تشریح سیاست‌های حوزه بانوان وزارت راه و شهرسازی در بخش‌های حمل و نقل، سکونتگاه‌ها و فضاهای عمومی

براساس برنامه پیش‌بینی شده در حوزه زنان وزارت راه و شهرسازی تلاش می‌شود تا با مروری جامع بر نقطه نظرات اندیشمندان، فعالان مدنی در حوزه زنان و خانواده و نهایتاً بررسی و شناخت بسترها و زمینه‌های قانونی موجود، ضمن تدوین انگاره‌های نظری در خصوص حق زنان به شهر و حمل و نقل عمومی در ایران به شناسایی، پیگیری و صیانت از حقوق زنان جامعه درسیاست‌ها و قوانین وزارت راه و شهرسازی در انطباق و هماهنگی با انگاره‌های نظری و بسترهای موجود حقوقی و عرفی پرداخته شود که در این گزارش عملکرد راهبردی حوزه بانوان در وزارت متبوع طی دولت یازدهم به طور کامل بیان شده است.

به گزارش خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی دفتر امور زنان و خانواده این وزارت‌خانه، پیرو دستور مقام عالی وزارت از سال1394 فعالیت‌های خود را با تمرکز و توجه خاص بر برابری جنسیتی در انجام وظایف و ماموریت­‌های وزارت متبوع گسترش داده و به بررسی مشکلات و مسائل مربوط به حوزه بانوان بین کاربران و کارمندان این سازمان پرداخت.

براساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز توسعه و سیاست‌های راهبردی وزارت راه و شهرسازی این فعالیت‌ها تحت عناوین حق زنان به شهر و سکونتگاه­‌ها و همچنین حق زنان به دسترسی امن و ایمن به حمل ونقل در شیوه­‌های مختلف پیگیری می‌شوند.

طبق این گزارش در راستای تعاریف و اهداف توسعه پایدار دستیابی به شاخص‌های عدالت و برابری جنسیتی به صورت زیر برنامه‌ریزی و اجرا شده است:

تشکیل کمیته علمی به عنوان اتاق فکر امور زنان و خانواده

در این راستا، با ابلاغی از سوی مقام عالی وزارت کمیته­‌ای متشکل از اساتید دانشگاه و کارشناسان ارشد تشکیل و طی سال 1395 تعداد بیست جلسه برگزار شد.

از اهم موضوعات مورد بحث و بررسی توسط کمیته مذکور می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

طرح شناسایی مهمترین مسائل زنان در چارچوب وظایف وزارت راه و شهرسازی و ارائه راهبردها و راهکارها در حوزه‌های موضوعی شهر، سکونتگاه­‌ها و حمل ونقل. مشاوره با مجری طرح فرهنگ سازمانی و درنظرگرفتن موضوع جنسیت در پروژه در دست انجام . پژوهشی بر میزان آگاهی کارکنان در مورد حق بر سازمان با تاکید بر ابعاد جنسیتی و فرهنگی اجتماعی. همکاری و مشاوره در تهیه و تدوین ویژه‌نامه زنان؛ راه ابریشم و ویژه‌نامه هفت شهر. جلسه مشاوره و هماهنگی با مشاورین امور بانوان معاونت­ها و سازمان‌های تابعه و وابسته.

تدوین ساختار امور زنان و خانواده در وزارت راه و شهرسازی(ستاد، دستگاه‌های تابعه، استان‌ها)

در این راستا، با تهیه چارت تشکیلاتی و شرح وظایف برای دفتر امور زنان (ستاد)؛ سازمان‌های تابعه و وابسته و سازمان‌های استانی ساختار فعالیت و عملیاتی امور زنان و خانواده تبیین شد.

تشکیل کمیته‌های تخصصی(حمل ونقل، مسکن وشهرسازی، توسعه و برنامه ریزی)

در پی معرفی مشاوران امور بانوان معاونت‌ها و سازمان‌های تابعه و وابسته، باتوجه به مأموریت‌ها و وظایف هربخش و با عنایت به وظیفه تعیین شده برای دفتر امور زنان و خانواده، سه کمیته تخصصی تشکیل و مشاورین منتخب در کمیته­های مذکور عضو و نسبت به تهیه و تدوین طرح‌های لازم شناسایی مهمترین مسائل زنان در شهر، سکونتگاه‌ها و حمل ونقل، اقدام کردند که مواردی از جمله تشکیل 12 کمیته تخصصی حمل ونقل دردفتر امور زنان و خانواده، ارتقای توانمندی‌ها و پیگیری مطالبات و مسائل بانوان شاغل در وزارت راه و شهرسازی و بازبینی و تدقیق بانک اطلاعاتی زنان شاغل در وزارت راه و شهرسازی از جمله آن به شمار می‌رود.

