◄ آشنایی با کانال بن گورین اسرائیل، رقیب کانال سوئز مصر

پس از 60 سال مجدد طرح ساخت کانال آبی از خاک اسرائیل مطرح شد. کانال بن گورین رقیب کانال سوئز خواهد بود. این کانال آبی از مرزهای شمالی اسرائیل با نوار غزه عبور خواهد کرد. کانال بن گورین تقویت کننده کریدور هند خاورمیانه اروپا خواهد شد.

به گزارش تین نیوز، در دهه 60 میلادی و در کشاکش اسرائیل و اعراب برای آزادسازی سرزمین فلسطین، طرح ساخت کانال آبی از دل خاک اسرائیل برای عبور کشتی های بزرگ تجاری از دریای سرخ به دریای مدیترانه مطرح شد. این کانال که به نام داوود بن گورین، اولین نخست وزیر رژیم صهیونیستی نام گذاری شده بود به عنوان رقیب کانال سوئز و تقویت کننده اقتصاد کشور جوان اسرائیل در آن ایام طراحی شده بود. از قرار معلوم بعد از 6 دهه، اکنون در بحبوحه جنگ اسرائیل و حماس و ورود پیاده نظام این کشور به نوار غزه، صحبت ها از اجرای این پروژه مهم ترانزیتی در خاورمیانه به میان آمده است، ابر پروژه ای که با اجرای آن اسرائیل تبدیل به کشوری ترانزیتی خواهد شد.

تاریخچه احداث کانال بن گورین

کانال بن گورین که در اواخر دهه ۱۹۶۰ طراحی شد، به دنبال ایجاد یک مسیر جایگزین برای کانال سوئز بود که مسیر اصلی حمل و نقل دریایی خاورمیانه بوده و بتواند اروپا و آسیا را به یکدیگر متصل کند. این مسیر آبی از شهر ایلات در سواحل جنوب اسرائیل در کرانه های خلیج عقبه ( مرز آبی با اردن ) آغاز شده و پس از گذر از خاک اسرائیل از مرزهای شمالی نوار غزه به مدیترانه می رسد، بدین ترتیب کانال بن گورین دو دریای سرخ و مدیترانه را به یکدیگر متصل خواهد کرد. 

زمینه های فکری ایجاد کریدور آبی دست ساز در خاک اسرائیل به جنگ های دامنه دار اعراب و اسرائیل از بدو تشکیل این کشور بر می گردد. از زمان تشکیل رژیم صهیونیستی در سال 1948 تا 1950، حکومت مصر کانال سوئز را به روی کشتی های اسرائیلی بست، همچنین پس از ملی شدن کانال سوئز در سال 1956 میلادی، این مسیر مهم آبی دفعات مکرر توسط دولت ناسیونالیست مصر ( به ریاست جمال عبد الناصر ) بسته شد، به طوریکه علاوه بر ایجاد مانع برای تجارت آزاد اسرائیل با سرتاسر دنیا امنیت منطقه ای را نیز تحت الشعاع قرار می داد. بسته شدن کانال سوئز خود زمینه ساز جنگ های اعراب و اسرائیل در دهه 50 و 60 میلادی شد. لذا در آن زمان، رهبران اسرائیل در اندیشه نسخه جدیدی از کانال سوئز این بار در خاک اسرائیل افتادند. احداث پروژه مذکور اکنون پس از گذشت 6 دهه مجدد بر سر زبان ها افتاده است.

نوار غزه پاشنه آشیل کانال بن گورین

شکی نیست که اقتصاد پویا و تجارت پایدار در درجه اول نیازمند امنیت است. در طول دهه های اخیر به سبب درگیری های متعدد بین گروه های فلسطینی و اسرائیل منطقه عملا امنیت مطلوب برای تجارت امن و با ثبات را نداشته و همین امر باعث شده که احداث کانال بن گورین از دستور کار خارج شود. حالا پس از ماجرای حمله 7 اکتبر حماس به جنوب اسرائیل و دامنه دار شدن جنگ در سرتاسر نوار غزه حجت بر همگان تمام شده که نوار غزه پاشنه آشیل اقتصاد اسرائیل است که بر روابط تجاری این کشور با سایر مناطق دنیا تاثیرگذار است. هر چند که رژیم صهیونیستی به قصد در هم شکستن و نابودی حماس وارد معرکه زمینی شده و خود را برای ماه ها جنگ تمام عیار در باریکه غزه آماده کرده، اما نباید فراموش کرد تا وقتی که ماجرای غزه به یک سرانجام مطمئن و پایدار و با ثبات نرسد به هیچ وجه نمی توان احداث کریدور ترانزیتی از خاک اسرائیل را متصور شد. باریکه غزه دقیقا در جوار کانال بن گورین قرار دارد و در صورت ادامه دار بودن تنش های منطقه ای، قطعا گروه های فلسطینی فعال در غزه ناامنی فراوانی را برای هر گونه ترانزیت از داخل اسرائیل ایجاد خواهند کرد.

کریدور هند خاورمیانه اروپا و نقش آن در احیای پروژه کانال بن گورین

نمی توان نقش موثر کریدور تازه تاسیس هند خاورمیانه اروپا را در جدیت سران اسرائیل برای احداث کانال بن گورین نادیده گرفت. هر چند مهر این توافقنامه بین المللی خشک نشده بود که صدای شیپور جنگ در منطقه به صدا درآمد و عده بیشماری گمان کردند که کریدور تازه تاسیس به ثمر نخواهد نشست، اما در گرماگرم جنگ بود که رسانه های منطقه ای و جهانی از عزم اسرائیل برای احداث کانال بن گورین خبر دادند، کریدور آبی که تقریبا هیچ کس از پیشینه آن خبر نداشت و رسانه ای شدن آن در اوج جنگ نشان از اهمیت آن دارد. فراموش نشود که اسرائیل برای نقش آفرینی موثر در کریدور هند خاورمیانه اروپا نیاز به ایجاد تاسیسات و زیربنای ترانزیتی در ابعاد بین المللی دارد، لذا دور از انتظار نیست که این کشور تا 10 سال آینده بتواند این کانال آبی را به مرحله بهره برداری برساند که علاوه بر محقق شدن رویای دیرینه اتصال اروپا، آفریقا و آسیا از طریق اسرائیل، یک کریدور ترانزیتی جذاب را برای کشورهای شرقی و غربی ایجاد کند. باید متذکر شد که مسیر کریدور هند به اروپا از طریق مسیر ریلی و جاده ای به اسرائیل و بعد از آن سواحل مدیترانه خواهد رسید، لذا کریدور آبی دست ساز در اولویت بعدی قرار دارد.