ناترازی بنزین با اقتصاد ایران و سلامت جامعه چه می کند؟
میانگین مصرف روزانه بنزین در ایران طی ۹ سال گذشته از ۸۲ میلیون لیتر در روز به ۱۲۱ میلیون لیتر رسیده که به معنای افزایش ۵۰ درصدی آن است.
میانگین مصرف روزانه بنزین در ایران طی ۹ سال گذشته از ۸۲ میلیون لیتر در روز به ۱۲۱ میلیون لیتر رسیده که به معنای افزایش ۵۰ درصدی آن است. افزایش قیمت نیز فقط ۵۰ درصد بوده در حالی که تورم در این فاصله زمانی، حدود ۱۰ برابر شده، به عبارت دیگر قیمت بنزین نسبت به سال ۱۳۹۴ حدود یک پنجم شده است.
به گزارش تین نیوز به نقل از اعتماد، با این وضع گمان می کنید که بنزین چه شرایطی باید داشته باشد؟ با بهره برداری از پالایشگاه خلیج فارس؛ کشور در مرحله صادرات بنزین قرار گرفت، زیرا اضافه بر نیاز داشت، ولی در همین 5-4 سال گذشته چنان شیب مصرف بالا رفت که دوباره در این شرایط بحرانی ارزی، مجبور به واردات شده ایم.
گفته می شود تا حدود ۵ میلیارد دلار فقط واردات بنزین داریم. جالب است که کل ارزی که برای داروی کشور تخصیص می یابد خیلی کمتر از این رقم است و برای واردات و تامین دارو با مشکل مواجه هستند.
مقایسه تامین بودجه برای بنزین با وضعیت آموزش و پرورش، وضع تغذیه و امنیت غذایی، بهداشت، دستگاه قضایی و... همه موارد دیگر حکایت از این می کند که مساله سیاست گذاری در ایران در امور اقتصادی به ویژه انرژی با یک مشکل اساسی مواجه است.
جالب اینکه قاچاق بنزین نیز به وفور دیده می شود. از آن مهم تر اینکه برخی مسافران تابستانی به علت کمبود بنزین مجبور شده اند بنزین را با قیمت های گران تهیه کنند. قیمت هایی که مبلغ آن به خزانه و حساب تولیدکننده واریز نمی شود.
با اطمینان می توان گفت که سیاست انرژی در ایران در جهان منحصربه فرد است. همه کارشناسان می دانند که ادامه این سیاست نادرست و به زیان جامعه است، ولی در عین حال کسی جرات و شهامت حل آن را ندارد.
این وضعیت به نحوی با منافع و زیان های گروه های گوناگون گره خورده است که سیاستگذار نه جرات حذف منافع مذکور و نه توان جبران زیان های این سیاست برای اقشار زیان دیده را دارد. بدتر از همه اینکه برای حل مساله یا تخفیف ناترازی ممکن است به تولید بنزین های باکیفیت پایین متوسل شوند که آلودگی زیادی را در پاییز و زمستان ایجاد می کند. اگر این آلودگی را بگذارید در کنار آلودگی های ناشی از سوخت مازوت در نیروگاه ها، متوجه ابعاد مشکل می شویم.
بنزین را می توان وارد کرد، ولی برای واردات باید ارز پرداخت و ده ها رقم دیگر از واردات که ضروری هم هستند تحت فشار واردات بنزین قرار می گیرند و حذف خواهند شد. گران کردن آن هم مورد اعتراض مردم است، به ویژه اینکه سیاست خودرویی کشور ایراد اساسی دارد. خودروهای کم کیفیت با مصرف بالا و قیمت بسیار گران تولید می شود و اجازه واردات خودروی خوب و با مصرف پایین داده نمی شود.
در واقع حداقل بخشی از این مصرف فراوان بنزین محصول همین سیاست تولید خودرو است. قیمت هم در حد رایگان است. بنابراین کیفیت بنزین تولیدی روز به روز سقوط می کند و عوارض بیماری زای آن بیشتر و هوا نیز آلوده تر می شود.
مجموعه این عوامل موجب شده است که تمامی شاخص های مصرف انرژی در ایران در موقعیت بدی قرار گیرند. مصرف انرژی به ازای هر واحد ارزش تولید کالا و خدمات در ایران، بیش از ۳ تا ۴ برابر میانگین جهانی است. مصرف بنزین به نسبت جمعیت کشور و در مقایسه با سطح توسعه اقتصادی و تعداد خودرو نیز بسیار بالاتر از میانگین کشورهای مشابه و پیشرفته است.
قیمت انرژی، رابطه میان قیمت همه کالاها و خدمات و کلا قیمت های نسبی را خراب کرده و همه اینها به زیان مردم، کشور و اقتصاد و تولید است.
