ماجرای بنزین و مثلثآلودگی پایتخت

تین نیوز | معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با بیان اینکه در بحث آلایندگی، حتی وقتی از بنزین با استاندارد یورو 4 صحبت می‌کنیم به معنای آن نیست که این نوع بنزین اصلا آلایندگی ندارد، اظهار کرد: موضوع این است که براساس استاندارد‌ یورو 4 سطح آلایندگی آن به‌گونه‌ای است که می‌تواند شرایط مورد نظر یک هوای استاندارد را تامین کند.

 شاهرخ خسروانی با تاکید بر اینکه نکته مهمی که مشکل را از نظر سوخت ایجاد می‌کند، صرفا کیفیت آن نیست، تصریح کرد: یکی از مشکلات اصلی میزان مصرف سوخت است به این معنا که در حین استفاده از بنزین یا گازوئیل استاندارد یورو 4، در کشورهای دیگر که این استاندارد حاکم است براساس آن پلت‌فرم ماشین‌هایشان به گونه‌ای طراحی شده که وقتی سوخت استاندارد را مصرف می‌کنند، میزان مصرف در حد قابل قبول و بهینه است.

ماجرای ریفرمیت و بنزین پتروشیمی
وی با تاکید بر اینکه سازمان استاندارد هیچ‌گاه اعلام نکرده بود که وضعیت بنزین وارداتی از پتروشیمی بدتر است، تصریح کرد: برخی از رسانه‌های خاص و برخی از افراد خاص که در زمانی مسوولیت داشتند، این مطلب را طرح کردند که این دور از واقعیت است. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با اشاره به تولید ریفرمیت از سوی پتروشیمی‌ها در گذشته، گفت: اولا هیچ‌گاه صحبت این نشده که ما از پتروشیمی‌ها بنزین گرفتیم همیشه صحبت این بود که ریفرمیت گرفتیم و این ریفرمیت هم در شرایطی که در سال 1390 – 1389 گرفته می‌شده مقتضیات آن زمان بوده است و ما نمی‌خواهیم به این زمینه ورود کنیم، تصمیم استفاده از ریفرمیت در آن زمان هم با توجه به گزارشات و دستورات مقرر بوده اما در اواخر سال 1392 تصمیم گرفته شد که دریافت ریفرمیت پتروشیمی قطع شود.

خسروانی با اشاره به اینکه در آن زمان ریفرمیت پتروشیمی‌ها برای مصرف با مواد دیگر امتزاج پیدا می‌کرد، اظهار کرد: دلیل تصمیم بر قطع دریافت ریفرمیت این بود که در آن برهه از زمان حدود 6 میلیون تا 5/ 6 میلیون لیتر ریفرمیت دریافت می‌شد که حدود 40 درصد آن از پتروشیمی بندر امام و 60 درصد آن از پتروشیمی برزویه یا بوعلی بود، این ریفرمیت براساس مستندات پتروشیمی بندر امام، حداقل 10 درصد بنزن و حدود 55 درصد مواد آروماتیک داشته است.


وی افزود: بنابراین این ریفرمیت وقتی می‌خواهد امتزاج پیدا کند با 40 درصد مواد دیگر امتزاج می‌یابد که اگر فرض کنیم این مواد اصلا دارای بنزن و مواد آروماتیک نباشد، به این معنا است که ترکیب نهایی 5/ 6 تا هفت درصد بنزن خواهد داشت. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با اشاره به اینکه با وجود تمام این بحث‌ها در آن مقطع تصمیم گرفته شد که دریافت ریفرمیت قطع شود، عنوان کرد: وقتی ریفرمیت 5/ 6 میلیون لیتری قطع می‌شد لاجرم برای رفع کمبود بنزین باید به سمت افزایش واردات می‌رفتیم چون میزان تولید بنزین به اندازه مصرف داخلی نبود.

وی با بیان اینکه طبق تمهیدات مسوولان وقت وزارت نفت در مورد ریفرمیت، در تمام مستندات و گزارش‌ها اعلام شده بود که این طرح موقت است، افزود: قرار نبود طرح استفاده از ریفرمیت که میزان آلایندگی‌اش بالا بوده، دائمی باشد. این طرح متناسب با شرایط خاص آن روز بوده و بنا بوده که وقتی شرایط خاص از بین رفت، کلا دریافت ریفرمیت قطع شود. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، تصریح کرد: وقتی فرآیند دریافت ریفرمیت افزایش پیدا کرد، بعضی از شرکت‌های تامین‌کننده که مشخصا دو شرکت نامبرده هستند، تصمیم گرفتند که با تمهیداتی میزان بنزن آن را کاهش دهند.

