◄ نگاهی متفاوت به بزرگ‌ترین پل غیرخودرویی ایران

نمای شبانه

پل طبیعت تهران یک پل دو طبقه پیاده‌رو و غیرخودرویی است که در تپه‌های عباس‌آباد تهران قرار دارد. این پل از عرض بزرگراه مدرس می‌گذرد و بوستان‌های طالقانی در شرق و آب و آتش در غرب را به هم متصل می‌کند. نمای این پل با نورپردازی خاص خود در شب، جلوه زیبایی به آن می‌دهد.

پل سه طبقه

پل طبیعت ۳ طبقه دارد، طبقه اول ۱۴۵۰، طبقه دوم ۲۸۷۰ و طبقه سوم ۵۷۱ مترمربع است. پیش‌بینی فضاهای مکث روی پل و طراحی مبلمان شهری مناسب و هماهنگ با ویژگی‌های این سازه از نکاتی است که در طراحی این پل مدنظر بوده‌است.

آغاز به کار

قرارداد پل طبیعت اواخر سال 88 منعقد و از سال 89 مراحل ساخت آن انجام شد و 36 ماه به طول انجامید.

بدون حادثه

با توجه به روش ساخت پل طبیعت به صورت پلت‌فرم این پل به صورت بافتنی به یکدیگر بافته شد و این اقدامات 25 متر بالاتر از سطح زمین انجام شد که 3 تاورکرین برای این کار در نظر گرفته شده بود.ایجاد پلت‌فرم برای اولین بار بود که اجرایی شد و با توجه به اینکه امکان ریزش مصالح به سطح اتوبان نیز وجود داشت طراحان پروژه تصمیم گرفتند تونل‌های حفاظتی نصب کنندکه در قبال افتادن قطعات خسارتی وارد نشود. البته این پروژه بدون هیچ حادثه‌ای به اتمام رسید.

حضور متخصصان ایرانی

سطح پل از چوب ساخته شده است که با زیرسازی خاصی این چوب‌ها در سطح پل جا گرفته‌اند. این چوب‌ها از کشور مالزی وارد شده و 7600 متر مربع زیرسازی این پل با چوب بوده است. در طول ساخت این پل حدود 1500 نفر فعالیت داشتند و تماماً به دست متخصصان ایرانی و پیمانکاران دست دوم گروه ساخته شده است.

هندسه پل

طراحان پل می‌گویند تلاش بر این بوده تا حدی یک نظم هندسی در فرم به ظاهر ارگانیک طرح پل طبیعت ایجاد شود. به عنوان مثال محور اصلی این کار تبدیل شد به سه منحنی که هر یک بخشی از دایره هستند و تیرهای هر دو سطح پل شعاع‌های قوسی هستند. ستون ها در نقاط تغییر این منحنی‌ها قرار دارند.

طبقه اول

نمای طبقه اول پل طبیعت و حد مجاز عبور و مرور بر روی سطح آن. این سطح دو ورودی دارد. یکی از تراز هم‌سطح خود و یکی توسط رمپ‌هایی که هم‌تراز با سطح دوم شروع می‌شوند. در سمت پارک طالقانی (در این طبقه) یک کافی‌شاپ گالری و در سمت پارک آب و آتش یک رستوران کوچک طراحی شده است.

طبقه دوم

نمای طبقه دوم پل طبیعت. طبقه دوم، سطحی است که از سمت شرق هم‌سطح پارک طالقانی و پارک آب و آتش در سمت غرب است. در این سطح مسیر حرکتی افراد پیاده، دوچرخه و کالسکه پیش‌بینی شده است.

طبقه سوم

طراحان، در ابتدا پل طبیعت را در دو سطح در نظر گرفتند. اما بعدها روی ستون‌ها سطح سومی قرار گرفت که هر سه سطح توسط رمپ‌ها و پله‌هایی به یکدیگر متصل می‌شوند. سطح سوم فضایی برای ماندن است و در بالای دو ستون قرار دارد.

