نقش شهرهای دوستدار سالمند در افزایش حس رضایت کهن سالان

به گزارش تین نیوز به نقل از ایمنا، روز جهانی سالمند که یکم اکتبر هر سال برگزار می شود، فرصت مناسبی برای پرداختن به نیازها و چالش هایی است که این قشر ارزشمند جامعه با آن روبه رو هستند. با افزایش جمعیت سالمند در بسیاری از کشورها، توجه به سلامت جسمی و روانی، فرصت های اجتماعی و اقتصادی و مراقبت های بهداشتی مناسب برای این افراد اهمیت ویژه ای پیدا کرده است. معرفی ویژگی ها و الزامات شهرهای دوستدار سالمند می تواند آگاهی عمومی درباره مسائل سالمندان و کیفیت زندگی آن ها را افزایش دهد و حقوق آن ها را در جامعه و خانواده تقویت کند.

چارچوب شهرهای دوستدار سالمند که توسط سازمان بهداشت جهانی معرفی شده است، هشت حوزه مرتبط را برای شناسایی و رفع موانع موجود در رفاه و مشارکت سالمندان معرفی می کند. برای بهبود وضعیت سالمندان، نیاز است تمام نهادها و سازمان ها به صورت هماهنگ و همسو با یکدیگر اقدام کنند و راهکارهای ارائه شده در این هشت حوزه را در جامعه پیاده سازی کنند. این حوزه ها با یکدیگر هم پوشانی و تعامل دارند؛ به عنوان مثال، افزایش دسترسی به ساختمان ها و فضاهای عمومی یکی از مباحث مهم است که در حوزه فرصت های مشارکت اجتماعی و اشتغال سالمندان نیز منعکس می شود.

حوزه های چارچوب شهرهای دوستدار سالمند

حمل ونقل عمومی نامناسب برای سالمندان و کرایه های بالا منجر می شود که این افراد از مشارکت در زندگی اجتماعی خودداری کنند و در خانه هایشان بمانند و در نهایت با مشکل انزوا و تنهایی دست و پنجه نرم کنند. حمل ونقل متناسب با نیازهای سالمندان، تحرک ایشان را افزایش می دهد و مشارکت اجتماعی و حس تعلق به جامعه را در آن ها تقویت می کند. فرصت های فرهنگی و سرگرمی و مشارکت در برنامه های شهری به ایجاد دوران سالمندی رضایت بخش و لذت بخش کمک می کند. سازمان بهداشت جهانی با در نظر گرفتن همه موارد تأثیرگذار بر زندگی سالمندان هشت حوزه را برای مسئولان و برنامه ریزان شهری مشخص کرده است که هر یک می تواند نقش مهمی در ارتقای کیفیت زندگی در دوران سالمندی داشته باشد.

جامعه و خدمات بهداشتی

خدمات بهداشتی و اجتماعی قابل دسترس و مقرون به صرفه برای حفظ سلامت، استقلال و فعالیت سالمندان حیاتی است و شامل تأمین مناسب خدمات مراقبت از سالمندان می شود که در نزدیکی محل زندگی آن ها قرار دارد. کارکنان بهداشتی و اجتماعی آموزش دیده برای ارائه این خدمات، نقش مهمی در رضایت سالمندان ایفا می کنند.

دامنه ای از خدمات برای مراقبت از سالمندان از جمله مراقبت های پیشگیرانه، کلینیک های سالمندان، مراکز مراقبت موقت، توان بخشی و مراقبت در خانه نیازهای متنوع این گروه سنی را برآورده می کند. مراکز مراقبت و پرستاری از سالمندان که در مناطق مسکونی واقع می شود، به سالمندان اجازه می دهد تا در محیط آشنای خود از خدمات بهداشتی و اجتماعی بهره ببرند. خدمات بهداشتی باید مقرون به صرفه باشد و از سوی دولت حمایتی برای پوشش هزینه ها وجود داشته باشد تا سالمندان با اطمینان خاطر از دریافت مراقبت، بدون توجه به توانایی پرداخت برخوردار شوند.

هند پوشش خدمات درمانی رایگان را برای شهروندان بالای ۷۰ سال افزایش داده است تا بخشی از چالش های مربوط به کمبود بیمارستان و پزشکان خود را بهبود ببخشد. دولت این کشور درصدد رایگان کردن خدمات درمانی برای همه شهروندان است .