همچنین این دفتر ضمن اخذ آمار مربوط به زنان شاغل درخانواده وزارت راه و شهرسازی و ارائه پژوهشی تحت عنوان میزان آگاهی کارکنان در مورد حق بر سازمان با تأکید بر ابعاد جنسیتی و فرهنگی، اجتماعی به انجام اقدامات دیگری نظیر برگزاری نشست­هایی با دستگاه‌های تابعه و سازمان‌ها به منظور اخذ نظرات و پیشنهادات شاغلین، برگزاری 2 نشست عمومی با زنان شاغل در ستاد وزارت راه وشهرسازی؛ پیگیری درخواست‌ها و مطالبات، پیگیری مطالعات شخصی شاغلان که از ستاد یا بخش‌های متعدد مراجعه می نمایند و برنامه‌ریزی و اقدام در راستای احصا حقوق زنان در چارچوب وظایف و مأموریت‌های وزارت، هم اندیشی با صاحب نظران، گفتگو با متخصصان (جلسات کمیته علمی؛ طی20 جلسه) و گفتگو با مدیران و کارشناسان طی 2 سال اخیر پرداخته است.

از سویی دیگر تشکیل جلساتی با NGO ها و سمن‌ها، تحلیل و جمع بندی نتایج جلسات و طرح موضوع با مراجع مرتبط که در این مرحله منجر به تشکیل کارگروه نهادهای غیردولتی در ذیل ستاد ملی بازآفرینی شهری شد نیز از عملکرد بارز این بخش در حوزه بانوان به شمار می‌رود که شناسنامه­های بررسی اسناد و مدارک تخصصی به منظور شناسایی مهمترین مسائل زنان در چارچوب وظایف وزارت راه و شهرسازی و همچنین شناسایی مهمترین مسائل زنان در چارچوب وظایف وزارت راه و شهرسازی و ارائه راهبردها و راهکارها در حوزه‌های موضوعی؛ شهر- سکونتگاه­ها و حمل­ونقل از اصلی‌ترین طرح‌های مطالعاتی آن محسوب می‌شود.

براساس گزارش منتشر شده از سوی این مرکز تنظیم دستورالعملی برای پیشبرد موضوع در دستگاه‌ها با ابلاغ مقام عالی وزارت، تعریف چند پروژه موردی برای پیگیری نتایج توسط دفتر امور زنان شامل تدوین بیانیه شهر دوستدار زن و بازنویسی منشور حقوق مسافران در راه‌آهن، هواپیمایی و راهداری، همکاری با نهادهای صنفی فعال در حوزه زنان در چارچوب وظایف وزارت راه و شهرسازی از جمله جمعیت زنان هوانوردی و جمعیت خیرین راه ، بررسی و درس آموزی از طرح‌ها و پروژه‌های تجربی، تشکیل کارگروه برای بازنگری و تکمیل منشورهای حقوق مسافران در همه حوزه های حمل ونقل با تمرکز و توجه بهتامین نیازهای همه سطوح شهروندان بهره بردار از حمل ونقل و همچنین تدوین دستورالعمل اجرایی برای پیش‌بینی تسهیلات و امکانات لازم در فضاهای عمومی شامل: فضاهای باز شهری، مسیرها و وسایل حمل ونقل شهری، ترمینال های مسافری و استراحتگاه های میان راهی از دیگر اقدامات راهبردی صورت گرفته در این حوزه به شمار می‌رود.

