از جزییات واردات بدون مجوز هواپیما تا راه‌های تضمین حقوق مسافران

تین نیوز | جزییات واردات هواپیما از سوی اشخاص حقیقی و حقوقی، ابعاد ورود ایرلاین‌های خارجی برای انجام پروازهای ایران، آخرین اخبار از آزادسازی نرخ بلیت هواپیما و جدیدترین تعاملات صنعت هواپیمایی با فضای بین‌الملل باوجود تحریم‌ها از موضوعات مورد بحث با رییس سازمان هواپیمایی کشور بود.
 
علیرضا جهانگیریان در آستانه روز بین‌المللی هواپیمایی از برنامه‌های این سازمان برای افزایش تعداد ناوگان و نوسازی هواپیماهای موجود سخن گفت و به تشریح برنامه‌های موجود برای تضمین حقوق مسافران حمل و نقل هوایی پرداخت.
 
متن کامل گفت‌وگوی تفصیلی با معاون وزیر راه و شهرسازی و رییس سازمان هواپیمایی کشوری در پی می آید:
 
مجوز واردات هواپیما به معنی فراموشی استانداردها نیست
 
جهانگیریان در پاسخ به این سوال که در صورت تسهیل شرایط وارد کردن هواپیما برای بخش خصوصی، تکلیف استانداردهای هوایی چه می‌شود؟ اظهار کرد: اگر سازمان این شرایط را به وجود آورده که اشخاص حقیقی و حقوقی بدون نیاز به ثبت رسمی ایرلاین اقدام به خرید هواپیما کنند به منظور بهبود وضعیت ناوگان هوایی بوده و این مساله به هیچ عنوان به معنی کنار گذاشتن استانداردها نیست.
 
وی ادامه داد: در سال‌های گذشته این طور جا افتاده بود که وارد کردن هر هواپیمای جدید باید توسط شرکت‌های هواپیمایی موجود صورت گیرد و یا نیاز به برقراری یک شرکت رسمی هواپیمایی است، سازمان برای از بین رفتن این تصور بحث تغییر مجوزها را مطرح کرد که امیدواریم در آینده به بالا رفتن تعداد واردکنندگان هواپیما بینجامد.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان این‌که این مساله به هیچ عنوان استانداردهای فنی را از صنعت هواپیمایی کشور حذف نخواهد کرد، تاکید کرد:‌قاعدتا پذیرش، اجازه ورود و اجازه پرواز مستقیما از سوی سازمان هواپیمایی کشور ارائه خواهد شد و هر شرکتی که این هواپیماها را به کشور وارد می کند باید طبق مقررات سازمان استانداردهای لازم را کسب کرده و در چارچوب قوانین جاری در کشور اقدام به پرواز هواپیماهای خود کند.
 
نیاز کشور به 300 هواپیمای فعال
جهانگیریان به پایین بودن تعداد هواپیماهای فعال در کشور در ازای میزان وسعت جغرافیایی و تعداد جمعیت ایران اشاره کرد و توضیح داد: در حال حاضر در ایران کمتر از 150فروند هواپیمای فعال وجود دارد که قطعا با توجه به تعداد سفرها و رقم بالای مسافران نیاز جدی به افزایش آن‌ها وجود دارد.
 
وی اضافه کرد: از این رو در برنامه‌ریزی‌های کلان وجود 300فروند هواپیما در حال حاضر در ناوگان کشور قید شده که باید با برنامه ریزی های مناسب به این هدف دست پیدا کنیم.
 
معاون وزیر راه و شهرسازی به کمبود تعداد هواپیماهای مسافرتی در ایام پیک سفر اشاره کرد و گفت: این محدودیت باعث شده بسیاری از ایرلاین‌های داخلی تعداد پروازهایی که به هواپیماهای فعالشان می دهند بسیار بالا برود و این مساله در بلند مدت به زمین گیر شدن بیشتر ناوگان و البته بالا رفتن تاخیرها پروازی منجر شده است.
 
قانون اجازه ورود ایرلاین‌های خارجی به پروازهای داخلی را نمی‌دهد
جهانگیریان در پاسخ به این سوال که در صورت محدودیت توانایی ناوگان هواپیمایی داخلی آیا این امکان وجود دارد که ایرلاین‌های خارجی پروازهای داخلی در ایران را انجام دهند؟ گفت: طبق قانون تنها ایرلاین‌های داخلی حق ارائه برنامه های پروازی در حریم هوایی کشور را دارند و برای تغییر آن باید قانون تغییر کند.
 
