◄ سه انتظار اصلی از معاونت حمل و نقل وزارت راه برای رفع اقتصاد ناپایدار، سهم ناتراز و تقویت انگیزه کارکنان
برای بسترسازی افزایش کارایی معاونت حمل و نقل باید به انتظارات، اختیارات و شاخص های ارزیابی این مسئولیت مهم بپردازیم.
عباس قربانعلی بیک:
رئیس جمهور: آیا ضرورتی دارد کانتینر ها را به مدت سه یا چهار ماه در این مکان نگهداری کنیم و حدود ۱۲۰ هزار یا ۱۴۰ هزار کانتینر را در محل ذخیره کنیم، در این خصوص مقرر شد که همه استانداران محترم مطالعاتی در این زمینه انجام دهند و همچنین در سطح وزارتخانه، یک مطالعه تطبیقی از روش های مدیریت بحران در کشور های پیشرفته نیز صورت گیرد.
یکی از دلایل مهم تاکیدات مکرر متخصصین بر لزوم تفکیک وزارت راه و شهرسازی در همین امر نهفته است که سازمان های بزرگ و بسیار پیچیده این وزارت نیاز به وقت بیشتر وزیر و معاونان ستادی برای شناخت عمیق تر و برنامه ریزی و هماهنگی دقیق تر دارند.
به ویژه در موضوع ایمنی که با وجود حساسیت و اهمیت، غالبا به دلیل رویکردهای جهت دار برخی، به تحلیل صحیح منتج نمی گردد.
با انتصاب یکی از همکاران باسابقه در سمت مهم و حساس معاونت حمل و نقل امید میدرود ضعف های وزارت در این زمینه کاهش یابد.
برای بسترسازی افزایش کارایی معاونت حمل و نقل باید به انتظارات، اختیارات و شاخص های ارزیابی این مسئولیت مهم بپردازیم.
در تبیین انتظارات باید تکالیف قانونی، اسناد بالادستی، اهداف سازمانی، خواسته های وزیر، دولت و دیگر ذینفعان حکومتی و خصوصی تعیین و ابلاغ گردد و باید شاخص ها به همراه روند گذشته برای سنجش عملکرد معاونان وزیر و سازمان ها ابلاغ گردد.
وزیر راه و شهرسازی، اول دی در ابلاغ معاونت حمل و نقل در گامی ارزشمند وظایف (اختیارات) ایشان را برشمردند (تین 284706).
سه چالش اصلی وزارت راه وشهرسازی در زیربخشهای حمل و نقل عبارتند از: اقتصاد ناپایدار، سهم ناتراز و تقویت مشارکت کارکنان.
اقتصاد ناپایدار به ویژه بخش هوایی، ریلی، دریایی ... ناشی از وابستگی سازمان ها به بودجه، بهره وری پایین، قیمت گذاری و ... است.
نمونه ناترازی سهم زیربخش ها در عدم موفقیت راه آهن در قانون مدیریت سوخت و تحقق سهم 30 و 18 بار و مسافر است (7 و 4% تا 1390) و برنامه ریزی مستقل و جزیره ای هر بخش برای خرید ناوگان هوایی، جاده ای و ریلی ... مستقل از دیگر سازمان ها است.
تعامل ضعیف زیربخش ها هم از سهم اندک راه آهن در بنادر و توقف طولانی بار در بنادر، دسترسی دشوار به پایانه ها ... آشکار می شود.
برخی عوامل اقتصاد ناپایدار:
1) بهره وری پایین ناوگان و زیرساخت،
2) آماده بکاری پایین ناوگان و تنوع زیاد،
3) خرابیهای زیاد و کم توجهی به عیوب تکراری،
4) سوانح بالا و پرهزینه و تحلیل سودار سوانح،
5) سستی در بازسازی و ارتقاء ناوگان هوایی و ریلی و ...،
6) فقدان طبقه بندی خطوط ریلی، فرودگاه ها ... ،
7) نظام پرداخت و بهره وری سست،
8) الگوهای منسوخ بهره برداری،
9) آموزش ضعیف،
10) پنهان داری اطلاعات،
11) خصوصی سازی غلط،
13) قراردادهای ضعیف پیمانکاری بدون تعهد, 14) RAMS، ضعف ارزیابی شرکت های مالک و پیمانکاران نگهداری و تعمیرات ناوگان،
15) ضعف نظارت،
16) استفاده کم از تجربیات جهانی ...،
17) قیمت گذاری دستوری بلیط،
18) یارانه سوخت غیرعادلانه،
19) ضعف سامانه محاسبه قیمت تمام شده ...، 20) توجه اندک به مزیت محاسبه هزینه های جانبی و ممیزی شیوه های حمل ونقل با آن،
21) مراکز تحقیقات ضعیف سازمانها،
22) همکاری اندک با دانشگاه ها،
23) کم توجهی به مزایای اجرای مرحله ای پروژه ها،
24) فقدان ضوابط اولویت بندی طرحها و قیمت تمام شده.
برخی عوامل سهم ناتراز زیربخش ها:
1) طرح جامع ضعیف و رها شده حمل و نقل، 2) فقدان راهبرد و نقشه راه مناسب برای سطوح مختلف تقاضا مبتنی بر عدالت، 3) تعامل ضعیف زیربخشهای حمل و نقل،
4) نظارت ضعیف وزارت،
5) عدم آسیب شناسی و بازخورد برای اصلاح قوانین،
6) عمر کوتاه مدیران عامل سازمانها و وزیران راه،
7) توزیع نامناسب درآمدها،
8) ادغام وزارت راه و مسکن،
9) تخصیص نادرست و نامتناسب بودجه، 10) ضعف شناسایی گلوگاه های حمل و نقل و جلب و هدایت و حمایت سرمایه گذاران.
تقویت انگیزه کارکنان: نسبت متوسط حقوق و دستمزد وزارت راه نسبت به سایر وزارتخانه ها و تفاوت شدید بین سازمانهای وزارت و ... احساس بی عدالتی را در این بخش تشدید نموده است و معاونت حمل و نقل باید برای اصلاح و عدالت نظام حقوق، پاداش، کارانه ... تلاش وافری بنماید، همینطور برای ارزیابی و ارتقاء امکانات رفاهی (رستوران، استخر، هتل)، حمایت از تعاونی مسکن ... .
این موارد که بخشی از انتظارات از معاونت حمل و نقل است باید در کنار توجه به اختیارات و شاخص ها، توسط وزارت با مشارکت خبرگان و رسانه تکمیل تا زمینه نقش آفرینی بیشتر معاونت حمل ونقل برای کاهش چالشهای این وزارت پرتنش را فراهم نماید.
