شاهکار معماری که 64 سال پیش در راهآهن مشهد ساخته شد
کد خبر: 196206 |
25 شهریورماه 1334 یعنی 64 سال پیش، پروژه ساخت ایستگاه راهآهن مشهد آغاز شد. هرچند که ساخت این ایستگاه به نسبت طولانی شد و در ۴ آبان ۱۳۴۵ به بهرهبرداری رسیده است؛ اما به نظر میرسد که پس از اتمام کار، اثری ماندگار در حوزه ریلی کشور به جای مانده است. ایستگاه راهآهن مشهد شاخصترین ساختمان متعلق به جریانهای معماری معاصر در مشهد بودهاست. ساختمان ایستگاه جدید راهآهن به دستور پهلوی دوم توسط معمار ایرانی حیدر غیایی طراحی و پروژه به سرپرستی غلامرضا کباری اجرا شد.
-
نگاه کلی
ساختمان اصلی ایستگاه در زمینی به مساحت حدود ۱۲۰۰۰ متر مربع ساخته شده و ترکیب کلی فضای آن و ساختار مستطیلی پلان و نمای کلاسیک با ستونهای منظم و پوشش منحنی، یادآور آثار برجسته دوران بعد از جنگ جهانی است. از طرفی وجود کتیبه بر ستون های میانی و انتهایی فضای داخلی آن را به معماری اسلامی نزدیک کرده است. این بنا در سال 1395 ثبت ملی شده است.
-
معمار فراماسون
معمار این بنا، حیدرقلی خان غیایی شاملو است (متولد 1301 در تهران-در گذشته به سال 1364 در پاریس) است که به گفته برخی منابع، خود را یک فراماسون مینامید. عدهای او را از پیشگامان معماری نوین ایران میدانند. او دانشاموخته دانشگاه تهران بود و البته گواهی DPLG از مدرسه هنرهای زیبا در پاریس نیز داشت.
-
معمار سلطنتی
حیدر غیایی (چپ) به همراه محمدرضا پهلوی. او در سال 1353 شمسی به عنوان معمار سلطنتی و مشاور معماری شاه برگزیده شد. او علاوه بر ساختمان راه آهن مشهد، طراحی ساختمان راه آهن تبریز، مجلس سنا (مجلس خبرگان امروز) سینما رادیوسیتی (هم اکنون تعطیل است) هتل هیلتون (هتل استقلال فعلی) و بیمارستان مشهد را نیز به همراه چندین پروژه ریز و درشت دیگر انجام داده است.
-
توالی ستون ها
در این ایستگاه دو ستون بسیار بزرگ نیز وجود دارد که بزرگتر از سایر ستون ها هستند و با نقوش ایرانی تزئین شده اند. در شکل اولیه ایستگاه هم سالن هایی در مرکز محوری ایستگاه قرار دارد تا هم فضایی کاربردی ایجاد شود، و هم با کاهش دید افق در بخش دیگر ایستگاه، حس عمق بیشتر و عظمتی شگرف را در بنا به وجود بیاورد.
-
اِلِمان مقابل ایستگاه
المان مقابل ایستگاه، مفهوم فضای ایستگاهی را کامل کردهاست. گنبد این المان، متناسب با انحنای تاق سالنی ایستگاه، و فرم شاخههای تاج آن، مشابه بالهای ساختمان ایستگاه، طراحی شدهاست که بر شکوه فضا بیفزاید. در مورد المان ایستگاه راهآهن مشهد گفته میشد با توجه به نزدیکی مقبره نادرشاه با این محل، این المان از کلاه افشاریان و تاج نادر الگوبرداری شده بود تا به پایتختی مشهد در دوره افشاریان اشاره کند و تندیسهایی از مفاخر اشکانیان، افشاریان، و سامانیان نیز توسط حسن ارژنگنژاد در اطراف آن قرار گیرد.
-
اِلِمان مقابل ایستگاه
امروزه نام «همیشه به سوی او» بر روی این اِلِمان نهاده شده و و در لوحی که بر پایه آن نصب شده، گفته شده «این بنا، نشاندهنده یک مرد و زن ایرانی است که نماد انسانها هستند انسانهایی که فضا را درمی نوردند، ولی همواره دست به سوی خداوند بزرگ دارند». طراح این المان، یعقوب دانش دوست است.
اخبار مرتبط