◄ حمل و نقل یا حد و حصر؟

به بهانه هفته حمل و نقل راهداری و روز راننده خواستم نقدی بر عملکرد مسئولان، فعالان صنفی (شرکت های حمل و نقلی، کامیونداران و رانندگان) در این حوزه داشته باشم.

هر ساله در چنین ایامی مسئولان به بهانه تجلیل از رانندگان از خودشان تجلیل می کنند،  نتیجه این رفتار، حمل و نقلی است که تقریباً زمینگیر شده و چیزی از آن باقی نمانده، خصوصاً در بخش بین المللی.  این رفتار مصداق ضرب المثلی است که می گوید، به اسب مسابقه هر شب باید جو داد، با دادن جو فقط در شب مسابقه هیچ اسبی در مسابقه برنده نخواهد شد، اینجانب از همه کسانی که خالصانه برای این کشور زحمت می کشند تقدیر و تشکر می کنم، خصوصاً افرادی که بدون چشمداشتی به پست و جایگاه خدمت می کنند.   

در مورد تجلیل از رانندگان معتقدم این تجلیل ها و سخنانی که در یک مقطع و روز به خصوص با کلیشه همیشگی ادا می شود تاثیر چندانی بر روی راننده نداشته و دردی از راننده دوا نخواهد کرد و به نظرم رانندگان هم خیلی نیازی به آن نداشته باشند، زیرا احساس می کنند واقعی نیست،  راننده نیازی به تجلیل های این چنینی ندارد، زیرا حمل سالم و ایمن کالا را وظیفه خود می داند، مسئولان اگر کاری کنند که راننده به حق و حقوقی که در قانون برایش تعریف شده، برسد، باور خواهد کرد که همه جوره از ایشان تقدیر شده است.

مسئولان اگر می خواهند از راننده تجلیل کنند، مشکلات و موانع سر راه رانندگان را که اغلب دستپخت و نتیجه کار و تصمیمات غیر کارشناسی و یک سویه بعضی از همین مسئولان ارگان ها، سازمان ها و ادارات دولتی مرتبط با حمل و نقل  است که بعضاَ  اطلاعاتی هم در زمینه حمل و نقل ندارند، بر طرف نمایند.

از همین نویسنده: رقابت نابرابر ناوگان ترانزیت یخچال دار خارجی و داخلی

در قانون و در ظاهر وزارت راه و سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای متولی حمل و نقل جاده ای تعریف شده اند، قاعدتاً رانندگان حرفه ای و افکار عمومی هم در نگاه اول این سازمان را مسئول خوب و بد حمل و نقل جاده ای می دانند و از ایشان انتظار دارند، ولی در نگاه کارشناسی این گونه نیست، زیرا حمل و نقل با وزارتخانه های متفاوت و بسیاری سر و کار دارد که  فقط یکی از آنها وزارت راه و سازمان راهداری است، از جمله وزارت نفت که مسئول تامین سوخت مورد نیاز ناوگان است، ولی انجمن رانندگان کامیون های یخچالدار پس از 6 سال پیگیری و دوندگی علیرغم اینکه تریلر های یخچالدار دارای سند مالکیت، برگ سبز راهنمایی و رانندگی،  کارت شناسایی، پلاک و کارت هوشمند ناوگان مستقل هستند و به خاطر حمل محمولاتی که فساد پذیری بالایی دارند، با سلامتی آحاد جامعه سر و کار دارند، هنوز موفق به دریافت سهمیه سوخت مستقل برای تریلر های یخچالدار نشده است.

وزارت کشور، وزارت جهاد و کشاورزی، وزارت بهداشت، سازمان غذا و دارو، سازمان دامپزشکی، وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک، ستاد مبارزه با کالای قاچاق و سایر ارگان ها و سازمان های نیز در ارتباط  با حمل و نقل هستند. خصوصاً در پایانه های مرزی که در اصطلاح عامیانه گمرک خوانده می شود، ورود و خروج رانندگان به و از این مجموعه ها در سراسر کشور با مشکلات و موانع بسیاری مواجه است که به دلیل ناهماهنگی بین وزارتخانه ها و مدیران مربوطه که هر کدام مقررات، بخشنامه و دستور العمل های ضد و نقیض و بعضاً متضاد با یکدیگر را دارند، تبدیل به کابوسی برای رانندگان شده است.

