ضرورت بازخوانی خصوصی سازی و مدیریت دارایی دولت
تین نیوز | وزیر راه و شهرسازی با تاكید بر اینكه خصوصی سازی در ایران باید مورد بازنگری قرار گیرد، بیان داشت: فرایند خصوصی سازی بیشتر شبیه به حراج گذاشتن سرمایه ملی و تشكیل دولت در سایه و غیر پاسخگو به نهادهای نظارتی بوده است كه یكی از عوامل ناكارآمدی اقتصاد ایران تلقی می‌شود.
به گزارش تین نیوز به نقل از روابط عمومی و اطلاع رسانی وزارت راه وشهرسازی، عباس آخوندی كه امروز در هشتمین كنفرانس حسابداران و مدیران مالی و پنجمین جایزه ملی مدیریت مالی ایران در سالن اجلاس سران سخن می‌گفت، با اشاره به اینكه پدیده خصوصی سازی قبل از اینكه به بهبود اقتصاد ملی منجر شود؛ در ایران كج و ناكارآمد متولد شد و توسط سیاستمداران مصادره شد، تصریح كرد: برای اصلاح اقتصاد ایران نیازمند بازخوانی خصوصی سازی در كشور هستیم و اگر بی پروا به این موضوع اقدام نكنیم به ادامه دادن این دیوارهای كج می پردازیم.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اینكه خصوصی سازی در دنیا با هدف افزایش بهره وری اقتصاد ملی صورت گرفت، تاكید كرد: باید بررسی شود كه خصوصی سازی در ایران آیا منجر به افزایش سرمایه گذاری و سرمایه گذاری مجدد در بنگاه ها شده است؟ آیا مدیریت بنگاه ها بهتر شده است؟ آیا می توان ادعا كرد كه فناوری در این بنگاه‌ها بهتر شده است؟ آیا بهره‌وری عوامل انسانی بهتر از گذشته صورت می گیرد؟
وی اعلام كرد: شخصاً مطالعه ای در زمینه خصوصی سازی در اواخر سال 91 و اوایل 92 انجام داده ام كه نتایج آن توسط اتاق بازرگانی منتشر شد. این نتایج نشان می‌دهد بیش از 100 میلیارد دلار ثروت ملی ایران در فرایند خصوصی سازی به نحوی، مالكیت آن از دولت به بیرون از آن منتقل شد و با وجود تأكید قانون اجرایی اصل 44 قانون اساسی كه می گوید در جریان خصوصی، مالكیت بخش خصوصی باید افزایش یابد؛ از این 100 میلیارد دلار واگذاری، مالكیت بخش عمومی سهم بسیار اندكی داشت.
آخوندی توضیح داد: در خصوصی سازی روش ناكارآمد سهام عدالت كه كسی در ناكارآمدی آن تردیدی ندارد از جمله آنها است. همچنین بقیه سهام دولتی به دستگاه های شبه دولتی و شبه خصوصی واگذار شد.
وی افزود: در بررسی 4 لایه مالكیتی خریداران سهام دولتی مشخص شد كه حداكثر 4 درصد از آنچه كه واگذار شده، واگذاری به بخش خصوصی بوده است. اینها نشان می‌دهد خصوصی سازی باید مورد بازنگری قرار گیرد و میزان مالكیت واگذار شده ثمره چند ده ها سال سرمایه گذاری دولت بوده است.
حراج گذاشتن سرمایه ملی در خصوصی سازی ایرانی
وزیر راه و شهرسازی اظهار داشت: فرآیند خصوصی سازی در ایران بیشتر شبیه حراج گذاشتن سرمایه ملی و تشكیل "دولت در سایه غیر پاسخگو" به مجلس و نهادهای نظارتی بوده است كه این عامل یكی از ریشه های ناكارآمدی اقتصاد ایران است.
آخوندی در بخش دیگری از سخنانش با تاكید بر اینكه باید ببینیم چرا بهره وری عوامل تولید و سرمایه در ایران دچار ركود شده است؟ با ذكر چند مثال در زمینه خصوصی سازی در حوزه راه وشهرسازی یادآور شد: حدود 15 سال است كه خصوصی سازی در صنعت راه آهن انجام شده است. در دیدار با اعضای انجمن حمل و نقل ریلی پرسیدم در این سال‌هایی كه بخش خصوصی در صنعت حمل ونقل ریلی فعالیت می كرده است، میزان سرمایه گذاری جدید توسط بخش خصوصی چقدر بوده است؟ كه در خوشبینانه ترین حالت 300 میلیون دلار اعلام كردند كه سالی حدود20 میلیون دلار می‌شود. این در حالی است كه این میزان سرمایه گذاری، استهلاك صنعت راه
آهن ایران را هم نمی تواند جبران كند.