وی ادامه داد: در کنار این مساله بحث نفع کشور در آمدن و یا نیامدن شرکت‌های هواپیمایی خارجی به فضای داخلی ایران نیز مطرح است؛ با توجه به سود سرشاری که می‌توان از محل این پروازها به دست آورد بسیاری از کارشناسان معتقدند تا زمانی که ایرلاین‌های داخلی پرواز می کنند نباید به خارجی‌ها روی آورد. زیرا با توجه به نابرابری امکانات دو طرف در بلند مدت این مساله به سرکوب امکانات داخلی منجر خواهد شد.
 
بازار ایران برای کشورهای همسایه فرصتی استثنایی است
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان این‌که جمعیت محدود و فضای جغرافیایی کوچک در بین کشورهای همسایه ایران کشورمان را به یک فرصت استثنایی برای سرمایه‌گذاری اقتصادی تبدیل کرده، اظهار کرد: بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی بین المللی به بازار ایران چشم دوخته‌اند و امید دارند که با ورود به آن امکان سرمایه‌گذاری بلندمدت و سودآوری مطلوب به دست آورند.
 
جهانگیریان با اشاره به وظایف سازمان هواپیمایی کشوری در حفظ منافع ملی تاکید کرد: قطعا هر گونه تغییر در سیستم پروازهایی که یک سر آن ها ایران و طرف دیگر کشورهای خارجی است با توجه به منافع کشور صورت خواهد گرفت و سازمان به عنوان نماینده مردم اجازه نخواهد داد در جایی که فعالان داخلی توان کار دارند خارجی‌ها سود ببرند.
 
پروازهای داخلی برای ایرلاین‌ها سود چندان ندارد
وی با اشاره به چرخش مالی چهار میلیارد دلاری صنعت هواپیمایی اظهار کرد: وقتی چهار میلیون نفر از مسافران ایرانی توسط ایرلاین‌های خارجی جابه جا می شوند متوجه میزان سودی که در این رفت و آمدها خواهیم شد بسیاری از کشورهای منطقه رشد، پیشرفت و توسعه ناوگان خود را مدیون بازار ایران هستند و از طریق آن سودهای سرشاری به دست آورده‌اند.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری اضافه کرد: سازمان هواپیمایی به شکلی ویژه بازار را رصد می کنند تا اگر ظرفیتی وجود داشته باشد و ایرلاین‌های داخلی نیز توان ایجاد آن را نداشته باشند ایرلاین های خارجی ورود کنند.در غیر این صورت اجازه همچین مساله‌ای داده نخواهد شد.
 
جهانگیریان با بیان این‌که با توجه به پایین بودن قیمت بلیت هواپیما در پروازهای داخلی شرکت‌ها سود چندانی از آن ها نمی برند، تاکید کرد: قطعا بخش عمده ای از درآمد شرکت های هواپیمای داخلی درایران مربوط به پروازهای بین المللی است از این رو سازمان اجازه نخواهد داد که اصلی ترین منابع درآمدی آن‌ها به راحتی از بین رفته و یک شرکت خارجی جای آن ها را بگیرد.
 
تلاش برای نوسازی ناوگان با تسهیلات صندوق توسعه
وی بالا بردن توان و ظرفیت خدمات‌دهی ایرلاین‌های داخلی را منوط به گسترش توان آن‌ها در تغییر وضعیت ناوگان دانست و گفت: با توجه به بالا بودن سطح محدودیت‌های اقتصادی در سال های گذشته شرکت‌ها نتوانسته‌اند تغییر چندانی در وضعیت ناوگان خود ارائه کنند اما نوسازی ناوگان برای ما یک ضرورت است که آن را همچنان پیگیری می‌کنیم.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به تصویب آیین نامه های جدید در سازمان هواپیمایی برای کاهش سن هواپیماهای جدیدی که به ناوگان وارد می‌شوند، تاکید کرد: طبق قوانین جدید ورود هواپیماهای با عمر بالای 15 سال به ناوگان هواپیمایی کشور ممنوع شده البته شرکت‌ها می توانند با خارج کردن یکی از هواپیماهای بالای 25 سال خود از ناوگان یک هواپیمای تا سن 20 سال نیز وارد کنند.
 
جهانگیریان ادامه داد: با اقدامات مناسبی که در سال‌های گذشته صورت گرفته میانگین عمر ناوگان هوایی ایران رو به کاهش گذاشته و در سال 1393 به 20 سال رسیده است.البته با توجه به محدودیت‌های اقتصادی موجود و هزینه بالایی که خرید هواپیماهای جدید طلب می کنند باید قدری به شرکت‌ها زمان داد تا این تغییرات را عملی کنند.
 
