نقش حمل و نقل در گمرک
وبلاگ تین نیوز | پژوهش حاضر یک پژوهش اکتشافی و توصیفی با هدف کاربردی است و با طرح سوالاتی عوامل پنگانه طی یک پرسشنامه‌در 41 شرکت مورد بررسی قرار گرفته است.
سالانه چند صد میلیارد دلار کالا در جهان مبادله‌می‌شود تا نیازمندیهای گوناگون ساکنان نقاط مختلف جهان تامین شود. رشد چشمگیر حجم‌مبادلات تجاری در قرن اخیر، هر چند متاثر ازافزایش مازاد تولید در برخی کشورها و نیزگسترش فعالیتهای بازاریابی بین‌المللی است، امادر عین حال نمی‌توان سهم عمده سیستم حمل ونقل جهان را در زمینه‌سازی برای افزایش حجم‌مبادلات تجاری نادیده گرفت.
بخش حمل و نقل پدیده‌ای است پویا، فراگیر و پیچیده که رشته‌های مختلف آن ریشه‌های‌حیات اقتصادی بشر را تغذیه می‌کند و به آن روح‌و دوام می‌بخشد. لئون سه(1) اقتصاددان معروف‌اظهار می‌دارد "حمل و نقل شالوده تمام فعالیتهای‌انسانی است. ارمغان این بخش برای نوع بشردستیابی به زندگی بهتر و شایسته‌تر در سایه‌امنیت، رشد و بالندگی بیشتر در سایه روابطانسانی آسانتر و شرایط کار و تجارت باصرفه‌تراست. درجه ارتقا و
اعتلای جوامع امروزی بامعیارهای ارقام توسعه بخش حمل و نقل و میزان‌بهره‌وری افراد جامعه از امکانات و تسهیلات این‌بخش سنجیده می‌شود و در صدر مقایسه‌ای‌اعتبارات جذب شده در این بخش از اقلام‌مشخصه تعالی فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی‌ملتها به شمار می‌آید.
حمل و نقل کارامد و موفق زمینه‌ساز اقتصادسالم است. حمل و نقل از امور زیربنایی و یکی ازاجزای مهم چرخه تولید ـ مصرف است. هر چندفعالیتهای حمل و نقل (عملیات تغییر مکان‌کالاها) خود بخشی از فرایند تولید است درطبقه‌بندی بخشهای اقتصادی از بخشهای خدماتی محسوب می‌شود. بعضی محققان رشد بخش‌حمل و نقل را منوط به رشد تولید و برخی دیگررشد تولید را منوط به رشد بخش حمل و نقل‌می‌دانند. در هر حال با گسترش جوامع بشری وپیچیده شدن روابط
اجتماعی و اقتصادی، تعیین‌این که تولید مقدم است یا حمل و نقل کار مشکلی‌است.
شرکتهای موفق
شرکتهای موفق پایبند اصولی خدشه‌ناپذیر هستند. اغلب آنها به ارزشهای مشابه و مشترکی اعتقاد دارند. در شرکتهای موفق مدیریتها قادرند عنصر سازمانی خود را هم از حیث سازمان و هم‌از حیث فردی و شخصی ارضا کنند و در واقع بامدیریت درست از گرایشهای فردی و اجتماعی به‌صورت ترکیب متعادل استفاده کنند. واقعیت این است که همه می‌پرسند که شرکتهای موفق چه‌کاری انجام می‌دهند که دیگران انجام نمی‌دهند؟ وچه مواردی را فراتر از
دیگران انجام می‌دهند؟ بررسیها نشان می‌دهد که شرکتهای موفق ازساختار غیرمتمرکز برخوردارند و عملکردهای‌کارکنان سازمان اهمیت دارد.
بنا به اعتقاد کارل ویک از دانشگاه کرنل‌یادگیری و تطبیق‌پذیری کند است و سازمانها بیشتر پایبند روشهای متعارف هستند و تصاویرمکانیکی از سازمانها دارند.
