فناوری دریایی، پیشران نوین تجارت ملی ایران

عضو هیئت علمی دانشکده تجارت و بازرگانی دانشکدگان مدیریت در یادداشتی می نویسد: ایران با سواحل گسترده و موقعیت ژئوپلیتیک ویژه، ظرفیت بالایی برای توسعه تجارت دریا محور دارد و بهره گیری از فناوری های نوین می تواند موتور تازه ای برای رشد پایدار اقتصاد کشور باشد.

به گزارش تین نیوز به نقل از  مارین نیوز،  اکبر محمدی، عضو هیئت علمی دانشکده تجارت و بازرگانی دانشکدگان مدیریت دانشگاه تهران،  نوشت:

ایران با دارا بودن ۴۶۹۵ کیلومتر خط ساحلی اصلی و ۱۰۹۵ کیلومتر خط ساحلی جزایر و رودخانه ها، از مزیت های کم نظیری برای توسعه اقتصاد دریا محور برخوردار است. بر پایه مطالعات مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، صنایع دریایی کشور شامل شش حوزه کلیدی است:
۱. صنایع فراساحل (با تمرکز بر کشتی سازی و تعمیرات دریایی)،
۲. زیرساخت های کشتیرانی،
۳. بنادر و ترمینال های بندری،
۴. شیلات،
۵. گردشگری دریایی،
۶. انرژی های نو.
این بخش ها مجموعاً بیش از ۳۰ درصد از تجارت بین المللی کشور را از طریق هفت استان ساحلی جنوبی (خوزستان، بوشهر، هرمزگان، سیستان و بلوچستان) و سه استان شمالی (گیلان، مازندران، گلستان) تسهیل می کنند.
نوآوری و همکاری فناورانه؛ موتور محرک توسعه دریایی
با وجود نرخ رشد نوآوری کمتر از ۲/۵ درصد، تجربه های موفقی در حوزه هایی چون طراحی و ساخت کشتی های بومی و توسعه سکوهای نیمه شناور حفاری در آب های عمیق خلیج فارس (با عمق بیش از ۱۰۰ متر) نشان می دهد که مکانیزم های شبکه سازی و همکاری میان ۱۵ پژوهشگاه دریایی، ۲۳ شرکت فناور خصوصی و نهادهای بین المللی می توانند نتایج ملموسی ایجاد کنند.
ضرورت تمرکز بر تجارت دریا محور مبتنی بر فناوری
با توجه به منابع عظیم نفت و گاز فراساحل، زیرساخت های گسترده بنادر و موقعیت ژئوپلیتیک ممتاز ایران در کریدورهای بین المللی، توسعه تجارت دریا محور با تکیه بر توانمندی های فناورانه داخلی باید به یکی از اولویت های اصلی سیاست های کلان کشور تبدیل شود.
ثبات اقتصادی، رعایت الزامات بین المللی، و کاهش تنش های بیرونی از عوامل کلیدی در رشد تجارت فناورانه دریایی به شمار می روند.
فناوری های دیجیتال و لجستیک هوشمند؛ دروازه ای به سوی رقابت پذیری منطقه ای
تحول در مدیریت دیجیتال بنادر، توسعه لجستیک هوشمند، و ایجاد شبکه های حمل ونقل دریایی کارآمد می تواند جایگاه ایران را به عنوان یک قطب تجاری و ترانزیتی منطقه ای تثبیت کند.
در این میان، سرمایه انسانی متخصص و متعهد کشور یک مزیت رقابتی راهبردی محسوب می شود که می تواند ایران را در مسیر بهره برداری از ظرفیت های ژئوپلیتیک دریایی یاری دهد.
بسترهای بین المللی برای همکاری فناورانه
عضویت ایران در سازمان های بین المللی نظیر بریکس (BRICS) و سازمان همکاری شانگهای (SCO) فرصت هایی ارزشمند برای سرمایه گذاری مشترک، انتقال فناوری های پیشرفته و توسعه زیرساخت های هوشمند ایجاد می کند.
حضور بیش از ۱۰ هزار شرکت دانش بنیان داخلی نیز می تواند این مسیر را تقویت کرده و راهکارهای نوینی برای توسعه تجارت دریا محور ارائه دهد. افزون بر آن، شبکه ایرانیان متخصص مقیم خارج می تواند نقش مؤثری در انتقال دانش و جذب سرمایه گذاری هدفمند ایفا کند.
جمع بندی
با بهره گیری از تجارب داخلی در طراحی شناورهای پیشرفته و سکوهای فراساحلی، و با تکیه بر همکاری های فناورانه بین المللی در چارچوب سازمان هایی چون بریکس و شانگهای، ایران می تواند به تدریج به قطب تجاری و فناورانه منطقه تبدیل شود. تحقق این هدف در گرو کاهش تنش های خارجی، ثبات اقتصادی، و استمرار همکاری میان بخش های علمی، صنعتی و دولتی است؛ مسیری که می تواند آینده اقتصاد ملی را با محوریت دریا و فناوری بازتعریف کند.