اینجا اولین پیاده راه ایران است + تصاویر

پیاده راه های سنگفرش شده که حالا نه فقط در پایتخت، بلکه در دیگر شهرها هم به چشم می خورد، یکی از فضاهای شهری مورد علاقه شهروندان است؛ محلی برای گفت وگو، قدم زدن، تماشای مغازه ها، نشستن در کافه ها و وقت گذرانی.

تولد نخستین پیاده راه در ایران

تاریخ نشان می دهد نخستین پیاده راه کشور اوایل دوره پهلوی اول شکل گرفت؛ روزگاری که تهران پایتخت بود، این پیاده راه در تبریز ساخته شد. کریم میمنت نژاد قصه ساخت نخستین پیاده راه کشور در تبریز را می گوید: «برای اینکه بدانیم چرا تبریز صاحب نخستین پیاده راه کشور است باید به روزگار قبل از ساخته شدن پیاده راه سفر کنیم؛ روزگار قاجار که تبریز به عنوان دارالسلطنه ایران شناخته می شد و محمدحسن میرزا، آخرین ولیعهد ایران در تبریز زندگی می کرد. برای همین کمپانی های بزرگ اقتصادی و تجاری و حتی سیاسی در تبریز مستقر بودند.»
وجود کنسولگری ۵ کشور در تبریز و مراودات تجاری با کشورهای دنیا سبب شده بود تا در یکی از محله های تبریز کوچه ای به نام پستخانه شکل بگیرد و ساختمان سه طبقه ای برای تلفن، تلگرام و پست در آن بنا شود.
میمنت نژاد ادامه می دهد: «کنسولگری های روسیه، ترکیه عثمانی، فرانسه و انگلیس و خانه های کارمندان کنسولگری ها هم در اطراف کوچه پستخانه ساخته شد.» حالا دیگر کوچه پست خانه فقط یک کوچه نبود، برای خودش محل گذر و تردد دیپلماسی، سیاسی و تجاری و حتی حضور نویسندگان شده بود. کم کم گراند هتل هم در این کوچه ساخته شد و یک مسجد که در جریان مشروطیت محل تحصن مشروطه خواهان بود.
حال و هوای این کوچه سبب شده بود تا مسافرانی که به تبریز می آمدند، برای اتراق یک اتاق در نزدیکی ای کوچه کرایه می کردند. کلیسای کاتولیک و مدرسه فرانسوی ها هم در این کوچه ساخته شد و به همین دلیل فرانسوی ها قرار ملاقات های خود را در این محل می گذاشتند.
میمنت نژاد می گوید: «در نهایت فرانسوی ها تصمیم گرفتند این منطقه را به جایی که خودشان در فرانسه داشتند، تبدیل کنند و این کوچه پستخانه شد پاساژ که در اصطلاح فرانسوی همین پیاده راه بود. محلی سنگفرش شده بدون تردد خودرو و کالسکه که پر از مغازه و رستوران و هتل است؛ جایی برای قدم زدن و نشستن و صحبت کردن. بعدها در سال ۱۳۱۰ در کوچه پستخانه که به کوچه پاساژ خوانده می شد، کافه هایی هم تاسیس شد و نخستین پیاده راه ایران لقب گرفت.»

فرصتی برای سرزندگی

خیابان کشی به موازات خیابان پاساژ دهه های بعد انجام شد. خیابان شریعتی با نام سابق شهناز شمالی به شکل مدرن ساخته شد و مغازه داران تبریزی راهی خیابان جدید شدند و مغازه های خود در خیابان پاساژ را به انباری تبدیل کردند. میمنت نژاد ادامه می دهد: «در زمان پهلوی دوم از رونق خیابان پاساژ کاسته شد و مشاغل کاذب در آن شکل گرفت. اخیرا با ساماندهی این گذر و مرمت بناهای فاخر دوباره رهگذران و گردشگران به آن بازگشته اند. بعد از تبریز، پیاده راه جنت در مشهد ساخته شد. در تبریز هم پیاده راه های دیگری ساخته شد.»
میمنت نژاد می گوید که پیاده راه ها فضاهای دلپذیر شهرها هستند و ادامه می دهد: «پیاده راه ها فضاهای حضور شهروندان هستند نه فضای گذر. جایی که لحظه هایی را زندگی کنیم، دوستان مان را ببینیم، گپ بزنیم، قدم بزنیم، خرید کنیم و هیچ ترسی از رد شدن ناگهانی ماشین ها نداشته باشیم. خلاصه اینکه فضایی پر از سرزندگی را تجربه کنیم.»

پیاده راه های تبریز

شهر اولین ها علاوه بر پیاده راه پاساژ کوچه سی، پیاده راه های دیگری هم دارد. پیاده راه تربیت در زمان شهردار بودن محمدعلی خان تربیت ساخته شد. در پیاده راه تربیت، مجسمه هایی از مشاغل قدیمی همانند آرایشگری، عکاسی، فراش و قالی فروشی به نمایش گذاشته شده است.
پیاده راه داش ماغازالار یا مغازه های سنگی، پیاده راه ارک، پیاده راه ولیعصر (عج)، پیاده راه ضلع شمالی بلوار نیایش، پیاده راه شهریار، پیاده راه شنب غازان، پیاده راه آبیاری، پیاده راه جمهوری و پیاده راه مقصودیه در تبریز ساخته شده است.

پیاده راه ها در ارتقای کیفیت محیط شهری تاثیر دارند. شهر را شهروند محور می کنند و فرصتی به دور از هیاهو به شهروندان هدیه می دهند. پیاده راه ها به عبارتی خیابان های دوستدار پیاده ها هستند و سبب می شوند شهر زنده تر و پویاتر شود.

خیابان چهارباغ اصفهان که در سفرنامه ها از آن با نام گردشگاه مشجر جهان یادشده، یکی از مهم ترین گذرهایی است که در سال های اخیر به پیاده راه تبدیل شده.

پروژه پیاده راه سازی و ارتقای کالبدی محدوده مرکزی شهر رشت، سال ۱۳۸۵ طرح جامع شهر رشت مطرح شد تا جایی برای قدم زدن شهروندان در بافت تاریخی شهر باشد.

جنت، تنها پیاده راه مشهد است که در دل یک بافت تاریخی شکل گرفته. این پیاده راه تاریخی با وجود خانه های قدیمی و فرهنگ سرای بهشت به عنوان یکی از خیابان های هویتی محسوب می شود.

پیاده راه عفیف آباد در ورودی باغ عفیف آباد شیراز قرار گرفته و دارای آبنما، مسیر دوچرخه سواری، کافه و نشیمن است.

پیاده راه بوعلی سینا در استان همدان بین امام خمینی(ره) وآرامگاه بوعلی سینا، فضایی مناسب قدم زدن برای عابران ایجاد کرده و در این مسیر ماشین برقی برای جابه جایی شهروندان نیز درنظر گرفته شده است.