اندرو پتیگرو2، پژوهشگر انگلیسی که درزمینه سیاستهای تصمیم‌گیری راهبردی مطالعه‌کرده است به این نتیجه می‌رسد که به رغم تغییر پیوسته شرایط جهان اغلب شرکتها در ده سال‌گذشته زندگی می‌کنند، حال آنکه شرکتهای موفق متعلق به ده سال آینده‌اند.
در شرکتهای موفق مدیران و دیدگاه‌های آنان و طرز برخورد آنها با کار در زمینه اندیشه‌های نظری بیش از آنکه به نظریات منطقی و مبتنی بر خردمندی چندلر یا تیلور شباهت داشته باشد با نظرات کارل ویک و جیمز مارچ سازگار است. یکی از ویژگی‌های شرکتهای موفق این است که در شرایط تناقضها مدیریت می‌کنند آنچه اقتصاددانان منطق‌گرا غیرممکن‌می‌پندارند شرکتهای موفق همه روزه آن را انجام‌می‌دهند.
در اوایل سال 1977 توجه عمومی به مسائل اثربخشی مدیریت و توجه خاص به طبیعت وماهیت رابطه میان راهبرد، ساختار و اثربخشی‌مدیریت موجب شد در مک‌کینزی دو گروه داخلی‌تشکیل شد. وظیفه بررسی راهبردی به یک گروه ووظیفه بررسی درباره اثربخشی سازمان به گروه دیگر واگذار شد.
معیارهای موفقیت
نتیجه بررسی‌های به عمل آمده در دهه‌های 70 و80 عبارت بود از این که هر برخورد درست ومدبرانه با سازمان باید دست‌کم به هفت متغییرساختار، راهبرد، کارکنان، سبک مدیریت،سیستم ها، ارزشهای مشترک (یعنی فرهنگ وتواناییهای موجود) و مهارتها توجه داشته باشد.
بسیاری از پژوهشگران این یافته هفتگانه(چارچوب هفتگانه مک‌کینزی) را در کتاب هنرمدیریت ژاپنی مورد استفاده قرار دادندوظایف، مسئولیتها و حقوق ناظر بر فعالیت‌حامل جاده‌ای کالا در شرکتهای حمل و نقل‌بین‌المللی.
وظایف حامل
1ـ انعقاد قرارداد حمل و صدرو راهنامه.
2ـ تهیه اسناد و مدارک برای امکان سفر ازقبیل کارنه‌تیر، کارنه‌دوپاساژ، دوزبلاغ، ویزا،بیمه‌نامه، گواهی قبول و....
3ـ تودیع ضمانتهای لازم به ارگانهای ذیربطجهت مدارک و اسناد ضروری
4ـ تامین کامیون مناسب برای حمل با توجه‌به مهلت مقرر در قرارداد
5ـ تحویل گرفتن کالا از فرستنده یا فورواردر ونظارت در بارگیری کامیون از نظر تطبیق‌مندرجات اسناد حمل با محموله
6ـ ارائه اسناد مربوط به مقامات گمرکات ازمبدا تا مقصد راهنامه و مراقبت در سالم‌نگهداشتن پلمپهای گمرکی
7ـ تحویل کالا به گیرنده در محلهایی که به‌وسیله مقامات گمرکی تعیین و اجازه داده می‌شود.
8ـ رعایت مسیر مشخص شده و مدت زمان‌حمل کالای ترانزیتی که مقامات گمرکی تعیین‌می‌کنند.
9ـ رعایت مسیر و مدت زمان حمل کالا برطبق قرارداد حمل.
10ـ تخلیه یا نظارت بر تخلیه و شمارش کالاو امضای اسناد کسر و اضافه و آسیب‌دیدگی.
11ـ دقت در تحویل محموله به مقصد و اخذگواهیهای مربوطه.
