◄ سرمایه‌ گذاری قزاقستان در بندر شهید رجایی، گامی مهم در تقویت کریدور شمال جنوب

سهیل مصباح: قزاقستان برنامه های خود را برای ساخت یک ترمینال اختصاصی حمل و نقل و لجستیک در بندر شهید رجایی ایران مجددا  تأیید کرده است.

قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان، در 11 دسامبر در مجمع تجاری قزاقستان ایران در آستانه گفت که حجم بار در راه آهن قزاقستان ترکمنستان ایران می تواند تا سال 2030 دو برابر شود و سرمایه گذاری قزاقستان در ترمینال شهید رجایی را به عنوان یک پروژه کلیدی در این استراتژی معرفی کرد.

او گفت قزاقستان خود را به عنوان "یکی از قطب های کلیدی حمل و نقل و لجستیک در اوراسیا" قرار می دهد و خاطرنشان کرد که حدود 85 درصد از ترافیک بار بین چین و اروپا از قلمرو آن عبور می کند و تأکید کرد که ایران به عنوان یک شریک مهم برای گسترش پتانسیل ترانزیت در نظر گرفته می شود.

توکایف گفت که چندین پروژه حمل و نقل مشترک با ایران در حال انجام است، از جمله ترمینال پیشنهادی در بندر شهید رجایی، بزرگترین بندر تجاری ایران در نزدیکی بندرعباس.

 انتظار می رود این تأسیسات یک ترمینال برای صادرات قزاقستان فراهم کند و از حمل و نقل ترانزیتی از سایر کشورهای آسیای میانه پشتیبانی کند و ارتباطات ریلی از طریق ترکمنستان را تکمیل کند.

او افزود که قزاقستان به دنبال ارتباطات قوی تر بین بنادر آکتائو و کوریک در دریای خزر و بنادر شمالی ایران، امیرآباد و انزلی، در کنار همکاری با بنادر بندرعباس و چابهار است.

این اطلاعیه بر اساس تفاهم نامه سرمایه گذاری آوریل ۲۰۲۵ بین سازمان بنادر و دریانوردی ایران (PMO) و مؤسسات وابسته به دولت قزاقستان تهیه شده است.

این تفاهم نامه تخصیص زمین در منطقه ساحلی بندر را فراهم می کند و طرف قزاق موظف است ظرف ۳۰ روز پیشنهاد تجاری و سرمایه گذاری خود را ارائه دهد. پس از تأیید هیئت مدیره سازمان بنادر و دریانوردی، قرار است قرارداد سرمایه گذاری امضا شود.

سعید رسولی، سرپرست سازمان بنادر و دریانوردی، ایران را به عنوان «دروازه ورود به آب های آزاد» برای قزاقستان توصیف کرد و به 5۸۰۰ کیلومتر خط ساحلی ایران اشاره کرد.

بندر شهید رجایی، واقع در نزدیکی بندرعباس در تنگه هرمز، سالانه تقریباً ۷۵ تا ۸۳ میلیون تن بار را جابجا می کند که ۸۵ تا ۹۰ درصد از ظرفیت کانتینری ایران و بیش از نیمی از کل حجم تجارت آن را تشکیل می دهد. 

ابتکار ترمینال در استراتژی گسترده تر قزاقستان برای تأمین دارایی های لجستیکی در امتداد کریدورهای کلیدی ترانزیتی قرار می گیرد. در ژوئن ۲۰۲۵، این کشور یک ترمینال چندوجهی در بندر پوتی گرجستان برای پشتیبانی از کریدور میانی افتتاح کرد، جایی که حجم محموله ها در سال گذشته به حدود ۴.۵ میلیون تن رسید و اهداف آن تا ۱۰ میلیون تن در سال های آینده است. ایران همچنین شرکای منطقه ای را به سرمایه گذاری در بندر شهید رجایی و سایر بنادر خلیج فارس تشویق کرده است. ازبکستان تفاهم نامه جداگانه ای را برای بررسی یک مرکز لجستیکی در بندر شهید رجایی امضا کرده است.

اگر ترمینال قزاقستان به مرحله ساخت برسد، زنجیره ریلی دریایی قزاقستان ترکمنستان ایران را تقویت کرده و مسیرهای غیر روسی را که آسیای میانه را به غرب آسیا و فراتر از آن متصل می کند، گسترش می دهد.