◄ راهنمای جامع استاندارد نشریه ۲۶۷ برای طراحی، ساخت و نصب تابلوهای ترافیکی در ایران

تین نیوز |

تابلوهای ترافیکی یکی از حیاتی ترین اجزای زیرساخت حمل ونقل کشور هستند. هر تابلو، حامل پیامی است که می تواند مسیر حرکت هزاران راننده را اصلاح کند، از بروز تصادفات جلوگیری نماید و ایمنی شبکه راه ها را افزایش دهد. به همین دلیل، طراحی و اجرای تابلوهای ترافیکی در ایران یک فعالیت صرفاً تولیدی یا اجرایی نیست، بلکه فرآیندی کاملاً مهندسی، قانون مند و مبتنی بر استانداردهای ملی است.

مرجع اصلی این استانداردها، نشریه ۲۶۷ سازمان برنامه وبودجه است؛ نشریه ای که در اغلب پروژه های ملی، استانی و شهری، مبنای کنترل طراحی، اجرا و تحویل تابلوهای ترافیکی قرار می گیرد.

در این رپورتاژ، مروری جامع، کاربردی و اجرایی بر مهم ترین الزامات این نشریه ارائه می شود؛ به گونه ای که برای پیمانکاران، مهندسان مشاور، کارفرمایان، مدیران پروژه، کارشناسان HSE و حتی تولیدکنندگان تخصصی تابلو قابل استفاده باشد.

 

فهرست مطالب

• اهمیت استاندارد نشریه ۲۶۷ در پروژه های راه
• طبقه بندی تابلوهای ترافیکی طبق نشریه
• الزامات طراحی صفحه تابلو ترافیکی
• مصالح و مواد مجاز در ساخت تابلو
• ابعاد استاندارد تابلوها در انواع راه
• شبرنگ تابلو و رده بندی آن
• اصول نصب و اجرای تابلوهای ترافیکی
• استاندارد پایه و سازه های نگهدارنده
• ضوابط فاصله، ارتفاع و جانمایی تابلو
• اشتباهات رایج در اجرای پروژه ها
• جمع بندی تخصصی

 

۱)اهمیت استاندارد نشریه ۲۶۷ در پروژه های راه

نشریه ۲۶۷ یکی از مهم ترین اسناد فنی حوزه ایمنی راه در ایران است و در مناقصات، نظارت عالیه و تحویل پروژه ها نقش تعیین کننده دارد. این نشریه عملاً مرجع قانونی طراحی و اجرای تابلوهای ترافیکی محسوب می شود و تخطی از آن می تواند منجر به رد پروژه یا افزایش ریسک های ایمنی شود.

اهمیت این نشریه در سه محور اصلی خلاصه می شود:

• وحدت رویه ملی: ایجاد زبان بصری یکسان در تمام راه های کشور
• افزایش ایمنی رانندگان: کاهش خطای ادراکی ناشی از طراحی یا جانمایی اشتباه
• پایداری و دوام: تضمین عملکرد تابلو در برابر باد، باران، تابش خورشید و فرسایش

به همین دلیل، اجرای صحیح الزامات این نشریه در کنار آشنایی کامل با مفاهیم تولید و نصب، شرط اصلی موفقیت در پروژه های ترافیکی است. آشنایی با الزامات استاندارد نشریه ۲۶۷ تابلوهای ترافیکی برای تمام فعالان این حوزه ضروری است.

 

۲)طبقه بندی تابلوهای ترافیکی طبق نشریه ۲۶۷

نشریه ۲۶۷ تابلوها را به سه گروه اصلی تقسیم می کند:

تابلوهای انتظامی (Regulatory Signs)

• شکل غالب: دایره ای یا هشت ضلعی
• رنگ ها: سفید، قرمز، مشکی
• کارکرد: الزام، ممنوعیت، محدودیت

تابلوهای اخطاری (Warning Signs)

• شکل غالب: مثلثی
• رنگ زمینه: زرد با حاشیه قرمز
• کارکرد: هشدار خطرات پیش رو

تابلوهای راهنمایی (Guide Signs)

• شکل غالب: مستطیلی
• رنگ زمینه: آبی، سبز یا قهوه ای
• کارکرد: معرفی مسیر، اطلاعات خدماتی و گردشگری

هر دسته دارای ضوابط دقیق در خصوص رنگ، فونت، ابعاد و محل نصب است.

 

۳) الزامات طراحی صفحه تابلو ترافیکی

طراحی صفحه تابلو در نشریه ۲۶۷ بر سه اصل اساسی استوار است:

خوانایی (Legibility)

• استفاده از فونت استاندارد ترافیکی
• تعیین ارتفاع حروف متناسب با سرعت طرح راه
• رعایت فاصله خطوط و ضخامت حروف

کنتراست رنگ

ترکیب رنگ ها باید در روز، شب و شرایط جوی نامناسب، بیشترین وضوح را ایجاد کند.