وزیر راه وشهرسازی تصریح كرد: ما نرخ استهلاك صنعت راه آهن را هم در دهه گذشته در بخش‌های زیرساخت و ناوگان جبران نكرده ایم. این در حالی است كه كشور دهه پرپولی را پشت سر گذاشته است.
تردد 127 هزار دستگاه كامیون و كشنده فرسوده
این عضو هیأت دولت با اشاره به فعالیت شركت‌های خصوصی در حمل ونقل هوایی سوال كرد: در صنعت حمل ونقل هوایی با قیمت كل هواپیمای كشورچند تا بوئینگ 747 می توان خرید؟ 18 شركت هواپیمایی در كشور مشغول به كار هستند اما آنها در آغاز تولد پیر بوده اند. ایران گورستان هواپیماهای قدیمی شده است.
وی در ادامه به بخش حمل و نقل جاده ای اشاره كرد و گفت: 480 هزار كامیون و كشنده در جاده های ایران در حال حركت است. 127 هزار دستگاه عمرشان بالای 25 سال است بر اساس مقررات، كامیون ها بعد از 10 سال فرسوده محسوب می شوند و كامیون فرسوده در هر 100 كیلومتر 56 تا 60 لیتر سوخت مصرف می كند. در حالی كه كامیون‌های زیر 10 سال در هر 100 كیلومتر حدود 30 تا 32 لیتر سوخت مصرف می‌كند كه این آمار نشان می‌دهد كه این صنعت در حال فرسودگی است و اینها نشان می‌دهد كه در حال حاضر از محل سرمایه ملی كه از فروش نفت به دست می‌آید؛ هزینه ناكارآمدی صنعت كشور را می پردازیم.
آخوندی تاكید كرد: ما نیازمند بازخوانی جدی هستیم و مجبوریم فرایند خصوصی سازی را مورد بازنگری قرار دهیم.
اجماع حرفه‌ای برای عدم تكرار تجربه های غلط
وزیر راه و شهرسازی كه امروز در هشتمین كنفرانس حسابداران و مدیران مالی و پنجمین جایزه ملی مدیریت مالی ایران در سالن اجلاس سران سخن می‌گفت، عامل دیگر در كاهش بهره‌وری نحوه شكل گیری پروژه ها در كشور دانست و ابراز داشت: حدود بیش از 50 هزار میلیارد تومان منابع نظام بانكی ایران به مسكن مهر تخصیص داده شد و در حال حاضر یكی از علل اصلی تنگنای مالی نحوه تخصیص این منابع است.
وی اشاره كرد: فارغ از مسائل سیاسی، مكان نامناسب، خدمات زیربنایی و روبنایی، روش های تأمین آب و فاضلاب، سیستم آموزشی و بهداشت و درمان، حمل و نقل از موضوعات مورد بحث در این طرح است. بازار هدف و مخاطب باید در طرح‌ها مورد توجه قرار گیرد.
آخوندی با اشاره به اینكه باید بررسی كرد كه آیا هر طرحی كارآمدی نسبی دارد كه این حجم از پول به آن تخصیص داده شود، تاكید كرد: ما به مویه كردن نمی توان كفایت كنیم. خطاهای بسیار بزرگ كشور را دچار تنگنای مالی كرده است و باید كالبدشكافی و بحث شود و جزئیات آن در نظام اداری ایران باید ثبت شود و جامعه ای كه قدرت آموزش دیدن از تجربه ها را نداشته باشد نمی تواند رو به جلو باشد.
وی تصریح كرد: سودمندی كنفرانس‌ها وقتی مشخص می شود كه جمع بندی از آن حاصل شود و اجماع حرفه‌ای برای عدم تكرار تجربه های غلط باید باشد.
فروش اوراق بدهی برای پرداخت مطالبات پیمانكاران
وزیر راه و شهرسازی در ادامه سخنانش با اشاره به اینكه یكی دیگر از مشكلات كشور بدهی دولت به پیمانكاران و تأمین كنندگان كالا و خدمات و نامشخص بودن میزان آن است، بیان داشت: اگرچه آمار رسمی در خصوص میزان بدهی دولت سرجمع به پیمانكاران و تأمین كنندگان كالا و خدمات و بدهی دولت به بانك ها و بانك مركزی در دست نیست؛ اما ارقام تكان دهنده است.
وی اعلام كرد: در وزارت راه و شهرسازی صورت وضعیت های تأیید شده بدهی این وزراتخانه به پیمانكاران5000 میلیارد تومان است كه وزارتخانه های دیگر نیز مثل نفت و نیرو نیز بدهی هایی دارند كه اگر بدهی دولت به بانك ها و بانك مركزی را محاسبه كنیم حتماً رقم بزرگی خواهد شد.
آخوندی اظهار كرد: میزان بدهی دولت به بنگاه ها نشان می دهد كه بنگاه ها در وضعیت فلج كننده قرار دارند. دولت در لایحه خروج از ركود با فروش اوراق بدهی پیش بینی پرداخت مطالبات پیمانكاران را كرده است.
