پرواز زدگی چیست و برای مقابله با آن چه باید کرد؟

پرواز زدگی یا جت لگ (Jet lag) حالتی است که در آن تنظیم خواب فرد پس از پروازی طولانی و به علت اختلاف ساعت مبدا با مقصد پرواز به هم می ریزد. هیچ چیزی بدتر از پرواز زدگی بعد از یک سفر چند روزه  لذت بخش به یکی از مقاصد گردشگری محبوب دنیا نیست.

به گزارش تین نیوز به نقل از کجارو، علائم پرواززدگی بسیار ناخوشایند است به حدی که می تواند یک سفر عالی را به تجربه ای تلخ تبدیل کند. خواب آلودگی هنگام ظهر، بی خوابی در نیمه شب، عدم تمرکز کافی، مشکلات عصبی و همچنین مشکلاتی در معده بر اثر پرواززدگی به وجود می آیند. پس ضروری است تا پیش از سفر نکاتی درباره ی مقابله با این بیماری یاد بگیریم.

بیشتر در معرض نور قرار بگیرید

جت لگ زمانی اتفاق می افتد که ساعت زیستی بدن شما با برنامه روزانه شما در شرایط عادی هماهنگ است نه با محل اقامت فعلی تان. به همین دلیل است که در ساعات بیداری و کار و تلاش در مقصد، شما خواب آلود هستید و در ساعات خواب و استراحت شبانه بی خوابی به سرتان می زند و اطراف هتل پرسه می زنید.

قرار گرفتن در معرض نور یک روش کلیدی و مهم برای مقابله با پرواز زدگی و هماهنگ سازی ساعت زیستی بدن با شرایط فعلی است. اما باید اطمینان حاصل کنید که در زمان درستی از روز در معرض نور قرار بگیرید.

شب قبل از پرواز، خوب بخوابید

این رویه ای است که شب قبل از پرواز باید از آن اجتناب کنید: از سرکار که بر می گردید با عجله شام می خورید و وسایل مورد نیازتان را اطراف خود می چینید و شروع به چپاندن آن ها در چمدان می کنید. به چند دلیل نباید این کار را انجام دهید:

۱. در این شرایط ممکن است برخی از وسایل ضروری خود را فراموش کنید.

۲. دیر از خواب بیدار می شوید و همین مسئله سبب افزایش استرس شما می شود. استرس مشکلات بعدی را نیز برایتان به همراه می آورد، مشکلاتی که متخصصان آن را On-Call Effect می نامند. دائم نگران هستید که شاید کاری را ناتمام گذاشته باشید یا هر لحظه منتظرید که تلفن زنگ بزند.

پس بهتر است وسایلتان را از قبل جمع آوری و مرتب کنید و با آرامش خیال بخوابید.

به محض بلند شدن هواپیما، ساعتتان را تنظیم کنید

این نکته در واقع یک حقه کوچک ذهنی است و البته بد نیست بدانید که ۹۰ درصد مشکل مربوط به جت لگ، ذهنی است. بیشتر مسافران اذعان می کنند که دانستن زمان صحیح در طی سفر به آنها کمک می کند که راحت تر و سریع تر خودشان را با شرایط وفق بدهند.

هنگام پرواز از مصرف نوشیدنی های الکلی اجتناب کنید

شاید مصرف این نوشیدنی ها به شما کمک کند که بهتر بخوابید اما تاثیرات ناخوشایند بعدی آن ارزش این خواب آسوده را ندارد. زمانی که به مقصد می رسید و از هواپیما پیاده می شوید احساس بدی خواهید داشت و البته ارتفاع زیاد نیز این اثرات ناخوشایند را تشدید می کند و عوارضی چون کم آبی بدن، سرگیجه و حالت تهوع را به دنبال دارد. بهترین انتخاب برای نوشیدن در هواپیما، آب است. با نوشیدن آب، صبح که در مقصد از هواپیما پیاده می شوید سردرد و سرگیجه ندارید و سرحال و پرنشاط از سفر خود لذت خواهید برد.

در هواپیما بخوابید اگر ...

