◄ 3 زمانی که بعد از آن بیت کوین بیشترین افت قیمتی خود را تجربه کرد

تاریخچه پر فراز و نشیب بیت کوین همواره با دوره هایی از رشدهای انفجاری و سپس ریزش های شدید همراه بوده است. اما در میان تمام این فراز و نشیب ها، سه سقوط قیمتی به عنوان نقاط عطف در سیر تکامل این رمزارز برجسته می شوند—نقاطی که نه تنها از ضعف های فنی بازار ناشی شده اند، بلکه بازتاب دهنده چالش های عمیق تر در سطح کلان اقتصادی و ژئوپلیتیکی هستند. بررسی دقیق این وقایع می تواند دیدی آینده نگرانه برای سرمایه گذاران باتجربه فراهم آورد تا در مواجهه با چرخه های مشابه، تصمیمات بهتری اتخاذ کنند.

سقوط ۲۳ درصدی از ۱۰۹ هزار دلار به ۸۴ هزار دلار (ژانویه تا فوریه ۲۰۲۵)

در میانه ژانویه ۲۰۲۵، قیمت بیت کوین به رکوردی جدید در حدود ۱۰۹ هزار دلار رسید؛ رشدی که عمدتاً ناشی از ورود سرمایه از طریق صندوق های ETF و خوش بینی سرمایه گذاران نسبت به وضعیت کلان اقتصادی بود. اما تا پایان فوریه، بازار شاهد افتی چشمگیر شد و قیمت به حدود ۸۴ هزار دلار سقوط کرد—کاهشی نزدیک به ۲۵ هزار دلار یا ۲۳ درصد که بزرگ ترین افت ماهانه از ژوئن ۲۰۲۲ محسوب می شد.

عوامل کلیدی این ریزش شامل تشدید نگرانی ها از جنگ های تجاری به ویژه در پی اعمال تعرفه های آمریکا بر کشورهای چین، مکزیک و کانادا و همچنین وقوع یک سرقت سایبری بزرگ به ارزش ۱.۵ میلیارد دلار از صرافی بای بیت بود. البته بعد از آن خرید بیت کوین افزایش یافت.

سقوط ناگهانی ۱۸ درصدی در کمتر از ۲۴ ساعت (فوریه ۲۰۲۱)

در فوریه ۲۰۲۱، بیت کوین تنها در عرض ۱۹ ساعت از حدود ۵۸ هزار دلار به ۴۷.۷ هزار دلار سقوط کرد—کاهشی نزدیک به ۱۰ هزار دلار در یک روز که در آن زمان بزرگ ترین افت روزانه تاریخ رمزارزها بود.

محرک اصلی این واقعه، تسویه گسترده موقعیت های اهرمی به دنبال رشد بیش ازحد قیمتی و آغاز فروش های سودبرداری بود؛ عواملی که در شرایط کم عمق بودن نقدینگی بازار، افت قیمت را به شدت تسریع کردند.

این رویداد ضعف های ساختاری بازار بیت کوین را عیان ساخت: ترکیب دفاتر سفارش کم عمق و تمرکز موقعیت های اهرمی، مستعد ایجاد سقوط های ناگهانی هستند حتی اگر بنیادهای بازار هنوز قوی باشند.

افت ۵۳ درصدی از ۶۴ هزار به ۳۰ هزار دلار (آوریل تا ژوئیه ۲۰۲۱)

پس از رسیدن بیت کوین به قله قیمتی حدود ۶۴ هزار دلار در بهار ۲۰۲۱، این رمزارز طی چند ماه بیش از نیمی از ارزش خود را از دست داد و در ژوئیه به کف قیمتی ۳۰ هزار دلار رسید.

مهم ترین عوامل این ریزش عبارت بودند از ممنوعیت استخراج بیت کوین در چین، تشدید فشارهای نظارتی در آمریکا و همچنین تشویش های اقتصادی ناشی از موج جدید ویروس کرونا.

این دوره، گذار از رشد حبابی به مرحله ای منظم از بازار نزولی را نشان می داد. کاهش قیمت نه تنها تکنیکی، بلکه ریشه در تحولات ژئوپلیتیکی واقعی و سخت گیری های نظارتی داشت. در این دوره، بیت کوین ارتباط خود را با بازارهای سنتی از دست داد، فعالیت درون زنجیره ای به شدت افت کرد و نوسانات تحقق یافته به اوج رسید.

آیا سقوط های مشابه در آینده تکرار می شوند؟

• وابستگی به ETFها و سرمایه گذاران خرد: ورود و خروج سریع سرمایه های نهادی می تواند چرخه های ناپایدار ایجاد کند.
• شوک های ژئوپلیتیکی: تشدید تنش ها در خاورمیانه یا ممنوعیت های جدید می تواند هش ریت را دچار اختلال کرده و به ریزش بازار منجر شود.
• تغییرات در سیاست های کلان: چرخش سیاستی فدرال رزرو، نوسانات دلار یا بحران های بازارهای نوظهور همگی تهدیدهای بالقوه اند.

نشانه های اخیر، مانند افت قیمت بیت کوین به ۹۸ هزار دلار در پی تنش ایران–آمریکا، حکایت از آسیب پذیری آن در برابر تحولات سیاسی دارد.

جمع بندی نهایی

تاریخچه بیت کوین نشان می دهد که این دارایی دیجیتال نه تنها به ساختارهای درونی خود، بلکه به تحولات بیرونی نیز به شدت واکنش نشان می دهد. سه سقوط عمده در سال های ۲۰۲۱ و ۲۰۲۵ یادآور آن است که:

• سقوط های ناگهانی می توانند ناشی از اهرم بالا و نقدینگی محدود باشند؛
• فشارهای نظارتی و ممنوعیت های دولتی ساختار بازار را به هم می ریزند؛
• تنش های سیاسی و بحران های کلان اقتصادی ریسک های سیستماتیک به همراه دارند.

برای سرمایه گذارانی که در چارچوب های حرفه ای فعالیت می کنند، درک پیوند میان داده های آن چین، روان شناسی بازار و روندهای کلان اقتصادی یک ضرورت است. بیت کوین دیگر یک دارایی منفرد نیست؛ بلکه بخشی از شبکه ای پیچیده از رژیم های مالی جهانی است. موفقیت در چرخه های بعدی، نیازمند رویکردی پویا، منظم و هم زمان سازگار با تحولات گسترده ی بازار است.