مسئولیتها
1ـ پرداخت کرایه حمل و نقل و حق توقف وسایر حقوق متعلقه به راننده.
2ـ قبول کلیه مسئولیتهای مذکور درکنوانسیون 3CMR در زمینه مفقود شدن، تاخیر وآسیب دیدگی کالا و تعهد پرداخت غرامت به‌میزان توافق شده یا طبق کنوانسیون مذکور.
3ـ مراقبت در تایید روی ته قبضهای کارنه‌تیرتوسط مقامات گمرکی بین‌راهی و مقصد واسترداد لاشه کارنه به اتاق بازرگانی و صنایع ومعادن ایران در مهلت مقرر.
4ـ رعایت کلیه دستورعملها و آیین‌نامه‌هایی‌که در رابطه با امور حمل به تصویب مراجع‌ذیصلاح می‌رسد.
5ـ آگاهی از مقررات مربوط به تردد کامیونهادر کشورهای مسیر و اعلام آنها به رانندگان.
6ـ آموزش رانندگان برای اجرای صحیح حمل‌بین‌المللی کالا براساس دستورعملهای ابلاغی.
7ـ قبول کلیه مسئولیتهای مذکور درکنوانسیون 4TIR و ضمائم مربوط در مواردی که‌کالا به صحابت کارنه‌تیر حمل می‌شود.
8ـ شرکتهای حامل ضمن مراقبت در حسن‌انتخاب و اعمال و رفتار راننده و سایر عوامل‌مربوط در صورت احراز مراتب تخلف، همکاری‌لازم را با سازمانها و موسسات و اشخاص ذیربطجهت برخورد قانونی لازم با عوامل فوق‌الذکر به‌عمل خواهند آورد.
حقوق
1ـ مسئولیتهای حامل در پرداخت غرامت‌محدود به موارد مذکور در کنوانسیون CMR و به‌شرط رعایت مفاد این کنوانسیون از جانب‌فرستنده و گیرنده کالا خواهد بود.
2ـ در صورتی‌که حوادث و عواملی خارج ازحیطه اختیارات حامل (مثلا قوه قهریه) موجب‌عدم اجرای تعهد شود حامل مسئولیتی درپرداخت غرامت ندارد.
3ـ حامل مسئولیتی در قبال مغایرت ناشی ازمحتویات بسته‌های آکبند یا کانتینرهایی که باپلمپ شماره‌دار سالم به همان نحوی که تحویل‌گرفته شده است به مقصد تحویل می‌شود نخواهدداشت.
4ـ در صورتی که فرستنده کالا با اظهار خلاف‌واقع‌خود از نظر کمیت و کیفیت کالا موجبات‌زیان و یا انجام هزینه‌های غیرعادی برای حامل‌فراهم کند متعهد به جبران آن است.
5ـ تا هنگامی که کرایه و هزینه‌های مربوط به‌آن پرداخت نشده باشد حامل می‌تواند اجازه دخل‌و تصرف در کالا را به صاحب آن ندهد.
6ـ در مواردی که کامیون به انتظار بارگیری یاتخلیه بیش از حد مقرر معطل بماند مشتری متعهدبه پرداخت حقوق توقف خواهد بود.
اهداف تحقیق
در این بررسی پس از بحث در مورد شرکتهای‌موفق و معیارهای موفقیت و همچنین ذکر اصول‌وظایف و مسئولیتها و حقوق ناظر بر فعالیت‌حمل جاده‌ای شرکتهای حمل و نقل بین‌المللی باتوجه به این مهم که توسعه و بهبود حمل و نقل‌بین‌المللی جاده‌ای کالا در کمیت و کیفیت اقتصاداثر قابل توجهی دارد و هزینه عملیات مربوط به‌صادرات و واردات را کاهش می‌دهد و موقعیت‌رقابتی صادرات کشور را تقویت می‌کند و موفقیت حمل و نقل
بین‌المللی جاده‌ای کالا می‌تواند توسعه تجارت خارجی جمهوری‌اسلامی ایران را تسریع کند، با هدف مطالعه در این‌بخش و بررسی عوامل موفقیت شرکتهای حمل ونقل بین‌المللی جاده‌ای کالا در راستای یک مطالعه‌کلی تلاش بر این است که به سوالهای زیر پاسخ‌داده شود.