اگر زمانی که به مقصد می رسید، روز است، سعی کنید میزان خواب خود را در طول پرواز افزایش دهید. شاید مجبور شوید از شام ارائه شده در هواپیما صرف نظر کنید، چرا که اگر دیرتر از زمان همیشگی شام خوردن تان سرو شود، موجب اختلال در خوابتان می شود.

در هواپیما بیدار بمانید اگر...

اگر زمانی که به مقصد می رسید شب است، بهتر است که در طول پرواز نخوابید. شاید برای شما سخت باشد که در هواپیما بیدار بمانید اما بهتر است سر خود را با چیزی گرم کنید تا هنگام پیاده شدن در مقصد با مشکل جت لگ مواجه نشوید.

به محض رسیدن، چرت نزنید

شاید این کار بسیار سخت باشد. اما اگر عادت به چرت روزانه ندارید، بهتر است که بلافاصله بعد از نشستن هواپیما و رسیدن به هتل چند ساعت نخوابید. متخصصان توصیه می کنند که خواب خود را حداقل تا ساعت ده شب به وقت محلی، به تاخیر بیاندازید تا ساعت زیستی بدنتان با شرایط هماهنگ شود. چرت زدن هنگام روز باعث می شود که شب نتوانید به راحتی بخوابید. پس سعی کنید بیدار بمانید و خود را با ساعت جدید وفق بدهید.

قدم بزنید

سفر کردن چیزی جز تجربه مکان ها و شرایط جدید نیست. پس، از فرصت استفاده کنید و به محض رسیدن به مقصد گشت و گذارتان را شروع کنید. متخصصان معتقد هستند که نور روز بهترین محرک برای تنظیم ساعت درونی بدن است. پس همه انرژی خود را جمع کنید و برای قدم زدن، امتحان کردن غذاهای خیابانی و گپ زدن با اهالی شهر گشتی در اطراف بزنید. انرژی آن ها به شما کمک می کند که کمتر احساس ناخوشایند داشته باشید و بتوانید با خستگی پرواز کنار بیایید تا زمان خواب فرا برسد. نور خورشید نیز انرژی شما را افزایش خواهد داد.

آب بنوشید

یکی دیگر از نکاتی باید همواره مورد توجه قرار دهید نوشیدن آب است به خصوص زمانی که از بین مناطق زمانی در حال عبور هستید. علائم جت لگ از جمله سردرد، تهوع و سرگیجه بسیار به علائم کاهش آب بدن شبیه هستند. نرسیدن آب کافی به بدن، این علائم را تشدید می کند. زمانی که با کمبود آب مواجه شوید، بیشتر احساس خواب آلودگی می کنید و در صورتی که بخوابید با سردرد از خواب بیدار می شوید.

ملاتونین (melatonin) مصرف کنید

در کنار روش های ساده ای که برای مقابله با جت لگ وجود دارد و به بعضی از آن ها اشاره کردیم، مصرف مقدار کمی ملاتونین می تواند به شما کمک کند تا ساعت زیستی بدنتان را تنظیم کنید. ملاتونین هورمونی است که در بدن ساخته می شود و کار آن کمک به تنظیم چرخه ی خواب است. چند ساعت قبل از شروع حالت خواب آلودگی مقداری از این دارو مصرف کنید تا هم زودتر به خواب بروید و هم زودتر بیدار شوید.

نکته بسیار مهم:

قبل از مصرف هر دارویی حتما با پزشک خود مشورت کنید و خودسرانه دارو مصرف نکنید.

اگر این روش ها جواب نداد، یک کتاب نه چندان جالب بخوانید!

شاید پیشنهاد خواندن کتاب نه چندان جالب، کمی عجیب به نظر برسد. اما اگر می خواهید بخوابید و خوابتان نمی برد این یک حقه ذهنی است که به کمک شما می آید. کتابی را از میز اتاق هتل یا هر جای دیگر پیدا کنید و شروع به مطالعه کنید. اگر کتاب برایتان جالب باشد که از خواندن آن لذت می برید اما اگر جالب هم نباشد بعد از مدتی مطالعه خسته می شوید و به خواب می روید.