◄ عراق در مسیر اتصال شرق و غرب؛ فرصت های ترانزیتی و چالش های زیرساختی
با وجود موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز و طرح هایی مانند راه آهن شلمچه–بصره و کریدور شمال–جنوب، عراق همچنان با چالشهای زیرساختی و تأخیر در اجرای پروژههای ترانزیتی مواجه است؛ موضوعی که میتواند نقش راهبردی این کشور در پیوند میان شرق و غرب را تحتتأثیر قرار دهد.

در هشتادمین نشست مجمع عمومی سازمان ملل متحد، عبداللطیف رشید، رئیس جمهوری عراق، با تأکید بر بازگشت کشورش به جایگاه طبیعی در جامعه بین المللی، از آمادگی بغداد برای ایفای نقش راهبردی در پیوند میان شرق و غرب خبر داد. وی با اشاره به موقعیت ژئوپلیتیک عراق در قلب خاورمیانه، این کشور را حلقه ای حیاتی در اتصال آسیا و اروپا دانست و بر ظرفیت های ترانزیتی و دیپلماتیک عراق تأکید کرد.
به گزارش تین نیوز، رشید ضمن قدردانی از حمایت های سازمان ملل در تقویت فرآیندهای دموکراتیک، اعلام کرد که دولت عراق با همکاری قوه قضائیه در حال فراهم سازی مقدمات برگزاری انتخاباتی آزاد، شفاف و مبتنی بر انتقال مسالمت آمیز قدرت است. او این روند را گامی مهم در تثبیت ثبات داخلی و تقویت اعتماد جهانی به عراق دانست.
رئیس جمهوری عراق همچنین از تلاش های مستمر دولت برای بازگرداندن آوارگان به مناطق آزادشده خبر داد و این اقدام را بخشی از برنامه ملی بازسازی و آشتی اجتماعی عنوان کرد.
در بخش دیگری از سخنان خود، رشید با اشاره به بحران غزه، خواستار اجرای کامل قطعنامه های سازمان ملل و حمایت از تشکیل کشور مستقل فلسطین شد. وی تشکیل کشور فلسطین را تنها راه دستیابی به امنیت و ثبات پایدار در خاورمیانه دانست و اقدامات نظامی اسرائیل علیه کشورهای منطقه از جمله سوریه، لبنان و قطر را محکوم کرد.
این مواضع نشان دهنده تلاش عراق برای بازتعریف نقش خود در معادلات منطقه ای و بین المللی است؛ کشوری که پس از سال ها درگیری، اکنون در مسیر بازسازی، گفت وگو و همکاری های چندجانبه گام برمی دارد.
رئیس جمهوری عراق از ادامه تلاش های دولت برای بازگرداندن آوارگان به مناطق آزادشده خبر داد و با اشاره به تحولات غزه، خواستار اجرای تصمیمات سازمان ملل و حمایت از تشکیل کشور مستقل فلسطین شد.
وی تشکیل کشور فلسطین را تنها راه دستیابی به امنیت و ثبات در خاورمیانه دانست و ضمن استقبال از به رسمیت شناخته شدن جهانی آن، اقدامات اسرائیل علیه کشورهای منطقه از جمله سوریه، لبنان و قطر را محکوم کرد.
فرصت ها و چالش های ترانزیتی عراق
در حالی که رئیس جمهوری عراق، عبداللطیف رشید، در نشست مجمع عمومی سازمان ملل از آمادگی کشورش برای ایفای نقش راهبردی در پیوند میان شرق و غرب سخن گفت، واقعیت های زیرساختی نشان می دهد که تحقق این هدف نیازمند عبور از موانع جدی است.
عراق با موقعیت ژئوپلیتیک منحصر به فرد خود، می تواند به عنوان حلقه اتصال میان آسیا و اروپا عمل کند. پروژه هایی مانند راه آهن شلمچه–بصره و کریدور شمال–جنوب از جمله مسیرهایی هستند که ظرفیت تبدیل عراق به قطب ترانزیت منطقه ای را دارند. این طرح ها می توانند کشور را به شبکه حمل ونقل جهانی متصل کرده و زمینه ساز رشد اقتصادی و تعاملات بین المللی شوند.
با این حال، برخی از این پروژه ها سال هاست در مرحله اجرا باقی مانده اند و پیشرفت کندی داشته اند. نبود زیرساخت های مناسب مانند خطوط ریلی گسترده، جاده های استاندارد و مراکز لجستیکی مدرن، مانعی جدی در مسیر تحقق این چشم انداز است.
تحلیلگران هشدار می دهند که تأخیر در اجرای پروژه های ترانزیتی می تواند جایگاه عراق را در رقابت های منطقه ای تضعیف کند؛ به ویژه در شرایطی که کشورهای همسایه مانند ایران، ترکیه و عربستان سعودی با سرعت بیشتری در حال توسعه مسیرهای حمل ونقل خود هستند.
در چنین شرایطی، اگرچه اراده سیاسی برای ایفای نقش راهبردی وجود دارد، اما تحقق آن نیازمند سرمایه گذاری گسترده، اصلاحات ساختاری و همکاری های منطقه ای و بین المللی است.