مسئولان لطف کنند به خاطر ارائه خدمات بهتر به آحاد مردم و جامعه حمل و نقل، مشکل عدم هماهنگی بین وزارتخانه را را بر طرف نمایند و با پدیده منحوسی بنام بومی گرایی در حالی اخیراً در تمام کشور گریبان گیر رانندگان غیر بومی و سوء استفاده رانندگان بومی شده است، برخورد نمایند چراکه طبق بخشنامه ها و دستور العمل سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای غیر قانونی است ولی در بنادر عباس، بوشهر، بندر امام، ماهشهر و بارانداز بازرگان و سایر نقاط در مقابل چشمان مدیران دولتی به صورت قانونی انجام می شود. قطعا کامیون ساختمان و ملک تجاری چسبیده به زمین نیست که بومی و متعلق به مکان خاصی باشد،  کامیونی که زیر آن چرخ دارد و هر ساعت در یک نقطه جغرافیایی است و راننده که مدیریت آن را به عهده دارد متعلق به نقطه و مکان خاصی نیست.

مسئولان، ایست بازرسی نایین را متقاعد کنند دست از ظلم و ستم به رانندگاه بی پناه و بیمار کردن ایشان برداشته و کامیون را بدون راننده اسکن کنند همانند سایر کشورهایی که خود سازنده این دستگاه ها هستند و می دانند در زمان اسکن باید کامیون را متوقف و بدون راننده اسکن نمایند،  نه برای راحتی خودشان کامیون را در حال حرکت و با حضور راننده در کابین اسکن کنند.

مسئولان نرخ سوخت را واقعی و نیاز ناوگان به سوخت را تامین نمایند، در تصمیم گیری در مورد هر بخش از حمل و نقل از خبرگان حوزه های عملی (رانندگان) و انجمن های صنفی رانندگان همان بخش مشورت و نظر خواهی نمایند، با جلوگیری از ساخت یا استاندارد سازی و ساماندهی تریلرهای دست‌ساز غیر استاندارد و شناسنامه دار کردن آنها، ضمن کاهش خطرات، تصادفات، مرگ و میرهای رانندگی، آمار دقیقی از تعداد تریلرهای موجود کشور، نوع کاربری تریلرها، حجم بار و ناوگان مورد نیاز از هر کاربری را در اختیار همه فعالان حمل و نقلی،  اقتصادی، تولید کنندگان و صادر کنندگان، از جمله صاحبان کالا و رانندگان قرار دهند.

مسئولان فعالیت شرکت های حمل و نقلی را که مجوز فعالیت خود را از ارگان های دولتی گرفته اند و بر خلاف قوانین و مقررات ناوگان ملکی ندارند و فقط بر روی کاغذ وجود دارند، دقیق تر رصد کنند تا درصدی را که ضوابط سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای برای ایشان مقرر داشته است از کرایه حمل راننده برداشت نمایند، نه اینکه بدون سرمایه گذاری، شریک نیمی از درآمد خالص راننده باشند، با ایجاد مجتمع های خدماتی رفاهی یا حداقل پارکینگ های ساده مخصوص ناوگان حمل کالا در راه ها و جاده ها، مکانی محصور و قابل نظارت و کنترل نیروهای انتظامی جهت توقف و استراحت های اجباری رانندگان تهیه نمایند، امنیت شغلی، مالی و جانی رانندگان که وظیفه وزارت کشور و پرسنل نیروی انتظامی است را تامین نمایند که رانندگان بعد از ساعت ها تلاش در سرما و گرمای طاقت فرسا، برای گرفتن بار، بارگیری، دوندگی جهت گرفتن بارنامه و رانندگی، وقتی دیگر رمقی در بدن و سویی در چشمانشان نمانده، بتوانند برای ساعاتی استراحت کنند تا از ترس سرقت و سارقان جاده ای که طبق اطلاع واصله حتی در حال حرکت کامیون و در مقابل چشمان راننده بارش را به سرقت می برند و اگر راننده اعتراض کند، کتک خورده و بعضاً هم کشته می شود، ناچار به ادامه حرکت با مغزی که قادر به فرمان به موقع و جسمی که قادر واکنش مناسب نیست، امانت صاحبان کالا، سرمایه، جان خود و دیگر افرادی را که در جاده ها در حال تردد هستند به خطر نیندازند و خانواده هایی را از داشتن عزیزانشان محروم نکنند.

