◄ سامانه کاتب و خودنویس چه نفعی برای مردم دارند؟

فایده سامانه جدید برای مردم این است که هم از اصالت مورد معامله اطمینان بیشتری حاصل می کنند، هم خیال شان بابت فروش همزمان یک ملک آسوده خواهد بود و هم هزینه های انجام و ثبت معامله را براساس قانون و به صورت سیستمی پرداخت می کنند و بساط نرخ های غیرقانونی حق کمیسیون جمع خواهد شد.

تفاوت خودنویس و کاتب

سامانه خودنویس که بیشتر با عنوان ثبت رایگان قرارداد اجاره معروف است، نمونه تکاملی از سامانه ثبت معاملات املاک و مستغلات کشور بود که در دهه ۸۰ راه اندازی شد؛ با این تفاوت که در سامانه خودنویس، امکان ورود طرفین معامله برای ثبت قرارداد و دریافت کد رهگیری رایگان نیز میسر شده و از این بابت توانسته است به کاهش هزینه معاملاتی مردم کمک کند.

البته کارشناسان معتقدند به واسطه ناآگاهی عامه مردم از مسائل حقوقی، ورود مستقیم آنها به سامانه خودنویس و ثبت قراردادها می تواند در آینده به بروز مشکلات حقوقی منجر شود و بار دستگاه قضایی را سنگین کند.

آشنایی با سامانه کاتب

سامانه کاتب برای ارائه همه خدمات ثبتی اعم از استعلام ملک، مالک، اسناد رسمی، ازدواج و طلاق، مالکیت معنوی، تعیین نام شرکت و... به صورت برخط و غیرحضوری ۲۴ ساعته ایجاد شده است. همزمان، معاملات املاک و مستغلات، به ویژه مسکن نیز به این سامانه متصل شده و مشاوران املاک بعد از دریافت مجوز الکترونیک و شناسه یکتا، با اتصال به این سامانه، باید پیش نویس معاملات را در این سامانه ثبت کنند تا مابقی امور مربوط به ثبت معامله و صدور سند در دفاتر ثبت اسناد رسمی انجام شود.

درحقیقت، با ثبت معامله در سامانه کاتب علاوه بر هویت طرفین معامله، اطلاعات مشاور املاک و مجوز او نیز به ثبت می رسد و در ادامه به صورت یکپارچه، اقدامات مربوط به صدور سند آن معامله انجام می شود.

البته معاملات ملکی فقط یکی از کارهایی است که در سامانه کاتب انجام می شود و سایر خدمات مرتبط با دفاتر ثبت اسناد اعم از انواع استعلام، ثبت شرکت ها، مالکیت معنوی، ازدواج و طلاق، امور اشخاص حقوقی و... نیز در این سامانه ارائه می شود.

مزیت کاتب برای مردم

با فعال شدن سامانه کاتب، قرار نیست سایر سامانه ها به خصوص خودنویس حذف شود. طبق قانون الزام به ثبت سند معاملات غیرمنقول، پیش نویس معاملات اموال غیرمنقول باید توسط دلالان قانونی یعنی مشاور املاک با شناسه صنفی در سامانه کاتب ثبت شود و برای این کار دسترسی مستقیم برای مردم ایجاد نخواهد شد.

در موضوع حق کمیسیون معاملات مسکن که همواره حواشی برای آن ایجاد می شود، گرچه در قوانین فعلی نیز باید طبق مصوبه حق کمیسیون دریافت شود؛ اما در قانون جدید، این تعرفه ضریبی از ارزش معاملاتی ملک است که در متن قرارداد و در کارتخوان متصل به سیستم ثبت می شود و امکان تغییر آن وجود ندارد.

نقشه اتصال بنگاه های ملکی به کاتب

سامانه کاتب از حدود ۴ ماه پیش به صورت تدریجی در حوزه املاک فعال شده و واحدهای صنفی مشاور املاک به تدریج در حال اتصال به این سامانه هستند.

ازمجموع ۱۷۵ هزار واحد صنفی مشاور املاک فعال در کشور، تاکنون حدود ۳۰ هزار واحد معادل ۱۷.۱ درصد از کل واحدها به کاتب متصل شده اند و به تدریج سایر واحدها نیز در حال طی مراحل پیوستن به این سامانه هستند.

از آنجا که با اجرای قانون جدید، همه معاملات ملکی باید از این مسیر انجام شود، اتصال به سامانه کاتب برای ثبت معاملات ناگزیر خواهد بود.