واردات بنزین یورو 4 با توقف دریافت ریفرمیت
معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، در ادامه با اشاره به اینکه تا سال 1392 بنزین وارداتی ایران طبق دستورالعمل قبلی اصلا استاندارد یورو 4 نبوده است، گفت: ما در آن زمان استانداردی ما‌بین استاندارد یورو 2 و یورو 3 داشتیم که تحت عنوان بنزین سوپر به کشور وارد می‌شد.

خسروانی با بیان اینکه پس از قطع دریافت ریفرمیت از سوی دولت، تکلیف شد که باید کمبود تولید بنزین کشور با بنزین یورو 4 جبران شود، تصریح کرد: این موضوع در اردیبهشت‌ماه سال 1393 به ما ابلاغ شد، از سوی دیگر عملیاتی کردن واردات بنزین یورو 4 به این صورت نیست که از سر خیابان این بنزین را بخریم، باید از سوی ارگان‌های مختلف یعنی امور بین‌الملل وزارت نفت برنامه‌ریزی شده و براساس آن قرار‌داد ثبت شود و بنابر قرار‌داد واردات صورت گیرد. وی افزود: معاونت امور بین‌الملل وزارت نفت از زمان ابلاغ دو ماه وقت خواست که بتواند بنزین با مقتضیات یورو 4 را وارد کند، به همین دلیل بود که اعلام کردیم از نیمه تیرماه سال 1393 بنزین با استاندارد یورو 4 وارد می‌شود.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با تاکید بر اینکه تیر سال گذشته دقیقا این برنامه‌ریزی محقق شد، تصریح کرد:از آن زمان تمام محموله‌های وارد شده براساس استاندارد یورو 4 بود که البته یکی دو محموله اشکالاتی داشت که ما آنها را عودت دادیم. الان هم حدود 90 محموله بنزین که از سال گذشته و طی این مدت به کشور وارد کرده‌ایم به غیر از موارد خیلی استثنا که یکی دو مورد آن را نیز بازگرداندیم کاملا براساس استاندارد یورو4 بوده است.

خسروانی در ادامه با اشاره به اینکه یک محموله بنزین یورو‌4 به هر روشی که تهیه شود، حدود 25 تا 30 مولفه تولید مشخص دارد، گفت: با این حال از این تعداد شاخص تنها چهار یا پنج مولفه است که محوریت اصلی و اثر‌گذار در بحث زیست محیطی دارد که بیشتر حساسیت نیز روی این قضیه است، بقیه موارد حساسیت دارد ولی نه از منظر زیست محیطی. وی درباره این مولفه‌های زیست محیطی در بنزین یورو 4 اظهار کرد: محورهای مهم، بنزن حداکثر یک درصد، آروماتیک حداکثر 35 درصد، الفین حداکثر 18 درصد و گوگرد 50 جزء در میلیون است که مجموع اینها مشخصات بنزین یورو 4 است.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران افزود: در کنار اینها مولفه پنجمی با نام درجه آرام‌سوزی یا اکتان مطرح می‌شود که این درجه آرام‌سوزی به‌صورت مستقیم مشخصه بنزین یورو 4 نیست کما اینکه در کشورهای مختلف براساس امکانات، شرایط و تولید و واردات این عدد از 89 تا 97 متغیر است یعنی در کشورهای مختلف می‌بینید که بنزین استانداردشان با توجه به مولفه‌های زیست محیطی یورو4 است، ولی درجه آرام‌سوزی آنها متفاوت است.

به گفته خسروانی، این درجه در کشور ما اساسا 91 است که با متولیان اداره استاندارد هماهنگ شده که در استاندارد اعلامی اداره استاندارد عدد اکتان 95 اعلام شده ولی با توجه به شرایط اکتان 91 پذیرفته شده است. وی با بیان اینکه با توجه به وضعیت کشور مبنای توزیع بنزین در کشور و کلان‌شهر تهران، اکتان 91 در نظر گرفته شده است، عنوان کرد: اما مولفه‌های زیست‌ محیطی دیگر دقیقا مطابق با استاندارد یورو 4 است. بر همان اساس نیز بنزین وارد شده است.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، درپاسخ به این سوال که بنزین وارداتی از چه کشورهایی خریداری می‌شود، گفت: متولی واردات، امور بین‌الملل وزارت نفت است، از سوی دیگر اصلا این موضوع که بنزین از کجا تهیه می‌شود، اهمیت ندارد؛ بلکه آنچه مهم است مشخصات بنزین است از هر کجا که وارد می‌شود باید دارای این مشخصات باشد. خسروانی درباره نحوه بررسی مشخصات بنزین تصریح کرد: برای کنترل محموله‌های بنزین وارداتی، در دو نقطه کنترل انجام می‌شود، یکی در مبدأ است و از سوی شرکتی که دارد بنزین را تامین می‌کند همراه با بازدید شخص ثالث که به آن گواهی‌نامه داده، بررسی انجام می‌شود و برای امور بین‌الملل ارسال می‌کند.