حمل و نقل در شهر

حمل ونقل عمومی قابل دسترس و مقرون به صرفه کلید اصلی برای اطمینان از این است که جمعیت سالخورده یک شهر در جامعه خود درگیر بمانند و به خدمات مختلف دسترسی داشته باشند. سالمندان باید بتوانند به راحتی و بدون نگرانی درباره هزینه ها از سیستم حمل ونقل شهر خود استفاده کنند، علاوه بر این خدمات حمل ونقل باید به نیازهای حرکتی مختلف این افراد پاسخ دهد و رانندگان و کارکنان ایستگاه به بهبود سفر برای سالمندان کمک کنند.

رانندگی در بعضی مناطق مسکونی دورافتاده و حومه شهری یک گزینه حمل ونقل ضروری برای سالمندان است که نیاز به روشنایی مناسب و علائم ترافیکی را برای این گروه مطرح می کند. وجود پارکینگ های نزدیک به ساختمان ها از جمله مواردی است که رانندگی برای سالمندان را تسهیل می کند.

رایگان شدن حمل ونقل عمومی برای سالمندان در شهرهایی مانند لیسبون، مونترآل، جنوب سوئد و مادرید از دیگر اقداماتی است که جوامع دوستدار سالمند برای بهبود رفاه سالخوردگان خود به کار گرفته اند که مطابق با آن افراد سالمند در این شهرها می توانند به طور رایگان با تمام وسایل نقلیه عمومی در شهر تردد کنند.

مسکن ایمن و مقرون به صرفه

شرایط مسکن سالمندان اغلب به کیفیت زندگی آن ها و توانایی آن ها برای پیر شدن مستقل و فعال در جامعه وابسته است. طراحی مناسب مسکن و نزدیکی آن به خدمات اجتماعی به سالمندان اجازه می دهد تا به راحتی و با امنیت زندگی کنند، در حالی که قابلیت خرید مسکن نیز به آن ها آرامش خاطر می دهد.

خانه ای با ویژگی های دوستدار سالمند همچون آسانسورها و راهروهای عریض برای ویلچر، آسایش را به زندگی سالمندان می آورد. امکان اصلاح خانه های قدیمی با پله ها و سطوح ناهماهنگ با حمایت های مالی و هزینه های کم، احساس امنیت و آرامش را برای زندگی در محیطی آشنا فراهم می کند. برنامه های دولتی و سازمان های غیرانتفاعی باید از طریق اعتبار مالیاتی، کمک های مالی یا وام های کم بهره به سالمندان در پرداخت هزینه های مسکن کمک کنند.

منطقه هاگویک (Hogeweyk) در هلند برای سالمندان برنامه ریزی شده است. هاگویک در واقع یک خانه سالمندان است که ظاهری شبیه دنیای بیرون دارد. این مرکز به افراد مبتلا به زوال عقل خفیف تا شدید کمک می کند تا در سال های باقی مانده زندگی خود کمی کمتر رنج ببرند و حس استقلال آن ها بیشتر شود.

دسترسی به خدمات اجتماعی و فرهنگی

وجود زیرساخت ها و امکاناتی که خدمات اجتماعی و فرهنگی متناسب با نیازهای سالمندان را ارائه می دهد، تأثیر مثبتی بر کیفیت زندگی آن ها دارد. ایجاد فضاهای اجتماعی امن و مناسب برای تعامل سالمندان همچون پارک ها و مراکز اجتماعی و برگزاری برنامه های فرهنگی و تفریحی به آن ها کمک می کند تا احساس ارتباط و تعلق به جامعه داشته باشند.

تشویق سالمندان به شرکت در فعالیت های داوطلبانه و کارآفرینی نیز می تواند به افزایش احساس مفید بودن آن ها کمک کند. این فعالیت ها می تواند به سالمندان کمک کند تا دور هم جمع شوند و تجربیات خود را با دیگران به اشتراک بگذارند و از این طریق حس رضایت و ارزشمندی در آن ها تقویت شود.

ساختمان ها و فضاهای بیرونی

محیط خارجی تأثیر عمده ای بر تحرک، استقلال و کیفیت زندگی سالمندان دارد؛ یک شهر تمیز با اماکن تفریحی و استراحت کافی، زیرساخت های پیاده روی و ساختمانی توسعه یافته و ایمن، محیط زندگی ایده آل را برای سالمندان فراهم می کند. تمیزی شهر، کاهش سروصدا و افزایش فضاهای سبز بر سازگاری شهر با سن تأثیر دارد؛ وقتی شهرها محیطی پاک و سبز ایجاد می کنند به مکان های عالی برای ساکنان مسن تر تبدیل می شوند.