منشور حقوق مسافر در مرحله تصویب نهایی
وی از نهایی شدن منشور حقوق مسافر در آینده‌ای نزدیک خبر داد و تصریح کرد: کارگروهی که نماینده تمام شرکتهای هواپیمای در آن حضور داشتند پس از ماه ها بررسی به یک آیین نامه کلی در رابطه با حقوق مسافران دست یافته که امیدواریم در آینده‌ای نزدیک به تصویب برسد.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری به اهمیت ویژه‌ای که وزیر راه و شهرسازی برای تامین رفاه مسافران و حقوق آن‌ها قائل است، اشاره کرد و گفت: با توجه به این اهمیت تلاش کرده‌ایم با واقع بینی و حفظ حقوق ایرلاین‌ها که هزینه‌هایشان در ماه‌های گذشته بنا به دلایل مختلف بارها افزایش یافته به یک منشور رسمی برسد که حقوق مسافران را تضمین کند.
 
آزادسازی قیمت به آماده شدن زیرساخت‌ها احتیاج دارد
جهانگیریان در ارزیابی از شرایط فعلی بازار خرید و فروش بلیت پس از اجرای طرح متنوع سازی نیز اظهار کرد: خوشبختانه در ماه‌های گذشته طرح متنوع سازی به خوبی شکل گرفته و با تغییر در برنامه‌های پروازی ایرلاین‌ها مردم حق انتخاب بیشتری در سفر و هزینه خود پیدا کرده اند.
 
وی ادامه داد: البته این طرح باید در نهایت به آزادسازی قیمت بلیت‌ها منجر شود که خود نیاز به فراهم آوردن زیرساخت‌های لازم دارد.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری توضیح داد: تغییر در برنامه پروازی شرکت‌ها و آمادگی آن ها در آزادسازی قیمت بلیت در کنار بالا رفتن میزان صندلی‌های فعال در صنعت هواپیمایی کشور دو عامل اصلی است که قبل از نهایی شدن آزادسازی باید مدنظر قرار گیرد و نمی توان بدون آن‌ها این برنامه را اجرایی کرد.
 
جهانگیریان درباره وعده سازمان هواپیمایی بر اجرایی شدن طرح آزادسازی ظرف شش ماه پس از آغاز متنوع سازی قیمت بلیت اظهار کرد: هرچند هنوز موعد مقرر شش ماه فرا نرسیده اما بهتر است تا زمان فراهم نشدن زیرساخت‌ها اقدامی عجولانه در این عرصه صورت نگیرد.
 
یخ تحریم‌های هوایی آب می‌شود
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان این‌که در یک سال گذشته یخ تحریم‌های صنعت هواپیمایی ایران به سمت آب شدن رفته است، گفت: تاثیرات قطعی لغو این تحریم‌ها در آینده مشخص خواهد شد.
 
جهانگیریان تصریح کرد: پاسخ دادن به وضعیت تحریم‌ها در شرایط پس از توافق ژنو کار سهل و ممتنعی است، از یک سو صنعت هواپیمایی ایران جزو بخش‌هایی بود که در این توافق نامه از لیست تحریم ها خارج شد و از سوی دیگر برای برطرف شدن تمام تاثیرات محدودیت‌های اقتصادی به زمانی طولانی احتیاج است.
 
وی ادامه داد: بعد ازحدود یک سال از امضای این توافق بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی ایرانی توانسته‌اند بدون نیاز به حضور واسطه‌ها با کارخانه‌ها و شرکت‌های بزرگ هواپیمایی جهان ارتباط برقرار کنند که این امر مثبت است اما آنچه در ماه‌های گذشته اتفاق افتاده تنها فراهم شدن مقدمات لازم برای لغو تحریم‌ها بوده و اگر بخواهیم راجع به تاثیرات قطعی این مساله اظهار نظر کنیم به زمان طولانی‌تری نیاز است.
 
پس از توافق ژنو قطعات محدودی به ناوگان اضافه شد
معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان این‌که اکثر مذاکرات انجام شده بین شرکت‌های هواپیمایی ایرانی با طرف‌های خارجی در رابطه با ارتباطات اولیه و دریافت اطلاعات و مدارک پرواز بوده است، اظهار کرد: البته در طول ماه‌های پس از امضای توافق نامه ژنو قطعات محدودی نیز به ناوگان هوایی ایران اضافه شده که به عنوان یک شروع مثبت می توان به آن نگاه کرد اما برای تغییر قطعی وضعیت در صنعت حمل و نقل هوایی هنوز اظهارنظر زود است.
 
توافق با اروپایی‌ها چندین ماه زمان برد
وی با اشاره به سفر چند هفته قبل خود به کشور پرتغال و امضای نخستین توافق نامه هوایی بین ایران و اتحادیه اروپا در 30 سال گذشته تصریح کرد: تاکنون هیچ قراردادی بین ایران و اعضای اتحادیه اروپا در چارچوب ضوابط این اتحادیه بسته نشده بود، اما با توجه به جایگاه مهم این اتحادیه و قدرت گرفتن آن طی سال های گذشته امضای چنین توافقی ضروری به نظر می رسید.
 