فضایی برای ماندن

پل طبیعت این امکان را به بازدیدکنندگان در هر دو پارک طالقانی و آب و آتش می‌دهد که در حین رفتن از یک پارک به پارک دیگر، بتوانند از مناظر رویایی و منحصربه فرد لذت ببرند. این فضایی بود که تا پیش از این در حین رانندگی قابل رویت بود اما حالا امکان درنگ و تجربه کردن نیز وجود دارد.

متریال

اصلی‌ترین متریال و مصالح مصرفی در این پل، فولاد است. لایه‌های مختلف آن نیز با بتن سبک و عایق رطوبتی پوشیده شده و در نهایت سطح آن با چوب 100درصد بازیافتی به نام رزیستا، ساخته شده است. هندریل‌ها نیز ترکیبی از فلز و کابل هستند و همرنگ با سازه طراحی شده‌اند.

طراح زن

لیلا عراقیان (زادهٔ ۱۳۶۲ خورشیدی) دانش‌اموخته دانشگاه شهیدبهشتی که مدرک کارشناسی ارشد خود را نیز در این رشته از دانشگاه بریتیش کلمبیا گرفته است؛ برای طراحی پل طبیعت در تهران شناخته می‌شود. وی در سال ۱۳۸۴ به همراه همکارش علیرضا بهزادی شرکت سازه‌های پارچه‌ای دیبا را تأسیس کردند.این شرکت پس از اجرای سازه‌های چادری پارک آب و آتش تهران، به مسابقهٔ طراحی پل طبیعت دعوت شد و طرحشان برگزیده شد.

برنده جوایز متعدد

لیلا عراقیان در مسابقه طراحی فضاهای ورزشی، دومین کنفرانس سازه و معماری ۱۳۹۰ برنده جایزه دوم شد و همچنین در مسابقه کوشک جهانی به همراه بابک رستمیان و علیرضا برهانی رتبه دوم را کسب نمود. او همچنین در دانشگاه تهران، دانشگاه علم و صنعت، دانشگاه آمریکایی دوبی و دانشگاه آنهالت آلمان، سخنرانی‌هایی در زمینه تاریخچه سازه‌های پارچه‌ای در ایران، معرفی شرکت دیبا و پروژه پل طبیعت انجام داده‌است.

داستان طراحی

عراقیان، درباره ایده طراحی این پل می‌گوید: با همکارم در کوچه‌های تهران قدم می‌زدیم، یک کوچه بود که در آن رودخانه‌ای بود و روی آن پل داشت، یک مبل قدیمی هم بود که جلوی یک منزل گذاشته بودند،‌ مبل را کشیدیم و گذاشتیم روی پل و به این فکر کردم که چرا همیشه باید فقط از روی پل رد شویم؟ چرا فرصتی نیست که روی آن بتوانیم استراحت کنیم و فضای جدیدی را تجربه کنیم؟ این مساله در ذهنم مانده بود تا زمانی که مسابقه این پل مطرح شد، اولین چیزی که به ذهنم رسید این بود که این پل باید جایی باشد که آدم‌ها بتوانند روی آن استراحت و تفریح کنند، با خیال راحت و بدون عجله روی آن مکث کنند و به منظره‌های اطراف نگاه کنند.

جایزه بزرگ

پل طبیعت؛ جزء 5 انتخاب برتر 300 معمار برجسته جهان در مسابقه معتبر معماری شهری جوایز معماری (A+ (Architizer awards در سال 2015 که مقر آن در نیویورک است ، انتخاب شده است.

جایی برای ماندن

عراقیان می‌گوید: پل جایی است برای ماندن نه رفتن. پل طبیعت پلی است برای آدم ها، پلی که بشود بر آن ایستاد و راه رفت و نگران نبود.

سازه‌ای برای پیاده‌ها

برخی از همکاران معمار لیلا او را متهم کرده اند که با «سازه زمخت» منظر شهری را تخریب کرده، اما خودش می گوید که این منظر پیش از این مخصوص ماشین‌سوارها بوده و در همه شهر حق با ماشین هاست. حتی روی خط عابر پیاده این پیاده ها هستند که باید مراقب باشند. لیلا اما پلی طراحی کرده که به این شکل از رابطه بین پیاده و سواره پایان می دهد. این اما تنها بلندپروازی او برای تغییر محط پیرامونش نیست.