گزارش سفر به ترکیه / بخش نخست

وبلاگ تین نیوز، محسن جلال پور | روز بسیار پرکاری داشتیم. تا ساعت 22:30 به وقت آنکارا بحث و گفت وگو داشتیم.  نشست اول ما با ناهار شروع شد. بعد از آن با نایب رئیس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه نشست داشتیم. در این نشست که حدود پنج ساعت طول کشید، گزارش کاملی از عملکرد TOBB توسط نایب رئیس و دو نفر از مدیران اتاق ارائه شد.

تجربه فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در گذار این کشور به سمت توسعه بسیار قابل توجه است.
مجموعه مطالبی که ارائه شد بسیار متنوع بود. به ذهنم رسید در آینده گزارش مبسوطی از سفر تهیه کنیم و حتماً بخش هایی ازآن را در تلگرام و اینستاگرام خواهم گذاشت.

یاد داشت های من از گزارش فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه:
- فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در طول بیست سال گذشته توانسته ، پرچمدار جریانی نو در اقتصاد این کشور باشد. رویکردی با محوریت و پیش رانی بخش خصوصی.

- بخش خصوصی این کشور  طی دو دهه گذشته، توانسته درآمد سرانه ترکیه را از 1500 دلار به نزدیک به 11 هزار دلار افزایش دهد.

- همچنین سهم بخش خصوصی در اقتصاد ترکیه در 30 سال گذشته، به 9/99 یعنی حدود صد درصد افزایش یافته است.

- عملاً امروز، تصمیم‌گیری های اقتصادی در کشور ترکیه، در اتاق و توسط بخش خصوصی انجام می شود. تقریباً هیچ برنامه کاری و هیچ تصمیم گیری اقتصادی نیست که رئیس یا اعضای فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در آن حضور نداشته باشند. غیر از این که این تشکل، در تعیین خط و مشی سیاست های کلی و کلان اقتصاد ترکیه حضور پررنگ دارد، همیشه به عنوان نهادی مهم و اثر گذار در سفرهای دیپلماتیک و همچنین میزبانی از هیأت های خارجی،ایفای نقش می کند.

- فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در سال های اخیر که توانسته جایگاه خودش را پیدا کند، کارهای بزرگی هم انجام داده است. از جمله این کارها می توان به بخش آموزش اشاره کرد.

- در حال حاضر در ترکیه بیش از 170 دانشگاه فعالیت می کند که دانشگاه وابسته به فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه سومین دانشگاه این کشور محسوب می شود. این دانشگاه حتی در زمینه علوم پزشکی و دارویی هم  جایگاه بسیار خوبی دارد.

اتفاقا رئیس دانشگاه وابسته به فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در نشست دیروز حضور داشت و اشاره کرد که تقریباً از پنج هزار نفری که در آزمون ورود به دانشگاه این کشور موفق می شوند، معمولاً بهترین فارغ التحصیلان به این دانشگاه جذب می شوند.  ظاهرا از میان 100 نفر اول کنکور، 14 نفر جذب دانشگاه اتاق بازرگانی می شوند. خوبی دانشگاه وابسته به فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه این است که تعطیلات ندارد و دانشجو باید سه ترم در سال درس بخواند. این رویکرد بر اساس سنت بازاریان ترکیه شکل گرفته که در تابستان ها فرزندان خود را سر کار می فرستند. به این ترتیب دانشجوی این دانشگاه دو ترم درس می خواند و یک ترم باید کار عملی داشته باشد.نکته قابل توجه این است که بیشتر فارغ التحصیلان این دانشگاه پس از پایان درس،بلافاصله جذب بازار کار می شوند چون تقاضای زیادی برای جذب آنها وجود دارد.

فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در بخش آموزش پرسنل و آموزش اعضا، سیاست های خلاقانه ای را دنبال کرده است که نست به آن چه ما در ایران دنبال می کنیم،بسیار قابل توجه و اثر گذار است.

- در فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه شورای داوری هم فعالیت می کند. ما هم در ایران، شورای داوری داریم.با این حال فعالیت شورای داوری در اتاق ترکیه بسیار پیش روتر از این نهاد در ایران است. تقریباً هیچ نیازی در حوزه اقتصادی نیست که به شورای داوری ترکیه بر نگردد. در بخشی از سیاست گذاری برای شورای داوری فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه،توسعه و بهبود فضای کسب و کار هم پیش بینی شده است.