تناسب مقیاس با نوع راه

• آزادراه ها: ابعاد بزرگ تر
• راه های فرعی و شهری: ابعاد کوچک تر

ملاک اصلی، فاصله دید راننده است.

 

۴) مصالح و مواد مجاز در ساخت تابلو

نشریه ۲۶۷ مشخصات فنی مصالح را به طور دقیق تعیین کرده است:

• ورق گالوانیزه یا آلومینیوم: ضخامت معمول ۱.۵ تا ۲ میلی متر
• پوشش های ضدخوردگی: برای افزایش دوام در شرایط محیطی
• کیفیت لبه و یکنواختی سطح: شرط اصلی پذیرش فنی

 

۵) ابعاد استاندارد تابلوها در انواع راه

ابعاد تابلو تابع نوع راه و سرعت طرح است.

به طور نمونه:

در تابلوهای بزرگ مقیاس، استفاده از سازه های دروازه ای الزامی است.

۶)شبرنگ تابلو و رده بندی آن در نشریه ۲۶۷

شبرنگ مهم ترین عنصر دید در شب تابلوهای ترافیکی است. نشریه ۲۶۷ سه رده اصلی را معرفی می کند:

• Engineering Grade (EG): اقتصادی، مناسب محیط های کم نور
• High Intensity Prismatic (HIP): رایج ترین گزینه برای راه های بین شهری، دوام ۷ تا ۱۰ سال
• Diamond Grade: بالاترین سطح بازتاب، مناسب آزادراه ها و نقاط حادثه خیز

انتخاب صحیح شبرنگ باید بر اساس سرعت راه، حجم ترافیک و شرایط محیطی انجام شود. آشنایی با شبرنگ تابلو ترافیکی مطابق نشریه ۲۶۷ نقش کلیدی در تصمیم گیری فنی دارد.

 

۷) اصول نصب و اجرای تابلوهای ترافیکی

نصب تابلو یک فرآیند مهندسی شده است و شامل:

• موقعیت یابی صحیح (دور از نقاط کور دید)
• فونداسیون استاندارد مطابق شرایط خاک و باد
• نصب دقیق پایه و اتصالات با پیچ و مهره گالوانیزه

 

۸) استاندارد پایه و سازه های نگهدارنده

نشریه ۲۶۷ برای پایه ها و سازه ها ضوابط مشخصی دارد:

• پایه های لوله ای با قطر و ضخامت کنترل شده
• مقاومت در برابر باد تا حدود ۱۲۰–۱۴۰ کیلومتر بر ساعت
• در سازه های دروازه ای: تحلیل بار باد، سخت کننده ها و اتصالات کف ستون

 

۹) ضوابط فاصله، ارتفاع و جانمایی تابلو

• ارتفاع نصب درون شهری: ۲.۲ تا ۲.۵ متر
• برون شهری: ۱.۵ تا ۲.۲ متر
• تابلوهای سقفی آزادراهی: حداقل ۵.۵ متر
• زاویه تابلو نسبت به مسیر: حدود ۳ تا ۵ درجه برای کاهش خیرگی

 

۱۰) اشتباهات رایج در اجرای پروژه ها

بر اساس تجربه پروژه های واقعی:

• استفاده از شبرنگ غیراستاندارد
• انتخاب ابعاد نامتناسب با سرعت راه
• جانمایی در نقاط کم دید
• جوشکاری ضعیف پایه ها
• پی سازی نامناسب و نشست
• بی توجهی به زاویه تابلو
• استفاده از پیچ و مهره غیراستاندارد

 

جمع بندی تخصصی

نشریه ۲۶۷ مجموعه ای منسجم از ضوابط مهندسی است که اجرای صحیح آن منجر به افزایش ایمنی، کاهش تصادفات، افزایش عمر مفید تابلوها و کاهش هزینه های نگهداری می شود. در پروژه های امروزی، تنها تولید تابلو کافی نیست؛ بلکه طراحی، انتخاب شبرنگ، سازه نگهدارنده و نصب صحیح همگی بخشی از یک سیستم یکپارچه ایمنی راه هستند.

مجموعه هایی که به صورت تخصصی در حوزه تولید و اجرای تابلوهای ترافیکی استاندارد فعالیت می کنند و الزامات نشریه ۲۶۷ را از طراحی تا نصب رعایت می نمایند، معمولاً در پروژه های ملی و بزرگراهی، خروجی ایمن تر و ماندگارتری ارائه می دهند.