وعده‌های یارانه‌ای تحقق پذیر نیست

وبلاگ حسین راغفر-متاسفانه این روزها وعده‌هایی درباره افزایش یارانه‌ها مطرح می‌شود که علاوه بر اینکه برای اقتصاد ما آسیب‌زاست تحقق پذیر نیست و نگاهی به منابع مالی موجود مشخص می‌شود که دولتی که ۷۰۰ هزار میلیارد تومان بدهی دارد و ۵۰۰ هزار میلیارد تومان باید صرف تامین پروژه‌های عمرانی خود کند، نمی‌تواند این افزایش یارانه‌هایی که وعده می‌دهد را عملی کند.

اکنون وعده‌هایی درباره افزایش مبالغ مربوط به یارانه‌ها مطرح می‌شود که صرفا انتخاباتی است و زمینه‌های اجرایی شدن آن به هیچ وجه وجود ندارد. چون چنین منابع مالی در کشور موجود نیست.

علاوه بر این تجربه بسیاری از کشورها نشان داده است این گونه سیاست‌های بازتوزیعی که به شکل پرداخت یارانه‌های نقدی به خانواده‌هایی که توانایی کار کردن ندارند، انجام می‌شود، آسیب زا است. چون افراد جامعه به چنین پرداخت‌هایی عادت می‌کنند و بعد از آن دیگر ساماندهی وضعیت به این راحتی میسر نیست. به ویژه آنکه در شرایطی قرار بگیریم که مانند اقتصاد ایران شبکه اطلاعاتی دقیقی وجود نداشته باشد و فرصت‌های بسیاری برای تقلب و ارائه اطلاعات ناصحیح نیز وجود داشته باشد.

 تجربه کشور خود ما هم در زمینه پرداخت یارانه‌ها و نحوه اجرایی آن با انتقادات گسترده‌ای روبرو بود. متاسفانه در کشور ما در سال‌های متوالی یارانه‌های نقدی به همه اقشار جامعه پرداخت شد وعلاوه بر اینکه منجر به ایجاد تورم شد که قربانیان همین تورم فقرا و دهک‌های پایین جامعه بودند، بخش مهمی از منابع مالی کشور از دست رفت که می‌توانست منجر به خلق شغل شود. این پرداخت‌ها نتایجی مانند افزایش بیکاری داشت.

 نکته مهمی که باید بر آن تاکید کنم این است که اصلا منابع افزایش یارانه‌ها در کشور وجود ندارد. دولت پیش‌تر اذعان کرده بود که آخر هر ماه که وقت پرداخت یارانه‌ها فرا می‌رسد ماتم می‌گیرد که چگونه می‌تواند وجوه را تامین کند. چنین موضوعی نشان می‌دهد که برای تامین منابع یارانه‌ها از منابع مالی دیگری استفاده شده است که می‌توانست صرف افزایش رفاه جامعه و اشتغال کشور شود. در حالی که این منابع عملا هدر رفته و از بخش‌هایی که به آن نیاز داشته دریغ شده است.

در نظر داشته باشیم که دولت اکنون ۷۰۰ هزار میلیارد تومان به پیمانکاران، بانک‌ها و ... بدهکار است. ضمن اینکه برای اینکه پروژه‌های عمرانی موجود خود را به اتمام برساند نیاز به ۵۰۰ هزار میلیارد تومان منابع مالی دارد که عدم پرداخت این موارد مشکلات عدیده‌ای را بر اقتصاد ما تحمیل می‌کند.

بنابراین تاکید می‌کنم که تحقق این وعده‌های انتخاباتی درباره یارانه‌ها غیرممکن هستند و کارکرد سیاسی دارند که باعث تاسف است. متاسفانه عده‌ای داعیه کمک به حل مشکلات مردم را دارند ولی به مصالح ملی بی‌توجه هستند و فقط بر ظرفیت‌های فقر، ناکامی‌ها و مصیبت‌های مردم سرمایه‌گذاری می‌کنند. می‌بینند که مردم به چه چیزی حساسند و از همان استفاده سیاسی می‌کنند.

 البته وضعیتی که امروز با آن روبرو هستیم محصول سیاست‌های غلط دولت‌های گذشته است که وضعیت نابسامان امروز را به وجود آورده و منجر به آن شده که بستر برای دادن چنین وعده‌های سیاسی فراهم شود. در صورت تحقق مشکلات زیادی برای اقتصاد ما ایجاد می‌کند ضمن آنکه امکانپذیر نیست و فقط منجر به افزایش انتظارات جامعه شده و زمینه‌های بحران‌ها و درگیری را در جامعه فراهم می‌کند.