1ـ تعیین شاخصهای موفقیت شرکتهای حمل‌و نقل بین‌المللی حمل جاده‌ای کالا.
2ـ انتخاب شرکتهای موفق براساس‌شاخصهای تدوین شده.
3ـ بررسی عوامل پنجگانه در شرکتهای موفق‌حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالا شامل:
ــ بازاریابی
ــ ساختار سازمان
ــ مالکیت
ــ سبک مدیریت
ــ آموزش
مراحل تحقیق
این تحقیق از نوع اکتشافی، توصیفی و کاربردی‌است، به این دلیل که پس از انجام آزمونهای آماری و نتیجه‌گیری می‌توان چنین نتیجه گرفت: عوامل‌پنجگانه بازاریابی، ساختار سازمانی، سبک‌مدیریت، نوع مالکیت و آموزش در شرکتهای‌موفق حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالا موثراست یا خیر. و دیگر اینکه به کارگیری و توجه به‌عوامل مذکور با موفقیت چه رابطه‌ای دارد. لازم به‌ذکر است که محقق در این تحقیق صرفا به
بررسی‌وضعیت موجود مبادرت ورزیده است و تحقیق‌دارای سه مرحله است.
مرحله اول
تحقیق مرحله اول برای تعیین شاخصهای موفقیت شرکتهای مذکور انجام پذیرفت و متدلوژی این تحقیق شامل موارد زیر است:
الف) تحقیق کتابخانه‌ای
در این زمینه با مطالعه کتب به منظور تدوین ادبیات تحقیق و همچنین بررسی اسناد و مدارک،گزارش کنفرانسهای برگزار شده مربوط به حمل ونقل و از منابع مختلف از جمله کتابخانه‌های سازمان مدیریت صنعتی، سازمان پایانه و حمل ونقل کشور، انجمن صنفی شرکتهای حمل و نقل‌بین‌المللی، اتاق بازرگانی و صنایع و معادن وکتابخانه مجله صنعت حمل و نقل انجام گرفت.
ب) تحقیق میدانی
1ـ مصاحبه: به صورت حضوری با 34 نفر ازدست‌اندرکاران و صاحب‌نظران به شرح جدول 1برای تدوین شاخصهای موفقیت شرکتهای حمل‌و نقل بین‌المللی کالا انجام گرفته است.
با توجه به شاخصهای تدوین شده و پرسشنامه‌تنظیم شده و استفاده از روش دلفی، تعداد 70پرسشنامه در بین اعضای جامعه آماری برای تعیین‌اولویت شاخصها، 51 پرسشنامه جمع‌آوری شد و نتایج استخراج شده به شرح زیر است:
1 وجود نیروی انسانی متخصص
2 وجود ناوگان ملکی و یا اجاره‌ای مرتب(تعداد و آماده سرویس بودن)
3 ارائه سرویس منظم و مطلوب (کامیون،راننده و شرکت)
4 انجام حمل و نقل موثر (قیمت مناسب،سرعت و حمل به‌موقع‌باکیفیت‌عملیات حمل)
5 قیمت حمل و نقل ثابت در طول مدت معین(ثبات قیمت)
6 وجود شبکه باریابی گسترده و ارتباط مناسب(بازاریابی)
7 دقت و اطمینان صاحب کالا از انجام خدمات‌و سالم رساندن کالا (اطمینان‌بخشی)
8 وجود قوانین مناسب در بخش حمل و نقل‌جاده‌ای و اجرای صحیح آن
9 دارا بودن حمل و نقل با شبکه عملیاتی‌مشخص و تخصصی (مسیرهای مشخص)
10 افزایش سهم بازار و رضایت مشتریان
11 کنترل کالا در انجام حمل و خدمات ویژه(ایمنی)
12 وجود شبکه و سیستم حمل و نقل پویا وهماهنگ و سازمان‌یافته از جمله زیرساختهای‌حمل و نقل، عضویت در کنوانسیونها، حسن‌روابط با سفارتخانه کشورها و...
