◄ اتصال سامانه جامع عملیات بندری به گمرک و تجارت

اتصال سامانه جامع عملیات بندری به شبکه های ملی گمرک و تجارت، فصل تازه ای از شفافیت و یکپارچگی داده ها در زنجیره خدمات دریایی کشور را رقم زده و مدیریت هوشمند بنادر ایران را وارد مرحله برخط کرده است.

به گزارش تین نیوز، سامانه جامع عملیات بندری (Port Operations Integrated System) یا به اختصار POS، یکی از کلیدی ترین پروژه های تحول دیجیتال سازمان بنادر و دریانوردی ایران است؛ طرحی که برای یکپارچه سازی، شفاف سازی و هوشمندسازی فرایندهای عملیاتی بنادر کشور با الگوی بنادر نسل چهارم (Smart Port Generation) طراحی شده است.

اتصال سامانه جامع عملیات بندری، در عمل زیرساخت داده ای لازم برای گذار از مدل نظارت اداری به مدل «مدیریت پیش نگر» را فراهم می کند. این سامانه پایه ای برای اجرای تحلیل های پیش بینی حمل ونقل، مدیریت ریسک ترافیک دریایی و کاهش زمان عملیات تخلیه و بارگیری است و یکی از گام های کلیدی در حکمرانی دیجیتال لجستیک کشور محسوب می شود.

سامانه جامع عملیات بندری به عنوان بخشی از طرح ملی «تحول دیجیتال بنادر ایران» طراحی شده است؛ طرحی که با هدف نوسازی زیرساخت های مدیریتی و هوشمندسازی فرایندهای عملیاتی بنادر کشور اجرا می شود. این برنامه چهار محور اصلی را دربر می گیرد: نخست، سامانه جامع عملیات بندری که مدیریت متمرکز و داده محور فرایندهای تخلیه، بارگیری و ترخیص کالا را ممکن می سازد؛ دوم، سامانه جامع مالی و تعرفه ای برای افزایش شفافیت مالی و یکپارچگی پرداخت ها و هزینه های بندری؛ سوم، سامانه مدیریت ایمنی و محیط زیست (HSE Management) با تمرکز بر پایش ریسک های عملیاتی و حفاظت زیست محیطی؛ و چهارم، سامانه رصد و تحلیل هوشمند شناورها و محموله ها که امکان نظارت لحظه ای بر تردد دریایی و تحلیل جریان کالا را فراهم می کند. این مجموعه، نقشه راه گذار بنادر ایران به دوران حکمرانی دیجیتال و مدیریت هوشمند محسوب می شود.

و حالا با راه اندازی سامانه جامع عملیات بندری در بندر امام خمینی (ره)، ساختار دیجیتال بنادر ایران وارد مرحله ای نوین از مدیریت داده محور شده است. یکی از مهم ترین ویژگی های این سامانه، اتصال مستقیم به شبکه های گمرک و تجارت کشور است؛ قابلیتی که نه تنها چرخه خدمات بندری را یکپارچه می کند، بلکه امکان نظارت و تصمیم سازی لحظه ای را برای مدیران ارشد فراهم می سازد.

ابوطالب گرایلو، مدیرکل بنادر و دریانوردی خوزستان با اعلام این خبر سامانه را نقطه آغاز نوسازی فرآیندهای عملیاتی دانست و تأکید کرد که از این پس تمام امور مربوط به بارگیری، هماهنگی اپراتورها و ثبت اطلاعات کالا از طریق پنل مرکزی انجام می شود؛ روشی که کاهش خطاهای انسانی، تسریع گردش کالا و افزایش ظرفیت عملیاتی را به همراه دارد.

از سوی دیگر، سعید خرسندی ـ مدیرکل دفتر فناوری اطلاعات سازمان بنادر ـ اتصال سامانه به گمرک و تجارت را ستون فقرات تحول دیجیتال در بنادر ایران خواند. به گفته او، این پیوند الکترونیکی باعث می شود کل زنجیره حمل، تخلیه، ذخیره و ترخیص کالا در بستر برخط رصد شود؛ امری که زمینه ساز تحلیل داده های واقعی، پیش بینی ترافیک کالا، و برنامه ریزی هوشمند اسکله ها خواهد بود.

اجرای سامانه جامع عملیات بندری، مزایای گسترده‌ای را برای شبکه بنادر کشور به‌همراه دارد. این سامانه با کاهش بیش از ۳۰ درصدی زمان توقف کشتی‌ها و کامیون‌ها در بنادر، بهره‌وری عملیات را به‌طور محسوس افزایش می‌دهد و با حذف ناهماهنگی اطلاعاتی میان دستگاه‌های دولتی و اپراتورهای خصوصی، زمینه یکپارچگی داده‌ها را فراهم می‌سازد. همچنین، تولید داده‌های تحلیلی در بستر هوشمند سامانه امکان پیش‌بینی ترافیک کالا و مدیریت بهینه اسکله‌ها را ممکن کرده و در کنار آن، شفافیت مالی و کاهش هزینه‌های اجرایی را تقویت می‌کند. در نهایت، این سامانه زیرساخت اصلی تحقق بنادر هوشمند و پایه شکل‌گیری حکمرانی داده‌های دریایی در کشور به‌شمار می‌رود؛ تحولی که به مدیریت کارآمد، رقابت‌پذیری و توسعه پایدار بندری ایران جهت می‌بخشد.

کارشناسان معتقدند این هم افزایی اطلاعاتی در نهایت موجب حذف گلوگاه های تعرفه و مجوز، کاهش هزینه های عملیاتی و ارتقای اعتماد فعالان اقتصادی به نظام بندری کشور می شود. همچنین با رصد لحظه ای داده ها، سازمان بنادر قادر خواهد بود تصمیمات راهبردی خود را بر پایه آمار و رفتار واقعی بازار تنظیم کند؛ اقدامی که به گفته محمد شکیبی نسب، سرپرست معاونت امور بندری و اقتصادی سازمان بنادر ، شفافیت مالی و کارایی لجستیکی مناطق ویژه اقتصادی را به طور محسوسی افزایش می دهد.

به این ترتیب، اتصال سامانه جامع عملیات بندری به شبکه های گمرک و تجارت، نه فقط یک گام فنی، بلکه تحولی نهادی در حکمرانی داده های دریایی کشور محسوب می شود؛ تحولی که می تواند ایران را در مسیر بنادر هوشمند و رقابت پذیر منطقه ای قرار دهد.