وضعیت فقر مطلق در ایران و جهان
معاونت بررسیهای اقتصادی اتاق بازرگانی تهران گزارشی درباره روند کاهش فقر مطلق در ایران و جهان را منتشر کرده است. طبق تعریف بانک جهانی فقر مطلق به معنی دارا بودن سطح درآمدی روزانه کمتر از 9/ 1 دلار است. بررسیهای این بانک نشان میدهد روند فقر مطلق در جهان، طی سالهای گذشته کاهش یافته است.
مهمترین راهکارهای کاهش فقر مطلق، ایجاد شرایط باثبات برای تامین رشد اقتصادی و ایجاد شغل، همچنین اجرای برنامههای حمایت اجتماعی توسط دولتها و بازتعریف مسوولیت اجتماعی بنگاههای اقتصادی بوده است. با وجود راهکارهای متنوع برای کاهش فقر، همچنان توسعه پایدار و فراگیر اقتصادی مهمترین ابزار مقابله با فقر است که شواهد و مصادیق بینالمللی از جمله تحولات در برخی کشورهای منطقه آسیای شرقی تاییدکننده این موضوع است.
بررسیها نشان میدهد کاهش قابلتوجه جمعیت دچار فقر مطلق در جهان و منطقه شرق آسیا و اقیانوس آرام رقم خورده است. در سال 1990، معادل 35 درصد از جمعیت جهان (8/ 1 میلیارد نفر) در فقر مطلق به سر میبردند که در حدود نیمی از این افراد در منطقه شرق آسیا و اقیانوس آرام ساکن بودند. در سال 2013، اکثر مناطق جهان وضعیت بهتری از لحاظ تعداد افراد دارای فقر مطلق داشتهاند. جمعیت دچار فقر مطلق در جهان در این سال به 766 میلیون نفر کاهش یافته و سهم این جمعیت از کل جمعیت به 11 درصد تقلیل یافته است.
منطقه شرق آسیا و اقیانوس آرام از جمله مناطق جهان است که پیشرفت قابلتوجهی در زمینه کاهش سهم افراد مبتلا به فقر مطلق از 60 درصد در سال 1990 به 4 درصد در سال 2013 داشته که عامل اصلی آن کاهش فقر در چین بوده است. با وجود کاهش در سهم جمعیت دارای فقر مطلق در جنوب صحرای آفریقا از 54 درصد در سال 1990 به 41 درصد در سال 2013، تعداد این افراد 113 میلیون نفر افزایش یافته است. بررسی فقر مطلق در ایران نیز نشان میدهد تعداد افراد دارای فقر مطلق در ایران از 3 میلیون نفر در سال 1990 به 62 هزار نفر در سال 2013 رسیده که کاهش شدید فقر مطلق در ایران را نشان میدهد. سهم افراد مبتلا به فقر مطلق از کل جمعیت نیز از 5/ 5 درصد در سال 1990 به کمتر از 1/ 0 درصد در سال 2013 رسیده است.
در این گزارش همچنین در مورد کاهش تعداد افراد دارای سوء تغذیه نیز آمده است: بر اساس تعریف بانک جهانی، یک فرد دچار سوء تغذیه فردی است که مواد غذایی کافی برای کسب انرژی مورد نیاز روزانه خود را ندارد. در حال حاضر بیش از 793 میلیون نفر در سراسر جهان دچار سوءتغذیه هستند. در طول 25 سال گذشته، تعداد افراد دارای سوء تغذیه کاهش یافته است. اما برای اینکه تا پایان سال 2030 گرسنگی پایان یابد، نیاز به کاهش سریعتر روند سوءتغذیه وجود دارد. در این گزارش همچنین به بهبود دسترسی به آب آشامیدنی سالم بهعنوان یکی دیگر از فاکتورها اشاره شده است.
در سال 2015، تعداد 663 میلیون نفر از جمعیت جهان از منابع آبی غیربهداشتی مانند چاههای محافظت نشده استفاده کرده اند، بخش عمدهای از این افراد در جنوب صحرای آفریقا و جنوب آسیا زندگی میکنند که در آن ساکنان روستایی، بهویژه افراد فقیر دسترسی کمتری به آب آشامیدنی و فاضلاب دارند. در سال 2015، حدود 91 درصد از جمعیت جهان به آب آشامیدنی دسترسی داشتهاند، در حالی که این نسبت در سال 1990 حدود 76 درصد بوده است. در ایران حدود 2/ 96 درصد از افراد به آب آشامیدنی سالم دسترسی دارند.