◄ برقی‌سازی راه‌آهن لرستان مقدمه خواهرخواندگی با راه‌آهن سوئیس

وبلاگ عباس قربانعلی‌بیک: بودجه سال ۹۷ در حوزه ریلی مبین تحول کیفی و کمی قابل توجهی در رویکرد دولت و مجلس به موضوع برقی کردن راه‌آهن است که در توسعه شایان تقدیر راه‌آهن سریع‌السیر، راه‌آهن حومه و برقی کردن خطوط متجلی شده است.

پس از پیشنهاد برقی­ کردن راه‌آهن تهران- مشهد در سال ۸۲ در مطالعات سال ۸۵ گروه مشاورین داخلی و خارجی اولویت برقی کردن راه‌آهن در مسیرهای تهران- مشهد، تهران- بندرعباس و تهران- تبریز و ... اعلام شد.

مسیر تهران بندر امام خمینی در اولویت‌های اولیه قرار نداشت و شاید این نتیجه باعث غفلت از دلایل کاهش اولویت و گزینه‌های دیگر افزایش ظرفیت این مسیر شد.

در مطالعات و پیشنهاد راه‌آهن به هیئت دولت در سال ۹۳ دوخطه کردن تمام مسیر تهران تا بندر امام خمینی به‌جز مسیر دورود- اندیمشک پیشنهاد شده بود که این رویکرد موجب تغییر اولویت‌های برقی کردن می‌شود.

با سابقه مطالعات انجام شده برای دوخطه و برقی کردن راه‌آهن تهران- زنجان- تبریز که زمینه ساز مصوبه مهر ۹۳ هیئت دولت در زنجان برای دوخطه تهران- زنجان شد، مطالعاتی برای بررسی برقی کردن دورود- اندیمشک در همین سال انجام شد و نتیجه آن به چند شرکت سرمایه‌گذاری داخلی اعلام گردید که در نهایت با تایید یکی از شرکت‌های با تجربه در زمینه برقی کردن مطالعات تکمیل و پیشنهاد برقی کردن این مسیر (دورود- اندیمشک) در تابستان سال ۹۴ به صورت BOT  (ساخت، بهره برداری، انتقال) به راه آهن ارائه شد که در پایان خرداد ۹۵ به تایید کمیته عالی سرمایه‌گذاری و مدیرعامل وقت راه‌آهن رسید.

هرچند هدف این اقدام افزایش سرعت متوسط قطارهای باری از ۲۵ به ۵۰ کیلومتر در ساعت و ظرفیت حمل بار در حد 30 تا 40 درصد بود ولی با برقی کردن این مسیر که همزمان با دوخطه کردن طرفین آن (تهران- دورود و اندیمشک- بندر امام خمینی) می‌باشد امکان احداث مسیرهای میان‌گذر با تونل‌های طولانی برقی فراهم خواهد شد همانگونه که نمونه آن در بسیاری از کشورها به‌ویژه در تونل گوتهارد سوئیس انجام شد.

با این اقدام مسیر فعلی یک خطه ۲۰۸ کیلومتری دورود- اندیمشک طی چند فاز به حدود ۱۵۰ کیلومتر راه‌آهن دوخطه برقی با سرعت 120 برای قطارهای باری 6000 تا 8000 تنی، سرعت ۲۰۰ کیلومتر برای لکوموتیو واگن مسافری و ۲۵۰ کیلومتر در ساعت برای قطارهای خودکشی در آینده ارتقا خواهد یافت و زمان سیر مسافری از چهار ساعت به یک ساعت کاهش خواهد یافت که با تغییرات سایر بخش‌های مسیر، زمان سیر تهران- اهواز به تدریج می‌تواند از 12 ساعت کنونی به پنج ساعت کاهش و ظرفیت باری تا 10 برابر افزایش یابد. مشابه این اقدام در مقیاس کوچکتر در مسیر چادرملو به اردکان تجربه شده و فراز حداکثر با احداث تونل از 15 درهزار به 10 درهزار کاهش یافت.

اگر استان لرستان را از حیث مساحت، جمعیت و جغرافیا با کشور سوئیس مقایسه نماییم نتایج حاصله می‌تواند در توسعه شبکه ریلی این استان با نگاه خواهرخواندگی دو راه‌آهن بستر خوبی را برای توسعه اقتصادی اجتماعی و صنعتی این استان فراهم نماید. استان لرستان با 28 هزار کیلومتر مربع کمتر از 2 میلیون نفر جمعیت داشته و شبکه ریلی آن حدود 200 کیلومتر و بار عبوری آن حدود 4 میلیون تن و مسافر عبوری حدود 1 میلیون نفر است.

بر اساس آمار 2016 اتحادیه بین‌المللی راه‌آهن‌ها (UIC) کشور سوئیس با مساحت 41 هزار کیلومتر مربع و جمعیت بیش از 8 میلیون نفر دارای راه‌آهنی با طول بیش از 3600 کیلومتر است که نیمی از آن به طول 1865 کیلومتر دو خطه و تمامی خطوط برقی بوده که بیش از 458 میلیون نفر مسافر با سیر متوسط 42 کیلومتر و 53 میلیون تن بار با سیر متوسط 308 کیلومتر را جابه‌جا نموده که در مقام مقایسه بیش از 35 برابر عملکرد ریلی لرستان است.