آخرین وضعیت تشکیل صندوق منطقه‌ای گرد و غبار

دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست با اشاره به اقدامات انجام شده برای راه اندازی صندوق منطقه ای کنترل گرد و غبار گفت: یک برنامه برای طراحی، آسیب شناسی و امکان سنجی این صندوق با برنامه عمران ملل متحد ( UNDP ) در تهران آغاز کردیم، از محل ملی اعتباراتی برای کار اختصاص دادیم. UNDP نیز اعتباری تخصیص داده است و در حال پیگیری برای فراهم کردن زمینه های تشکیل صندوق منطقه ای هستیم.

به گزارش تین نیوز به نقل از ایسنا، ۲۱ تیرماه سال گذشته بود که اجلاسی با حضور سران کشورهای منطقه برگزار و در اعلامیه پایانی آن بر ایجاد صندوق منطقه ای برای حمایت مالی از اجرای پروژه های مشترک برای مقابله با توفان های گرد و غبار تاکید شد. امسال نیز قرار است اجلای بین المللی گرد و غبار نیمه دوم شهریور ماه برگزار می شود که به گفته دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست این اجلاس با هدف توسعه مسئله گرد و خاک از سطح منطقه ای به سطح بین المللی است.

 علی محمد طهماسبی بیرگانی در گفت  و گو با ایسنا، با بیان اینکه در اجلاس منطقه ای  گرد و خاک از وزیران و سران ۵۰ کشور دعوت به عمل آمده است، اظهار کرد: ۲۱ تیرماه سال گذشته یک اجلاس منطقه ای برگزار شد که دستاوردهایی همچون تصویب ایجاد صندوق منطقه ای، تشکیل کارگروه فنی در سطح منطقه و ساماندهی سازمان منطقه ای در ارتباط با گرد و غبار داشت.

وی درباره مباحث مهمی که در اجلاس سال جاری مطرح خواهد شد، گفت: اصلی ترین مبحث در اجلاس سال جاری، توسعه مسئله کنترل گرد و خاک از سطح منطقه ای به سطح بین المللی، تکمیل طرح هایی که تاکنون انجام شده و به نتیجه رساندن آن هاست بنابراین در حوزه های مختلفی مباحث مطرح خواهد شد. کشورها را در سه سطح تعریف کردیم؛ در سطح اول کشورهای منطقه به دلیل بیشترین فعالیت و حضورشان، در سطح دوم کشورهای آفریقایی و در سطح سوم نیز کشورهایی در آمریکای جنوبی که کانون گرد و غبار هستند. در سطح اول این کشورها به همراه ۱۵ تن نهاد بین المللی دعوت شده اند که دعوتنامه ها نیز ارسال شده است و در حال انجام رایزنی ها هستیم تا این اجلاس با بالاترین سطح و کیفیت در نیمه دوم شهریور برگزار شود.

مشاور رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: یک برنامه برای طراحی، آسیب شناسی و امکان سنجی این صندوق با UNDP تهران آغاز کردیم و در حال حاضر مشاور ویژه این کار اقدامات لازم را پیگیری می کند. اعتباراتی از محل ملی برای این کار اختصاص دادیم و  UNDP تهران نیز اعتباری در تخصیص داده است و  در حال پیگیری برای فراهم کردن زمینه های تشکیل صندوق منطقه ای هستیم.

وی درباره کارکرد صندوق منطقه ای اظهار کرد:  این صندوق در واقع از تمام اقدامات مشترکی که در کشورها در حوزه مدیریت گرد و غبار انجام می شود حمایت و پشتیبانی مالی می کند، یعنی یک صندوق مشترک است که همه کشورها موظف هستند توسط دبیرخانه صندوق، رئیس، دبیر و کارکنان آن اعتباری را با ساز و کار مشخص در این صندوق برای امور مشترک بین المللی در زمینه گرد و غبار اعتبار بگذارند.

دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست ادامه داد: بر اساس اعتباری که درون صندوق است برای اقدامات پیشگیرانه، اصلاحی و مقابله ای انجام می شود که در سایر کشورها نیز در بسیاری زمینه ها علاوه گرد و غبار اقدامات مشابه انجام شده است.

وی ضمن بیان اینکه ایجاد صندوق منطقه ای گرد و غبار با همکاری ۱۰ کشور همسایه در خلیج فارس آغاز خواهد شد، درباره کارگروه منطقه ای و آخرین وضعیت آن نیز اظهار کرد: یکی از موضوعات مطرح شده در بیانیه پایانی نشست وزیران محیط زیست لزوم تهیه دو برنامه عمل زیر منطقه ای بود و در این جهت باید یک کارگروه فنی تشکیل شود، به این منظور جلسات مختلفی تشکیل، از کشورهای مختلف بازدید و تفاهمنامه هایی با کشورهای مختلف از جمله عراق، سوریه، کویت، قطر، اردن و امارات منعقد شد.

طهماسبی بیرگانی ادامه داد: مقدمات تشکیل این کارگروه فراهم شده است و طی هفته جاری تیمی به این مناطق اعزام خواهد شد تا از نظر کارشناسی مناطقی را به عنوان پایلوت تعیین کنند و بتوانیم عملیات اجرایی را نیز در کشورهای همسایه پیگیری کنیم.

وی درباره اقدامات انجام شده در خصوص کاهش کانون های گرد و خاک اظهار کرد: به طور کلی طی شش سال گذشته حدود ۲۷۰۰ میلیارد تومان از منابع صندوق توسعه ملی و منابع داخلی کشور اعتبار برای مقابله با گرد و خاک و کاهش کانون ها تخصیص داده شده است. حدود ۲.۵ میلون هکتار نیز برای اقدامات عملیاتی مختلف از جمله حفاظت، مدیریت و ساماندهی چرای دام، نهال کاری، بوته کاری، رساندن آب به تالاب ها، کانون ها و سیلاب دشت های غبارخیز و ... هزینه شده است که بسیار گسترده هستند.

دبیر ستاد ملی سیاستگذاری و مدیریت پدیده گرد و غبار سازمان حفاظت محیط زیست در پاسخ به این پرسش ایسنا که طی سه سال گذشته با سپری کردن خشکسالی شدید و مداوم چقدر به میزان کانون های گرد و غبار افزوده شده است؟ گفت: بر اساس پایش های سال ۱۳۹۷ ۳۵ میلیون هکتار از اراضی کشور به عنوان اراضی خشکی و بیابان ها شناسایی شد. از آن زمان به بعد بررسی کلی دیگری در این حوزه صورت نگرفته است تا بتوانیم درباره میزان افزایش کانون های گرد و غبار نتیجه گیری کنیم اما قاعدتا بخشی از تالاب ها و اراضی حساس  ممکن است خشک و به بیابان ها اضافه شده باشند.

طهماسبی بیرگانی در پایان درباره تفاهم های سازمان حفاظت محیط زیست با شرکت های دانش بنیان در خصوص استفاده از مالچ های دوست دار محیط زیست تصریح کرد: از بین حدود ۹۰ محصول معرفی شده، دو مالچ دوست دار محیط زیست موفق شده اند فرایندهای ارزیابی محیط زیستی را طی کنند و اثربخشی مثبت آن ها بر زمین اثبات شده است. استان های سیستان و بلوچستان، خوزستان، هرمزگان و اصفهان برای اجرای این طرح به صورت پایلوت شناسایی شده اند البته استفاده از مالچ دوستدار محیط زیست به صورت پایلوت در این مناطق هنوز قطعی نیست.