وی اعلام كرد: در سال گذشته 240 هزار میلیارد تومان منابع بانكی بوده است كه از این مقدار تنها 120 هزار میلیارد تومان اعتبارت جدید بوده است كه بقیه آن شامل تجدید قراردادها و استمهال تسهیلات است.
مشكلی با عنوان " نبود مدیریت دارایی دولت"
وزیر راه و شهرسازی در ادامه سخنانش در هشتمین كنفرانس حسابداران و مدیران مالی در سالن اجلاس سران بهره‌وری ناقص از دارایی‌های دولت و به عبارت دیگر نبود مدیریت دارایی دولت از مشكلات دیگر كشور دانست و توضیح داد: به عنوان مثال در حوزه زمین شهری، ما دارای دارایی های عظیمی هستیم و سازمان ملی زمین و مسكن نماینده دولت در تملك اراضی است. حال میزان نیاز به نقدینگی برای توسعه شهر بسیار كمتر از میزان سرمایه های موجود است. همین بحث را در مدیریت نفت، مدیریت راه ها و حاشیه راه ها و مدیریت راه آهن و ارزش اقتصادی ایستگاه های آن می توانید ببینید.
وی تاكید كرد: مدیریت دارایی یكی از حوزه های عمده مدیریت مالی است. من از شما تقاضا می كنم برای نظام مدیریت دارایی در حوزه دولت بتوانید كمك كنید و پیشنهاد عملیاتی بدهید.
وزیر راه و شهرسازی اظهار كرد: مطمئنم كه از طریق مدیریت مالی در پس كرانه های بنادر می توانیم توسعه بزرگی داشته باشیم و در فرودگاه ها هم همینطور.
درآمد سرشار نفت كاهش سرمایه گذاری ملی
آخوندی در ابتدای سخنانش با اشاره به اینكه مدتها است كه گفته می‌شود وضعیت اقتصادی كشور در ركود تورمی قرار دارد و هم اكنون در شرایط سخت ركود با تورم نسبتا بالا هستیم، بیان داشت: حدود شش هفته پیش بود كه در همین سالن ( اجلاس سران) كنفرانس اقتصاد ایران برگزار شد كه اصلی ترین مساله آن بررسی ركود در اقتصاد بود. در بیانه پایانی این كنفرانس تحلیل دوره‌های رونق، ركود و رشد اقتصاد ایران انجام شد و جمع بندی نهایی این كنفرانس می تواند برای ادامه بحث در دستور كار شما باشد.
وی اضافه كرد: در دوره قبل از انقلاب تا سال 1357، كشور میانگین رشد كشور حدود 10 درصد بود كه با وقوع انقلاب و قرارگرفتن در شرایط جنگ رشد منفی شد و سپس بعد از جنگ به رشد بیش از 4 درصد داشتیم و در دوره اخیر رشد بیش از 2 درصد و در برخی سالهای اخیر هم رشد منفی داشته‌ایم.
آخوندی ابراز داشت: مدتها است كه كشور رشد دو رقمی را تجربه نكرده‌ایم و رشد رشد در حد اقتصاد‌های كشورهای در حال توسعه كه حدود 8 درصد بوده است را تجربه نكرده‌ایم. ضرورت رشد حدود 8 درصد مكرر مورد تاكید سیاستگذاران قرار گرفته است پس باید اندیشه‌ای برای رسیدن به این میزان رشد داشته باشیم.
این عضو هیأت دولت بیان كرد: مدتها است در كشور بهره وری سرمایه در وضعیت چندان مناسبی قرار ندارد.
مشخصاً در دو دهه گذشته با وجود درآمد سرشار نفت شاهد توسعه سرمایه گذاری ملی نبودیم و آنچه هم شده است از بهره وری آن مطمئن نیستیم. همچنین مدتها است بهره وری كل عوامل تولید در ایران نرخ پایین دارد كه به عوامل مختلف مربوط می‌شود. در تمام برنامه های گذشته تأكید سیاستگذاران ملی بر این بوده كه افزایش رشد سرمایه داشته باشیم. حال باید یكبار دیگر بازنگری كنیم كه چرا نرخ بهره وری پایین است؟
وی تصریح كرد: ایران دارای نیروی انسانی توانمند، منابع طبیعی قابل توجه و موقعیت جغرافیای مناسبی دارد كه عدم رشد ما دلیلی بر ضرورت بازنگری در امور است.
وزیر راه وشهرسازی در پایان سخنانش در هشتمین كنفرانس حسابداران و مدیران مالی و پنجمین جایزه ملی مدیریت مالی ایران در سالن اجلاس سران تاكید كرد: ما به حسابداران و مدیران مالی امید زیاد داریم و چشم به پیشنهادات شما دوخته ایم زیرا كه بنگاه داری به خاطر مدیریت مالی موفق است و شما می توانید راهكارهای لازم را برای رسیدن به موفقیت بدهید.