وی افزود: اگر گزارش مطابق با مشخصه‌های بنزین یورو4 بود مجوز حرکت کشتی داده می‌شود، سپس هنگام ورود به مقصد قبل از تخلیه یک نمونه از آن تست می‌شود و در آزمایشگاه مرکزی شرکت ملی پخش نفت جداگانه آزمایش می‌شود. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران تصریح کرد: در این زمان سازمان‌های مختلف از جمله استاندارد و شرکت ملی پخش و آزمایشگاه گمرک بندر‌عباس نیز نظارت می‌کنند اگر تایید شد اقدام به تخلیه می‌شود. موارد افتراقی نیز در این زمان عودت داده می‌شود.

تولید بنزین یورو 4 در پتروشیمی‌ها
خسروانی در ادامه درباره اینکه با وجود توقف دریافت ریفرمیت پتروشیمی، چرا شرکت پالایش و پخش از پتروشیمی بندر امام بنزین دریافت می‌کند، گفت: در اواخر سال 1393 پتروشیمی بندر امام اعلام کرد که فرآیند تولید ریفرمیت را تغییر داده و می‌تواند دقیقا بنزین با مشخصات یورو 4 تحویل شرکت پالایش و پخش دهد و این دیگر ریفرمیت نیست و تحت عنوان بنزین یورو 4 تولیدی پتروشیمی بندر امام تولید می‌شود. وی تصریح کرد: با طرح این موضوع یک تیم تحقیقاتی از شرکت پالایش و پخش به بندر امام اعزام شد تا فرآیند تغییراتی که داشته‌اند، نحوه‌ بارگیری و ذخیره‌سازی آنها را بررسی کنند و گزارش نهایی فرآیند اصلاحی پتروشیمی بندر امام برای تولید بنزین استاندارد یورو 4 را تایید کرد.

معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، با بیان اینکه به‌صورت آزمایشی هماهنگ شد که از تیرماه سال 1394، حدود 500 هزار لیتر در روز یعنی با حجم خیلی کم بنزین از پتروشیمی فوق دریافت شود، افزود: کنترل‌های لازم در نظر گرفته شد به این صورت که بنزین تولیدی در محل تولید و در مخازن شرکت در بندر ماهشهر تست می‌شود و پس از تایید برای توزیع تحویل شرکت پالایش و پخش داده می‌شود.

خسروانی عنوان کرد: در واقع قبل از قطع دریافت در سال 1393 تولید پتروشیمی ریفرمیت با بنزن 10 درصد بوده، اما از تیر 1394 بنزین با استاندارد یورو 4 در پتروشیمی بندر امام تولید و تحویل می‌شود. وی در پاسخ به این سوال که در حال حاضر چه میزان بنزین از این پتروشیمی خریداری می‌شود، گفت: قرار بوده است که الان تولید بنزین پتروشیمی امام براساس توافق و در صورت امکان تامین خوراک روزی 5/ 1 میلیون لیتر باشد، اما الان کمتر از یک میلیون لیتر محقق شده است. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، تصریح کرد: به دیگر پتروشیمی‌ها نیز که در این زمینه ابراز علاقه کرده‌اند، از جمله پتروشیمی برزویه اعلام کرده‌ایم که اگر بتواند فرآیند تولیدش را مطابق فرآیند پتروشیمی بندر امام کند و دقیقا بر مبنای استاندارد یورو 4 اصلاح کند، ما از آنها نیز بنزین دریافت خواهیم کرد.

