیت بیشتری ایجاد کرده و مسیرهای ترانزیتی ایران را با خطر کاهش تقاضا مواجه کند. به ویژه در شرایطی که تقویت روابط اقتصادی بین چین و قزاقستان و توسعه زیرساخت های لجستیکی، می تواند باعث انحراف بخشی از جریان ترانزیتی که به طور سنتی از ایران عبور می کرد، به این مسیر جدید شود.