مرحله دوم
برای انجام مرحله دوم تحقیق، 4 شاخص بابیشترین فراوانی پاسخهای جمع‌آوری شده،شاخصهای انتخاب شرکتهای حمل و نقل‌بین‌المللی جاده‌ای کالا موفق و با ضریب وزنی‌برابر برگزیده شده است و هر کدام با معیار مرتبطمورد سنجش در جامعه آماری قرار گرفت و نمونه‌آماری استخراج شد.
شاخصهای انتخاب شرکتهای موفق
- وجود نیروی انسانی متخصص
- وجود ناوگان ملکی و یا اجاره‌ای مرتب (تعدادو آماده سرویس بودن)
- داشتن حمل و نقل و شبکه عملیاتی مشخص‌و تخصصی (مسیرهای مشخص)
- کنترل کالا در انجام حمل و خدمات ویژه(ایمنی)
روش تحقیق میدانی و انجام مصاحبه از نوع‌دیدگاه رویکرد رقابتی و از دیدگاه متصدیان حمل‌و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالا، مسئولان ناظر وسیاست‌گذاران سازمانهای هماهنگ‌کننده و مصرف‌کننده از خدمات حمل و نقل و با استفاده‌از روش طوفان مغزی5 شاخصهای به دست آمده که در مذاکرات مختلف بر شاخصهای تعریف شده‌تاکید و یا به شاخصها اضافه شد.
2ـ تنظیم پرسشنامه: فهرست شاخصهای به دست‌آمده طی پرسشنامه به منظور اهمیت داشتن ورتبه‌بندی اعضای نمونه آماری توزیع شد.
ج) استفاده از تجربه محقق
با توجه به اینکه مشخصا محقق در رشته حمل ونقل بین‌المللی کالا سالیان متمادی فعالیت دارد ازنزدیک موضوع تحقیق را که روزانه با آن مانوس است مورد بررسی قرار داده است.
د) نمونه‌گیری
جامعه مورد تحقیق شرکتهای حمل و نقل‌بین‌المللی جاده‌ای کالا در ایران است که براساس‌فهرست اخذ شده از انجمن شرکتهای حمل و نقل‌بین‌المللی کالا، نمونه منتخب از آن استخراج شده‌و پرسشنامه، شاخصهای تدوین شده بین مدیران‌عامل، مدیران عملیاتی و حامل شرکتهای حمل ونقل بین‌المللی کالا، مسئولان مرتبط حمل و نقل‌وزارت صنایع و راه، تولیدی و صاحبان کالای‌استفاده‌کننده از خدمات حمل و نقل کالا
توزیع‌شده است. مدل نظام‌مند [7] شاخصهای موفقیت‌شرکتهای حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالابیانگر شاخصهای استخراج شده در مرحله اول‌تحقیق است.
مرحله سوم
در سومین مرحله از تحقیق پس از شناسایی نمونه‌آماری نسبت به تدوین و تکمیل پرسشنامه براساس مقیاس لیکرت6 و برای هر یک از عوامل‌بازاریابی، ساختار سازمان، سبک مدیریت، نوع‌مالکیت و آموزش با کسب نظرات اساتید واعضای هیئت علمی (مرتبط با هر یک از عوامل‌پنجگانه) و صاحب‌نظران در صنعت حمل و نقل‌جاده‌ای کالا اقدام شده است و به طور خلاصه‌اقدامات مراحل سه‌گانه تحقیق در مدل پیشنهادی بررسی عوامل موفقیت
شرکتهای حمل و نقل‌بین‌المللی جاده‌ای کالا ارائه شده است.
