اتصال ریلی با همسایگان شمالی تکمیل شد

تین نیوز |   مسیر شمال به جنوب که ریل‌گذاری آن به پایان رسیده و بزودی با حضور رؤسای جمهوری ایران، ترکمنستان و قزاقستان به بهره‌برداری می رسد،‌ مسیر ریلی اینچه برون است که از طریق این مسیر خطوط ریلی قزاقستان، ترکمنستان، وارد مرز اینچه‌برون در استان گلستان می‌شود
 ایران در شمال به راه‌آهن ترکمنستان و قزاقستان و آذربایجان، در غرب به عراق و در شرق به افغانستان و پاکستان وصل خواهد شد
 
موقعیت جغرافیایی ایران آن را به یکی از مهمترین کشورهای منطقه برای ترانزیت کالا و جابه‌جایی مسافر تبدیل کرده است. از این رو دولت یازدهم توسعه خطوط ریلی و افزایش ظرفیت در بخش بار و مسافر در حمل و نقل ریلی را یکی از مهمترین اولویت‌های خود قرار داده است. در همین راستا پروژه اتصال راه‌آهن ایران ـ ترکمنستان ـ قزاقستان بزودی به بهره‌برداری می‌رسد تا مسیر دیگری برای اتصال کشورهای آسیای میانه به ایران و از آنجا به دریای آزاد ایجاد شود.
همچنین بهره‌برداری از چند خط مهم ریلی تا پایان سال، قرار دادن مزیت‌هایی برای جلب نظر کشورهای دیگر برای استفاده از مسیر ریلی ایران و مذاکره با کشورهای اروپایی از جمله برنامه‌هایی است که حسین عاشوری معاون بهره‌برداری و سیر و حرکت راه‌آهن  جزئیات آن را اعلام کرد.

 تکمیل و ساخت برخی خطوط ریلی برای اتصال راه‌آهن ایران به کشورهای همسایه در دستور کار دولت قرار گرفته است. این خطوط ریلی اکنون در چه وضعیتی قرار دارند؟
از سال‌های گذشته کریدورهای مختلفی در نظر گرفته شده تا از مزیت ژئوپلتیکی ایران برای افزایش حمل و نقل ریلی استفاده کنیم. یکی از مسیرهای مهم ریلی کریدور شمال به جنوب است که از چند مسیر قابلیت اتصال دارد. یکی از مسیرهایی که از شمال تا جنوب ادامه دارد مسیر ترکمنستان از مرز سرخس به ایران تا بندر شهید رجایی است که جابه‌جایی کالا به آسیای میانه از این مسیر انجام می‌شود. مسیر دیگر شمال به جنوب که ریل‌گذاری آن به پایان رسیده و امید داریم بزودی با حضور رؤسای جمهوری ایران، ترکمنستان و قزاقستان به بهره‌برداری برسد،‌ مسیر ریلی اینچه برون است که از طریق این مسیر خطوط ریلی قزاقستان، ترکمنستان، وارد مرز اینچه‌برون در استان گلستان می‌شود و تا جنوب کشور می‌تواند ادامه داشته باشد. با افتتاح این خط ریلی مسیر حمل کالا به طور مستقیم از قزاقستان به سمت ایران خواهد بود و 400 کیلومتر کاهش مسیر خواهیم داشت.
مسیر دیگری که از طرح‌های در دست ساخت است و تقریباً 4 سال طول می‌کشد تا به بهره‌برداری برسد طرح آستارا- رشت- قزوین است که به جمهوری آذربایجان متصل می‌شود. این محور محوری است که روسیه تمایل دارد کالاهای خود را از طریق آذربایجان و ایران به دریای آزاد برساند. خط قزوین- رشت تا پایان سال آینده به بهره‌برداری می‌رسد از رشت تا آستارا و از آنجا تا آذربایجان چهار تا 5 سال دیگر به بهره‌برداری خواهد رسید.

 خطوط ریلی غرب به شرق و بالعکس شامل چه مسیرهایی است؟
در حال حاضر از غرب و در مرز رازی به ترکیه وصل هستیم علاوه بر آن برنامه داریم از طریق مرز خسروی در استان کرمانشاه به خط ریلی عراق وصل شویم طرحی که الان درحال اجراست و از اراک به ملایر و کرمانشاه در دست ساخت است. همچنین در مرز شلمچه نیز به کشور عراق وصل هستیم که طرح اتصال ریلی شلمچه به بصره از سوی عراق در حال انجام است که با اتصال این نقطه، ایران در 2 نقطه به عراق وصل خواهد شد.  علاوه بر این‌ها در نقطه مرزی به راه‌آهن پاکستان وصل هستیم و طرحی داریم که یک خط ریلی از خواف به هرات افغانستان احداث شود و پیش‌بینی این است که در این نقطه تا پایان سال به افغانستان وصل شویم. این مجموعه نقاط اتصال باعث می‌شود با اتصال ریلی به کشورهای همسایه بتوانیم کالا را از منطقه آسیا به سمت اروپا یا از آسیای میانه به سمت خلیج فارس جابه‌جا کنیم.