جهانگیریان ادامه داد: البته طبق قوانین داخلی اتحادیه اروپا هر کشوری که خارج از این اتحادیه قصد داشته باشد با یکی از اعضای آن قراردادی در صنعت هواپیمایی امضا کند باید یک سری اصول و قواعد را مدنظر قرار دهد که بناست شامل تمامی اعضای اتحادیه اروپا شود.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با اشاره به اهمیت این قرارداد اظهار کرد: به دلیل تعهدات جدی که کشور درچنین توافقنامه ای ارائه می کند امضای آن از ماه ها قبل توسط مراجع سیاسی و اقتصادی دولت مورد بررسی، ارزیابی و تایید نهایی قرار گرفت تا به پروسه تصویب برسد.
 
به گفته وی، برای نهایی شدن این قرارداد باید مجلس و شورای اسلامی به عنوان مرجع نهایی تصمیم گیرنده درباره قراردادهای هواپیمایی این قرارداد را به تصویب برساند تا رسما این برنامه مهم اقتصادی در دستور کار اجرایی قرار گیرد.
 
احتمال افزایش پروازهای بین‌المللی در آسمان ایران
وی در پاسخ به این سوال که تا چه حد بالا رفتن تعداد پروازهای عبوری از آسمان ایران را امری دائمی می داند تصریح کرد: هر چند این پروازها به دنبال برخی مسائل سیاسی در کشورهای همسایه به وجود آمده اما قطعا حق و سهم آسمان ایران بوده است.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: با توجه به شناختی که ایرلاین های خارجی از آسمان ایران پیدا کرده‌اند انتظار داریم این ترافیک نه تنها کاهش نیابد که به افزایشی دائمی نیز دست یابد و درآمدهای کشور از این حوزه را گسترش دهیم.
 
جهانگیریان همچنین از احتمال ورود پروازهای جدید به آسمان ایران خبر داد و گفت: با توجه به مشکلاتی که اخیرا بین روسیه و اتحادیه اروپا پیش آمده بسیاری از شرکت‌های هواپیمایی اروپا از ایران خواسته‌اند آمادگی خود برای ورود پروازهای این شرکت‌ها بالا ببرد که با توجه به ظرفیت‌های موجود در ایران این مساله عملی است.
 
وی اضافه کرد: در حال حاضر بسیاری از مسیرهای هوایی ایران از هواپیما اشباع شده و کشورهای حاشیه خلیج فارس نیز سهم عمده‌ای از پروازهای خود به آسمان ایران اختصاص داده اند که این مساله نشان از اقبال بالای حریم هوایی ایران در بین کشورهای خارجی برای عبور دادن پروازهایشان دارد.
 
هیچ برنامه ای برای تعطیلی مهرآباد نداریم
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان این‌که فرودگاه مهرآباد 20 درصد بیشتر از ظرفیت موجود خود به جابه‌جایی مسافران اقدام می کند گفت:‌در حالی که این فرودگاه ظرفیت جابه‌جایی سالانه 11میلیون مسافر را دارد اما طبق آمارهای سال گذشته این تعداد به بیش از 13 میلیون نفر رسید که این نشان دهنده ادامه یافتن فعالیت‌های این فرودگاه با بیش از توان با ظرفیت موجود است.
 
جهانگیریان اضافه کرد: با توجه به این مسائل وزارت راه و شهرسازی تلاش کرده بخشی از فشارهای وارده شده به این فرودگاه قدیمی را کاهش دهد که از جمله آن‌ها انتقال پروازهای حج به فرودگاه امام بود که قریب به یک میلیون نفر از مسافران این فرودگاه را کاهش داد.
 
وی به دستور وزیر برای ممنوع شدن پروازهای نیمه شب در فرودگاه مهرآباد نیز اشاره کرد و گفت:‌این دستور نیز بخش دیگری از برنامه وزارت راه و شهرسازی برای کاهش فعالیت‌های این فرودگاه بوده که امیدواریم برای همسایگان مهرآباد آرامش بیشتری به وجود آورد.
 
رییس سازمان هواپیمایی کشوری با بیان این‌که هیچ برنامه‌ای برای تعطیل شدن فرودگاه مهرآباد وجود ندارد تاکید کرد: درهیچ جای دنیا رسم نیست که فرودگاه‌های قدیمی را ببندند هر چند تلاش برای بالا بردن ظرفیت دو فرودگاه امام خمینی و پیام کرج ادامه داشته و امیدواریم در آینده بتوان سهمی از پروازهای مهرآباد را به آن‌ها انتقال داد اما قطعا در آینده نزدیک هیچ برنامه‌ای برای بستن مهرآباد وجود نداشته و تنها به محدود کردن بخشی از فشارها در کاهش بار مسافران آن نظر داریم.