جامعه آماری
حجم این جامعه آماری کلیه شرکتهای فعال حمل‌و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالا (حامل‌ها) و براساس‌فهرست دریافتی از شورای کارنه‌تیر اتاق بازرگانی‌و صنایع و معادل ایران، تعداد 345 شرکت درسال 1377 می‌باشد....
بهره‌گیری از فنون جدید مدیریت در شرکتهای‌حمل و نقل برای بهره‌برداری صحیح از امکانات وسرمایه‌های حمل و نقل.
توجه مدیران شرکتهای حمل و نقل به کارکنان با توجه به شرایط خدماتی آنان به‌عنوان‌سرمایه‌های شرکت.
مدیران شرکتهای حمل و نقل با توجه به‌یافته‌های این تحقیق که به سبک روابطی بیشترتوجه کرده‌اند باید از شخصیت والا و مقبولیتی‌بسیار برخوردار و نفوذ کافی در افکار کارکنان‌داشته باشند.
مدیران شرکتهای حمل و نقل با توجه به‌ساختارهای ساده و خانوادگی، کار گروهی راتوسعه و ترویج کنند.
مدیران شرکتها با توسعه منابع انسانی توجه به‌کارکنان را به‌عنوان عامل موفقیت برای فعالیتهای‌شرکت بدانند.
با توجه به ثبات مدیران در بخش خصوصی‌باید از آموزشها و دوره‌های تخصصی مدیریت‌برخوردار شوند.
در شرکتهای حمل و نقل جاده‌ای کالا و شرایطخدماتی آنان، جنبه‌های مدیریت مشارکتی توجه‌شود.
مالکیت
با توجه به اینکه 90 درصد مالکیت شرکتهای موردمطالعه، خصوصی است و کارآیی در این بخش‌بیشتر از بخش دولتی و تعاونی است توجه به‌مدیریت و انفکاک از مالکیت در شرکتهای‌خصوصی حمل و نقل بین‌المللی جاده‌ای کالاضروری است و شرکتهای حمل و نقل بین‌المللی‌جاده‌ای کالا با مالکیت دولتی باید فرهنگ‌مشارکتی را توسعه بخشند و کارکنان را در منافع‌حاصل از فعالیت سهیم کنند و از حقوق‌بگیری‌صرف خودداری کنند.
شرکتهای حمل و نقل بین‌المللی با مالکیت‌دولتی که برای ضرورتهای اقتصادی در زمانهای‌خاص شکل گرفته‌اند باید به‌عنوان بازوان اجرایی‌براساس اصل درآمد و هزینه اداره شوند و کارآیی‌این‌گونه شرکتها افزایش یابد.
آموزش
آموزش به درک و شناخت تغییرات جهان دائما در حال تحول کمک می‌کند و از طریق آموزش در جهت آمادگی نیروی انسانی موفقیتهای بسیاری حاصل می‌شود. رشدی که در اثر آموزش و دائمی بودن آن ایجاد می‌شود برای شرکتهای حمل و نقل بسیار حائز اهمیت است و براساس نتایج این پژوهش باید
به آموزش توجه بیشتری در شرکتهای حمل و نقل‌کالا شود و اقدام زیر پیشنهاد می‌شود:
ایجاد مراکزی در کشور برای انتقال مطالب‌تخصصی به مدیران و مسئولان شرکتها به طور مستمر.
توجه هر چه بیشتر مدیران شرکتهای حمل ونقل به مطالب علمی و استفاده از مدلهای علمی‌در فعالیتهای حمل و نقل.
سرمایه‌گذاری برای افزایش دانش و مهارتهای‌نیروی انسانی و تربیت متخصصان از طریق‌دانشگاه‌ها.
ایجاد مراکز تحقیقاتی و مطالعاتی برای تبادل‌مطالب آموزشی و تجربیات علمی حمل و نقل.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمی‌کند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.