 چه اقداماتی برای افزایش مزیت استفاده از حمل و نقل ریلی از مسیر ایران در نظر گرفته اید؟
در 5 سال گذشته به‌دلیل تحریم ومشکلاتی که در پرداخت بدهی به راه‌آهن‌های منطقه آسیای میانه داشتیم شاهد افت ترانزیت بودیم اما از سال گذشته برنامه‌ریزی شد تا در سال 93 بتوانیم در زمینه ترانزیت با رشد مواجه شویم به همین خاطر هم جلسات مختلفی با رؤسای راه‌آهن‌های کشورهای منطقه برگزار و بخش قابل توجهی از بدهی ایران به منطقه پرداخت شد. ایران بالغ بر 30 میلیون‌دلار بدهی به کشورهای دیگر داشت که 70درصد آن پرداخت شد. مجموعه این‌ها باعث شد همکاری ایران و کشورهای منطقه رو به بهبودی باشد. اقدام دیگر برای ترغیب کشورهای منطقه برای استفاده از مسیر ریلی ایران، بحث اعمال تخفیفات در انواع کالاها بود.  برای مثال برای حمل سوخت از کشورهای مختلف تا سقف 31درصد، ‌حمل گندم 30 درصد، کود تا سقف 25 درصد و سایر اقلام هم تا سقف 15 درصد تخفیف اعمال کردیم تا ترانزیت بار از مسیر ایران ارزانتر باشد.

 کمبود واگن یکی از مشکلات مهم صادر‌کنندگان یا واردکنندگان کالا است. آیا برای حل آن نیز راهکار ارائه کرده اید؟
برای تأمین واگن حمل بار صادراتی و ترانزیتی با راه‌آهن ترکمنستان در اواخر سال گذشته مذاکراتی کردیم که منجر به این شد تا واگن‌های مورد نیاز برای صادرات و ترانزیت را از طریق این کشور تأمین کنیم. در طول شش ماه گذشته بالغ بر 9 هزار واگن به صورت باردار و خالی برای حمل بارهای صادرات و ترانزیت وارد کشور شده است.  

  با اقدامات انجام شده استقبال کشورهای دیگر برای استفاده از مسیر ریلی ایران چگونه بوده است؟
علاقه‌مندی کشورهای منطقه برای مسیر ایران خیلی بیشتر شده است. مثلاً حمل کالایی مثل پنبه در 6 ماه اول امسال رشد 75 درصدی را از مسیر ایران داشته است یا در محصولات فولادی رشد 39 درصدی، در ترانزیت چوب رشد 86 درصدی و در سایر اقلام هم رشد 16 درصدی داریم. رویکرد مثبتی برای جابه‌جایی بار از طریق ایران وجود دارد. پیش‌بینی می‌کنیم ‌در 6 ماه دوم امسال نسبت به شش ماه اول باز هم افزایش حمل و نقل از طریق ریل در ایران داشته باشیم.  در حوزه ترانزیت با توجه به مزیت‌های کشور و عزم جدی دولت و راه‌آهن ایران برای توسعه ترانزیت، شاهد رشد ترانزیت در کشور خواهیم بود.  

 برای نوسازی خطوط فرسوده بویژه در مسیرهای مهم چه برنامه‌ای دارید؟
 راه‌آهن ایران عمر 80 ساله دارد. در برخی مسیرها قدمت خطوط ریلی خیلی زیاد است. در سال‌های گذشته سعی کردیم با نگهداری خطوط قدیمی بتوانیم استفاده خوبی از این خطوط داشته باشیم اما به دلیل کمبود ریل و بودجه، بازسازی خطوط انجام نشد. در سال 93 با توجه به جذب اعتبارات برای بازسازی و بهسازی خطوط و رفع گلوگاه نقاط بحرانی مسیرهای ریلی خصوصاً محور جنوب، بازسازی آن آغاز شده است.

 در مسیرهای ریلی جدید که به نقاط مرزی وصل خواهد شد آیا جابه‌جایی مسافر نیز علاوه بر بار انجام خواهد گرفت؟
هر جایی که اتصال برقرار شود و امکانات فراهم شود علاوه بر جابه‌جایی بار جابه‌جایی مسافر هم خواهیم داشت مثل قطار تهران به استانبول. مذاکراتی بین ایران و قزاقستان برای راه‌اندازی قطار مسافرتی داریم. همچنین مذاکراتی با کشورهای اروپایی برای استفاده و جابه‌جایی بار از طریق ایران به کشورهای آسیای میانه نیز در حال انجام است. در حال حاضر از دو کشور آلمان و هلند تقاضا داریم. کشورهای اروپایی مسیر ایران را که ارزان‌تر و ایمن‌تر است ترجیح می‌دهند.