خسروانی با تاکید براینکه برای خود شرکت پالایش و پخش که مسوول تهیه و توزیع سوخت به ویژه بنزین است، خیلی راحت‌تر است که از امکانات داخلی استفاده کنند، افزود: به شرطی که پتروشیمی‌ها نیاز ما را بتوانند تامین کنند و تکلیف ما هم توزیع بنزین یورو4، در هشت کلان‌شهر کشور است. هر جایی در داخل کشور بتواند این را تامین کند ما استقبال می‌کنیم تا میزان واردات را به حداقل برسانیم. وی درباره اینکه آیا با خرید بنزین از پتروشیمی بندرامام میزان واردات بنزین کاهش داشته است، گفت: قطعا ما هر قدر از بنزین تولید داخل بیشتر استفاده کنیم از واردات کاهش می‌دهیم.


واردات روزانه 10 میلیون لیتر بنزین به کشور
معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، درباره میزان واردات بنزین در سال جاری، اظهار کرد: میزان واردات بنزین تابع سه فاکتور است یعنی میزان تولید داخل کشور، میزان مصرف بنزین و میزان ذخایر استراتژیک کشور که این سه مولفه به ما تکلیف می‌کند که چقدر بنزین وارد کنیم. خسروانی افزود: ممکن است در یک ماه روزانه 15 میلیون لیتر بنزین وارد کنیم ممکن است در ماه دیگر روزانه چهار میلیون لیتر بنزین وارد کنیم، یعنی میزان واردات متغیر است. ملاک ما برای واردات بنزین متوسط میزان واردات بر مبنای نیاز در انتهای سال است.

وی در ادامه خاطرنشان کرد: البته هدف‌گذاری ما با توجه به اینکه 6 میلیون لیتر ریفرمیت پتروشیمی‌ها قطع شده بود و با در نظر گرفتن نرخ سه درصد در سال این بود که حدودا 10 میلیون لیتر بنزین یورو 4 در روز وارد کشور شود که عملا کمتر از این مقدار محقق شد. سال گذشته که بسیار کمتر از این میزان واردات بنزین داشتیم. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، درباره میزان تولید بنزین در داخل، گفت: طبق میزان تولید بنزین داخلی حدود 60 میلیون لیتر در روز است، یعنی کمتر از 15 درصد از بنزین مورد نیاز داخل را وارد می‌کنیم که تمام برنامه‌ریزی‌های ما بر این است که با استفاده از ظرفیت داخلی استفاده بنزین داخلی را به حداکثر برسانیم.

خسروانی ادامه داد: در دوره‌ای در سال جاری تولید بنزین به حدود 64 میلیون لیتر در روز هم رسید که البته این میزان با توجه به این بود که تمام واحدهای بنزین‌سازی کشور کار می‌کرد و همین‌طور از پتانسیل خالی برخی از واحد‌های پالایشگاه‌ها مثل پالایشگاه اصفهان با استفاده از مازاد نفت در کشور استفاده کردیم و میزان تولید را به 64 میلیون لیتر رساندیم، اما این در یک بازه زمانی موقت بود و آنچه به‌صورت تثبیت شده تولید می‌کنیم حدود 60 میلیون لیتر بنزین در روز است. وی در ادامه با تاکید بر اینکه 9 پالایشگاه با واحد‌های بنزین‌سازی پس از یک دوره کارکرد باید برای تعمیرات اساسی متوقف شوند، گفت: این طور نیست که واحدهای بنزین‌سازی به‌طور دائم کار کنند.

در سه ماهه اخیر هم تعمیرات اساسی پالایشگاه‌ تهران را داشتیم و هم تعمیرات اساسی پالایشگاه شیراز و آبادان. معاون مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، افزود: تعمیرات اساسی بزرگ ما در بنزین‌سازی پالایشگاه‌ شازند در بهار امسال بوده است که اینها قطعا در میزان متوسط تولید بنزین اثر‌گذار است، درواقع در یک بازه‌ای امسال 64 میلیون لیتر تولید می‌کردیم و من در برخی رسانه‌ها دیدم که نوشته‌اند تولید بنزین کشور 6 میلیون لیتر کاهش پیدا کرد که کاملا کلامی غیرواقعی است. به گفته خسروانی واحد‌های‌ بنزین‌سازی هر سه تا پنج سال به مدت حدودا 30 روز با توجه به وضعیت واحد از سرویس خارج می‌شوند که بتوانند بعد از آن دوباره وارد فرآیند تولید شوند و بنابراین طبیعی است که یک واحد پالایشگاهی که حدود یک ماه واحد بنزین‌سازی آن متوقف است، در تولید بنزین در کل کشور اثر‌گذار باشد.