تلاش بولتون برای خروج ایران از برجام قبل از انتخابات ۲۰۲۰

مقامات شورای امنیت ملی امریکا در حال اعمال فشار بر دونالد ترامپ رییس‌جمهورند تا کاری کنند ایران تا قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری ۲۰۲۰ امریکا از توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خارج شود.

به گزارش تین نیوز به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، پایگاه اینترنتی مک کلاچی در گزارشی اختصاصی  نوشت: این مقامات به ترامپ هشدار می‌دهند که سرپیچی‌های ایران و توسعه فعالیت‌های هسته‌ای آن می‌تواند مشکلات سیاسی برای ستاد انتخاباتی او ایجاد کند.

در همین راستا جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا و مشاورانش در حال بررسی اعمال تحریم‌های تهاجمی‌تر هستند که محور توافق هسته‌ای را هدف قرار دهد و به‌طور بالقوه موجب فروپاشی کامل این توافق شود.

دو منبع آگاه خبر دادند؛ مقامات شورای امنیت ملی امریکا دونالد ترامپ رییس‌جمهور را تحت فشار قرار می‌دهند تا کاری کند ایران قبل از انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 این کشور از توافق هسته‌ای 2015 با قدرت‌های بزرگ خارج شود. آنها به ترامپ هشدار می‌دهند، موضع‌گیری‌های تهران از مفاد توافق و (ادعای) توسعه فعالیت‌های هسته‌ای آن می‌تواند مشکلات سیاسی برای ستاد انتخاباتی او ایجاد کند.

در همین راستا جان بولتون مشاور امنیت ملی امریکا و مشاورانش در حال بررسی اعمال تحریم‌های تهاجمی هستند که رکن اصلی توافق هسته‌ای را هدف قرار خواهد داد و به‌طور بالقوه موجب فروپاشی کلی این توافق خواهد شد.

اردوی بولتون در بال غربی (کاخ سفید) معتقدند؛ خروج ترامپ از این توافق کافی نبود و فقط خاتمه دادن کامل به آن می‌تواند چرخه وعده‌های انتخاباتی 2016 او را کامل کند و میراثی از او نزد رای‌دهندگان باقی گذارد.

در مناظره‌های مقدماتی نامزدهای دموکرات ریاست‌جمهوری 2020 قبلا بحث در این باره آغاز شده که ترامپ نتوانسته است مذاکرات هسته‌ای را مجددا شروع کند یا جایگزین بهتری برای توافق هسته‌ای ایران بیابد و فقط اوضاع را بدتر کرده است.

چند نامزد هفته گذشته هشدار دادند که مخاطره‌جویی ترامپ با تهران در ماه ژوئن ناشی از یک بحران خودساخته رییس‌جمهوری بود که با خروج او از توافق 2015 قابل پیش‌بینی بود.

یک مقام دولتی که خواست نامش فاش نشود، گفت: این چشم‌انداز که ایران ذخیره و غنی‌سازی اورانیوم خود را - که ماده اصلی برای سوخت تسلیحات هسته‌ای است- افزایش دهد و در عین حال از مزایای توافق بهره‌مند شود و از مذاکره خودداری کند، چهره سختگیرانه ترامپ را در جریان مبارزات انتخاباتی به چالش خواهد کشید.

این مقام گفت: می‌توانید تصور کنید در حالی که این توافق هنوز زنده است، ایران در جریان مبارزات انتخاباتی امریکا هر ماه یک پیشرفت هسته‌ای جدید را اعلام کند؟

ایران و پنج قدرت دیگر هنوز سعی دارند این توافق را زنده نگه دارند و از ایران در برابر تحریم‌های مجدد امریکا محافظت کنند. اما ایران می‌گوید از هشتم جولای سطح غنی‌سازی اورانیوم را بالاتر از سقف مقرر در توافق خواهد برد مگر آنکه پایتخت‌های اروپایی به تعهدات‌شان به لغو تحریم‌ها عمل کنند.

از این اقدام می‌توان به لحاظ سیاسی ضد رییس‌جمهور امریکا استفاده کرد چون او با در پیش گرفتن رویکرد فشار حداکثری ادعا می‌کند بدین ترتیب می‌توان تهران را به میز مذاکره درباره فعالیت‌های هسته‌ای و برنامه موشک‌های بالستیک بازگرداند.

اگر ایران از محدودیت‌های مقرر در توافق خارج شود، بولتون و کارکنانش ممکن است، سعی کنند با از سرگیری تحریم‌های امریکا در مورد همکاری‌های هسته‌ای بین ایران و دیگر قدرت‌های جهان واکنش نشان دهند. چنین اقدامی توانایی طرف‌های توافق هسته‌ای را برای ادامه اجرای آن بدون آنکه مشمول تحریم‌های امریکا شوند، از بین خواهد برد.

مقامات دولت ترامپ معتقدند هر دو طرف با پیش‌بینی دور دوم گفت‌وگوهای دیپلماتیک سعی دارند اهرمی را که در سال 2013- که مذاکرات آغاز شد و به توافق هسته‌ای موجود انجامید- در اختیار داشتند، بار دیگر به دست آورند.

اختلاف‌نظر در دولت ترامپ درباره عاقلانه بودن بازگرداندن تحریم‌هایی که به کلی موجب فروپاشی توافق می‌شود، همچنان وجود دارد.

مقامات وزارت خارجه - که همین ماه گذشته مایک پمپئو وزیر خارجه را متقاعد کردند چند مورد از معافیت‌های هسته‌ای را ادامه دهد- همچنان معتقدند دولت از ادامه این معافیت‌ها سود می‌برد.

دولت ترامپ همچنین در حال بررسی راهبرد دیپلماتیک جالب‌تری است که کروز مشوق اصلی آن است و طبق آن امریکا ادعا می‌کند که طبق مفاد قطعنامه 2015 شورای امنیت هنوز به لحاظ فنی امریکا عضو توافق هسته‌ای است.

قطعنامه 2231 به «هر دولت عضو برجام» اجازه می‌دهد به‌طور یک‌جانبه تحریم‌های شورای امنیت را به علت «موارد چشمگیر عمل نکردن» به توافق هسته‌ای فورا ضد ایران بازگرداند.

در حالی که دولت ترامپ به‌طور کامل از این توافق خارج شد و در نشست‌های برجام شرکت نمی‌کند، برخی در دولت معتقدند قطعنامه سازمان ملل به لحاظ فنی هنوز به امریکا اجازه می‌دهد به عنوان یک دولت عضو (توافق) عمل کند. به گفته یک منبع آگاه، این نظریه حقوقی پیچیده به مایک پنس معاون رییس‌جمهور رسیده است که از این ایده به وجد آمد.

یک منبع دیگر که در جریان این مباحثات بوده است، گفت: وکلای وزارت خارجه اخیرا به مقامات کاخ سفید در باره چنین اقدامی هشدار دادند و موقعیت حقوقی واشنگتن را برای بازگرداندن فوری آن تحریم‌ها زیر سوال بردند، گرچه یک مقام دولتی این گزارش را تکذیب کرد.