این گزارش در ادامه به تشریح تجارب ارائه شده از سوی سمن‌های فعال درحوزه زنان می‌پردازد که به شرح زیر اعلام شده است:

اتخاذ رویکرد محله مبنا که بر ارتقای کیفیت زندگی زنان و کودکان به سبب حضور جدی‌تر در زندگی محله و مشارکت دربرنامه‌ها موثرتر واقع خواهد شد. برنامه‌های توانمندسازی زنان به ویژه درزمینه خود اشتغالی یافتن راهکارهای مناسب جهت تامین مسکن زنان سرپرست خانوار برگزاری بازارچه‌های حمایتی و کارگاه فن بازار واگذاری خانه برای فعالیت سمن‌ها درمحلات هدف

تبیین فعالیت‌های امور برنامه­ریزی و اقدامات ترویجی حوزه بانوان در وزارت راه و شهرسازی از سال 94 تا کنون:

تهیه پرونده ویژه مخصوص زنان در پرتال وزارت راه و شهرسازی و درج اخبار، منابع شامل: (مقاله - کتاب و...) ، قوانین و مقررات مرتبط با زنان و خانواده، گالری عکس و... برگزاری سلسله نشست های تخصصی اقشار آسیب پذیر و حقوق شهروندی. تمهیدات انجام شده برای افزایش امنیت زنان در فرودگاهها وایستگاه های قطار. تمهیدات انجام شده برای افزایش امنیت زنان درجاده ها. ایجادفضاها و تسهیلات رفاهی برای زنان دارای فرزند خردسال در پایانه های هوایی و ریلی. تهیه برنامه های ساده وکوتاه مدت ترویجی وآگاهی رسانی قابل استفاده درسطح کشور(تهیه بسته های آموزشی وبرگزاری دوره های آموزشی توسط دستگاهها). همکاری با نشریه راه ابریشم و انتشار ویژه نامه راه ابریشم. برنامه ریزی و تهیه ویژه نامه نشریه هفت شهر با عنوان شهروندی و جنسیت. تهیه بروشور امورزنان وخانواده. تهیه کتابچه سمن ها با عنوان" معرفی سازمان های مردم نهاد و موسسات نیکوکاری ، خیریه و کسب و کار اجتماعی و محصولات قابل خرید درراستای مسئولیت اجتماعی". تعامل و هماهنگی با نمایندگان محترم مجلس شورای اسلامی همکاری درتهیه پیش نویس لایحه امنیت زنان باتوجه به امنیت زنان درفضاهای عمومی درتصمیم گیریها و تدوین وتصویب قوانین مربوط به زنان و خانواده؛ توجه به نقش کلیدی وزارت راه وشهرسازی درتامین ایمنی، امنیت و آسایش درهمه عرصه های عمومی ونیزمسکن که نهایتاً ارتقا، کیفیت زندگی شهروندان را دربرخواهدداشت. پیگیری وهمکاری درجهت تصویب قانون تقلیل ساعت کاری بانوان دارای شرایط خاص(زنان سرپرست خانوار، زنان دارای فرزند زیر6 سال، زنانی که فرزندان و یا همسرشان دارای بیماری صعب العلاج میباشند) پیگیری مطالبات و مسائل بانوان شاغل از طریق برگزاری جلسات هم‌اندیشی

سایر اقدامات:

تسهیل تردد بانوان از / به ایستگاه­ها به/ از شهرها با لحاظ نگرش حمل و نقل ترکیبی و تعامل با مدیریت شهری. تأمین امنیت بانوان در هنگام حضور و تردد در ایستگاه­ها با حضور نیروهای انتظامی در تمامی ایستگاه­های مسافری به ویژه پلیس بانوان در ایستگاه های پرتردد. نصب دوربین های مدار بسته در ایستگاه های مسافری مراکز ادارات کل به منظور افزایش امنیت مسافرین به ویژه بانوان در ایستگاه های مسافری و نیز در برخی از قطارها. نصب دستگاه­های x-ray در ایستگاه­های پرتردد و بااهمیت بالاتر به منظور افزایش امنیت بانوان در این ایستگاه­ها. اقدام به راه­اندازی اتاق مادر و کودک در ایستگاه­های تهران، زنجان و ... راه­اندازی فضای بازی کودکان در ایستگاه راه آهن مشهد. توجه به نیازها و شرایط بانوان با همراهی نوزادان و تجهیز ایستگاه های مسافری به تخته تعویض پوشک در سرویس های بهداشتی بانوان در ایستگاه های مشهد، نیشابور، تهران، اصفهان، کاشان، شیراز، سعادت شهر، صفاشهر، اقلید، آباده، شهررضا، زنجان، کرمان، زرند، بم و تبریز و ... اختصاص واگن ویژه بانوان و ارائه خدمات توسط مهمانداران خانم در اینگونه واگن‌ها.