ساختمان های سازگار با سن، پیاده روها، گذرگاه های عابرپیاده ایمن و مکان های استراحت کافی از جمله نیازهایی است که باید توسط مسئولان شهر برآورده شود. خودروها و دوچرخه های پارک شده در گذرگاه ها خطرات ایمنی برای این گروه ایجاد می کند، چراغ های عابرپیاده که خیلی سریع تغییر می کند برای عابران پیاده مسن مناسب نیست و کمبود فضاهای استراحت سالمندان را از تردد در خیابان ها منصرف می کند.

احترام و شمول اجتماعی

جامعه فراگیر افراد مسن را تشویق می کند تا در زندگی اجتماعی، مدنی و اقتصادی شهر مشارکت بیشتری داشته باشند. برای ترویج احترام به سالمندان در شهرها نیاز به تسهیل تعاملات بین نسلی وجود دارد. آموزش در مورد سالمندی می تواند آگاهی عمومی در مورد نیازهای سالمندی و مسائل مرتبط با آن را در جامعه افزایش دهد تا مردم یاد بگیرند که از سالمندان خود قدردانی کنند، همچنین طرح ها و برنامه های اجتماعی سازگار با سن برای مشارکت دادن همه سالمندان در فعالیت هایی که تجربه دارند، می تواند آن ها را با جامعه درگیر کند و به آن ها کمک کند در جامعه خود احساس ارزشمندی کنند.

چستر بریتانیا با تلفیق خانه سالمندان خود با یک مهد کودک به نتایج موفقیت آمیز چشمگیری دست پیدا کرده است. کودکان روزها را در مهد کودک و نزدیک به سالمندان و شب ها را در کنار خانواده خود سپری می کنند. در این مدت هیچ مورد برنامه ریزی شده ای دخیل نیست، کارکنان تنها وظیفه نظارت به امور را برعهده دارند و یادگیری به صورت واقعی رخ می دهد. نتیجه این عمل برای کودکان، افراد مسن و حتی خانواده های آن ها بسیار چشمگیر و موفقیت آمیز بوده است و موجب ارتقای روحیه هر دو طرف شده است.

مشارکت مدنی و اشتغال

افراد مسن یک دارایی ارزشمند برای جامعه هستند و شهر و جامعه دوستدار سالمند فرصت های فراوانی را برای این افراد فراهم می کند. طیف وسیعی از فرصت های داوطلبانه و شغلی به اولویت ها، نیازها و مهارت های مختلف سالمندان پاسخ می دهد و احساس رضایت آن ها را افزایش می دهد. زیرساخت های شهری و حمل ونقل سازگار با سن، موانع فیزیکی را برطرف می کند که سالمندان در دسترسی به فرصت شغلی با آن مواجه می شوند. آموزش مداوم برای سالمندان به آن ها کمک می کند همچنان در جریان فناوری های روز باقی بمانند. فرصت های کارآفرینی راه دیگری برای حمایت از مشارکت سالمندان در نیروی کار و تضمین خودکفایی پایدار آن هاست.

کافه های تعمیر از جمله مکان هایی است که در آن ها، ساکنان به ویژه سالمندان بامهارت در یک جنبش بشردوستانه و داوطلبانه گرد هم می آیند و به تعمیر وسایل قدیمی می پردازند تا آن ها را رایگان در اختیار هم شهری های نیازمند خود قرار دهند. این مفهوم برای نخستین بار در آمستردام هلند شکل گرفت و پس از آن، طرفداران بی شماری را از سراسر جهان به اعمال اقدامات مشابه سوق داد. در این میان کشورهای بلژیک، آلمان، فرانسه، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا بیشترین تعداد کافه های تعمیر را در خود جا داده است و روزانه تعداد بی شماری وسیله در آن ها توسط افراد بازنشسته تعمیر می شود.

ارتباطات و اطلاعات

می توان از فناوری برای انتشار سریع اطلاعات استفاده کرد و سالمندان را از رویدادها، اخبار و فعالیت های روز مطلع کرد، هرچند افراد مسن تمایل به دریافت اطلاعات از طریق رسانه های چاپی و روش های سنتی دارند. سازمان های مربوط باید اطمینان حاصل کنند که اطلاعات مربوط به مسائل سیاسی و اجتماعی به موقع و با روشی مؤثر در دسترس ایشان قرار بگیرد. در دسترس قرار دادن اطلاعات زمانی که افراد مسن کاهش توانایی بینایی و شنوایی را تجربه می کنند، موضوعی بسیار مهم است.