دزدان دریایی کابوس ماندگار دریانوردان

تین نیوز | حمل‌ونقل - بحث فراموش شده دزدان دریایی از تابستان 88 رنگ و بوی جدیدی به خود گرفت و ترس از پرچم سیاه‌وسفید منقوش به سر اسکلت در میان آن، بر اذهان دریانوردان دنیا چنبره زد.
هر چند که بحث دزدان دریایی پیش از این نیز هیچ‌گاه در دنیا از میان نرفته بود و همواره کابوس وجود دزدان دریایی ذهن دریانوردان را مشغول می‌کرد اما به نظر می‌رسد این بحث قدیمی با عزم چند ساله مردم خلیج عدن برای حمله و تجاوز به کشتی‌های عبوری از این خلیج، مجددا بر سر زبان‌ها افتاد. به‌گونه‌ای که حتی رفتار مردم این سرزمین نیز مورد توجه دنیا قرار گیرد و خوشحالی و پای‌کوبی عدنی‌ها در مواجهه با کشتی گروگان‌گیری شده و شادی آنها مدتی نقل محافل شد.

اما با افزایش تعداد کشتی‌های ربوده شده در این خلیج بحث‌های ایمنی و مبارزه با این بحث قدیمی منجر شد تا کشورهای دارای ترانزیت دریایی از سازمان‌های بین‌المللی خواستار ایجاد امنیت دریایی در این خلیج شوند همین امر نیز موجب شد تا توافق‌نامه‌ها و موافقت‌نامه‌هایی نوشته و نانوشته برای حفاظت از دریانوردان بین گاردهای دریایی کشورهای مختلف منعقد شود تا سر لوحه فعالیت آنها حفاظت از حمل‌ونقل دریایی باشد.

با این حال و با وجود گذشت 6 سال از روزهایی که کابوس حمله دزدان دریایی، خواب را از چشمان دریانوردان ربوده بود می‌گذرد اما هنوز هم دریانوردان زیادی هستند که در دام این دزدان اسیر شده و حتی هستند دریانوردانی که با وجود تلاش‌های کشور متبوع خود هنوز در عدن اسیر دستان زیاده‌خواهی‌های عدنی‌ها هستند.

 برخلاف کاهش چشمگیر شمار حملات دزدان دریایی در هشت سال گذشته، تعداد کل کشتی‌های ربوده شده در سال 2014 به 21 فروند رسید که افزایش چشمگیری را نسبت به رقم 12 فروند در سال 2013 نشان می‌دهد. دزدان دریایی در سال 2014، 442 گروگان گرفتند که نسبت به رقم 304 نفر در سال 2013، افزایش نشان می‌دهد. اتاق بین‌المللی بازرگانی، در سال 2014 از وقوع 245 مورد حمله دزدان دریایی و 44 درصد کاهش نسبت به سال 2011 میلادی خبر داد.

سال 2013، 21 فروند کشتی دزدیده شد و دزدان دریایی در 183 مورد از مجموع 245 حمله دزدان دریایی وارد کشتی مورد حمله شدند و 13 فروند از این کشتی‌ها را پس از سرقت به آتش کشیده شدند. همچنین در جریان حملات دزدان دریایی در سال 2014، چهار دریانورد کشته، 13 نفر مجروح و 9 نفر گروگان گرفته شدند. در این میان، کشتی‌های تانکر بیش از هر کشتی دیگری آماج حملات دزدان دریایی بود.

در سال‌های اخیر فعالیت دزدان دریایی سومالی به شکل چشمگیری گسترش یافته؛ به‌طوری که در سال 2010 میلادی 53 فروند کشتی و 1181 نفر خدمه توسط دزدان دریایی مورد حمله قرار گرفته و دزدیده شده‌اند و در پایان این سال، 32 فروند کشتی تجاری با حدود 720 نفر دریانورد در توقیف و گروگان دزدان دریایی بوده‌اند که البته گزارش سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) از افزایش غیرمترقبه موارد دزدی دریایی در سه ماهه اول 2011 خبر می‌دهد به‌گونه‌ای که در سه ماهه نخست سال جاری میلادی، 142 مورد دزدی دریایی در آب‌های آزاد جهان گزارش شده که این آمار رکوردی جدید در این زمینه است.

این در حالی است که در سال 2005 به‌طور متوسط برای هر کشتی 150 هزار دلار باج گرفته می‌شد؛ رقم متوسط باج‌گیری هر کشتی در سال 2010 به 4/5 میلیون دلار افزایش یافت!
در سال‌های گذشته ذائقه دزدان دریایی از کشتی‌های ترانزیتی به شناورهای کوچک باری و صیادی تغییر یافته است، بر همین اساس هم بود که در سال‌های 88 تا 90 بیش از 20 شناور ایرانی و نیز شناورهایی از کشورهای پاکستان، عمان، امارات، کنیا و تانزانیا ربوده شدند که دزدان دریایی از این شناورها و خدمه آنها به‌عنوان ابزاری برای توسعه منطقه فعالیت‌های خود و حمله به کشتی‌های بزرگ استفاده می‌کردند چرا که دزدان دریایی با استفاده از شناورهای ربوده شده توانسته بودند ناوگان بزرگی متشکل از بیش از 50 شناور برای خود ایجاد کنند.

هرچند که ظهور یک‌باره دزدان دریایی از سال 88 تا 90 موجب شد تا موضوع دزدان دریایی و مقابله با آن مورد توجه ارگان‌های مختلف قرار گیرد حتی این موضوع به یکی از برنامه‌های همایش‌های دریایی قرار گرفت. در یکی از همین همایش‌ها موضوع حمایت‌های مالی از مالکان شناورهای ربوده شده مورد توجه قرار گرفت. حتی برخی موضوع باج دادن به دزدان دریایی به محلی از بحث میان نهادها و ارگان‌ها و حتی قوه قضائیه قرار گرفت. با همه این مباحث و گشت‌های مختلف دریایی و تقدیرهایی که از ارگان‌های نظامی ایران برای برقراری امنیت در دریاها و اقیانوس مطرح است اما هنوز کابوس دزدان دریایی بر سر دریانوردان باقی مانده است.
هنوز هم هر از گاهی خبرهایی از آزادی گروگان‌ها توسط دزدان دریایی به گوش می‌رسد که هنوز هم میزان باج‌خواهی از مراکز مربوطه دولتی در زیر خطوط قرمز آنها مخفی می‌ماند تا سایه سنگین عدنی‌ها بر سر دریانوردان باقی بماند.