- شورای داوری زمانی که مأموریت یافته تا برای بهبود فضای کسب وکار تلاش کند، فرآیند صادرات، نیاز به  17 امضا و پشت سر گذاشتن 45 مرحله بوده است اما در حال حاضر طی طریق در حوزه صادرات این کشور، یک ساعت زمان می برد، با کمترین امضا. شورای داوری اتاق ترکیه، مراحل متعددی از فرآیند کار را حذف کرده و اختیارات زیادی هم به اتاق داده است.
- از جمله مسائل دیگری که فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه دنبال می کند، تعریف پروژه است. ما هم در اتاق ایران قرار است زمینه تعریف صحیح و به دور از رانت پروژ ه را آغاز کنیم.

- شیوه کار در ترکیه این گونه است که:
اتاق های استانی از صفر تا صد پروژه ها را تعریف می کنند.
 برنامه توجیهی کسب وکار تهیه شده و امکان اجرای آن مورد سنجش قرار می گیرد.نیازهای مالی و شیوه تأمین آن مشخص شده و در نهایت سرمایه گذار هم جذب می شود. در نهایت، فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه به عنوان خدماتی که ارائه کرده،کارمزد دریافت می کند. یعنی فکر کنید اتاق های استانی در ترکیه نیازهای سرمایه گذاری را به فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه اطلاع می دهند.طرح کسب وکار و مطالعات امکان سنجی آن انجام می شود و در نهایت،این فدراسیون نقش مچینگ در جلب و حمایت سرمایه گذار داخلی و خارجی را بر عهده می گیرد.

- جالب این بود که متوجه شدم فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه تقریباً 70 درصد از درآمد خود را از بخش خدمات دریافت می کند  و 30 درصد باقی مانده، از بخش صدور کارت و مجموعه اعضا دریافت می شود.

- مهم‌تر این که که فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه در طول 20 سال گذشته، در جریان تعدیل اقتصاد دولتی به بخش خصوصی، گام های بزرگی برداشته و امروز معتبرترین تصمیم‌گیر در بخش های اقتصادی در ترکیه است.

- ظاهرا رتبه بخش آموزش این فدراسیون در میان کشورهای اروپایی سوم است و در بین اتاق های دنیا، از جهت رویکرد، جزو 5 اتاق اول است که عملکردش مورد تحسین قرا گرفته است. بسیاری از کشورها از مدل فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای ترکیه الگو برداری کرده اند.

بعد از نشست طولانی آشنایی با کارکرد اتاق های بازرگانی ترکیه به دیدار آقای رفعت حصارجیکلی اوغلو رئیس فدراسیون اتاق‌های بازرگانی و بورس کالای این کشور رفتیم. او که از سال 2001 به این سمت انتخاب شده، فردی با سابقه و بسیار با نفوذ در کشورش محسوب می شود و به نوعی فرد اول  اول اقتصاد ترکیه است.

دیدار  با آقای اوغلو یک ساعت و نیم طول کشید. در این دیدار مطالب متعددی مطرح شد. از جمله این که ایران و ترکیه در کنار هم می توانند کارهای مشترک و سرمایه گذاری های مشترک در ایجاد برندها، در شرکت های خدمات فنی و مهندسی و در پروژه های بزرگ منطقه داشته باشند. دیدار ما دوستانه بود و بعد همه به اتفاق روسای اتاق ها در ضیافت شام شرکت کردیم. این ضیافت هم دو ساعت طول کشید و بسیاری از مهمانان و میزبانان  هم صحبت کردند.

آقای رفعت اوغلو که واقعاً آدم با نفوذی حتی در اتاق های دنیا به شمار می رود، بارها اعلام آمادگی جدی برای همکاری با اتاق ایران داشت و قرار شد برنامه فعالیت های مشترک با کشورهای منطقه تنظیم کنیم. تفاهمنامه ای هم در زمینه فعالیت های مشترک اتاق های ایران و ترکیه، امضا شد که متن تفاهمنامه و مفاد آن را به زودی اعلام خواهم کرد.
بعد از آن ضیافت شام، به سمت هتل حرکت کردیم. و در طول راه از همکارانم در اتاق های شهرستان ها شنیدم که از نشست ها راضی اند و بسیار آموخته اند. به خصوص آن که پیوند خوبی میان 34 اتاق شهرستانی ایران، با اتاق های بازرگانی ترکیه برقرار شد.
در نهایت این که قرار گذاشتیم  هیات بزرگی از ترکیه به زودی به ایران سفر کند.