از مسئولان محترم مصرانه خواهش می کنم به کشورهایی که در زمینه حمل و نقل پیشرفت هایی داشته اند و حرفی برای گفتن دارند یا حداقل همین کشور همسایه ترکیه که به دلیل عدم توجه مسئولان به موقعیت استراژیک ایران با سرعت در حال پیشرفت است، سفری داشته باشند و از کارهای مثبتی که موجب پیشرفت آنها شده الگو برداری کنند.  

به عنوان مثال، ترکیه برای ناوگان ترانزیتی که حامل محموله های وارداتی عازم ایران هستند پارکینگی بزرگ با کف سازی بتون آرمه، مجهز به سرویس بهداشتی، دوش، نمازخانه و رستوران ساخته است تا از توقف ناوگان و رانندگان در بیابان بدون امکانات، سرقت سوخت و لوازم، استارت زدن های مکرر، حرکت های کوتاه در صف، شب نخوابیدن ها و آزار و اذیت رانندگان جلوگیری کرده و علاوه بر فراهم سازی شرایط استراحت و استفاده از امکانات بهداشتی توسط رانندگان، منبع درآمد قابل توجه و قبولی برای خود این کشور باشد.

در مقابل وقتی رانندگان با هر ملیتی وارد محوطه گمرک بازرگان می شود با دنیایی از مشکلات مواجه می شوند، با اندک بارش باران یا برف باید چکمه مخصوص بپا کنند، نام قطعه زمینی بی در و پیکر در دامنه کوه حدفاصل باسکول قدیم، ساختمان حراست گارد و درب خروج، در دامنه کوه های مرز بازرگان که تنها از یک طرف دیوار دارد، ساخت و سازهای قبلی تخریب شده کف آن ریخته شده که علاوه بر شیب آن، گودی، برجستگی و چاله های زیادی دارد، خصوصاً در ورود و خروج، را پارکینگ ترانزیت گذاشته اند، راننده و کامیون را مجبور به ورود به آن می کنند،  با کوچکترین غفلت راننده، سپرهای جلو عقب و جلو، فلاپی های بغل،  باک ها، جعبه ها و زیر کامیون به زمین گیر کرده و خسارات زیادی به بار می آورد، تنها یک کانکس درب ورودی گذاشته اند و شخصی داخل آن مشغول گرفتن پول از راننده است.

ذهنییت و قضاوت رانندگان ترانزیتی که پارکینگ های بتون آرمه، مجهز، خط و جدول کشی شده کشورهای مختلف را در طول مسیر دیده اند، با ورود به چنین گمرک و پارکینگی که هیچ امکانات رفاهی، حتی سرویس بهداشتی ندارد چه خواهد بود؟ حتی به خودشان زحمت نمی دهند با گریدر تیغی کف پارکینگ را کمی صاف و هموار کنند،  هر زمان در ایران هم یارانه های ادعایی به کامیونداران و رانندگان را قطع کردند، هر زمان نرخ سوخت واقعی شد، هر زمان به جای رانندگان خود مالک، شرکت های حمل و نقلی مالک کامیون شدند، هر زمان راننده به فکر هزینه های کامیون، پیدا کردن بار و گرفتن کرایه حمل بعد از مدت ها با مشکل نبود از راننده تجلیل به عمل آمده و خواهد آمد، راننده واقعیات ملموسی که روزانه با آن سر و کار دارد را باور کند یا تجلیل نمادین یک روز در سال؟

*رئیس هیئت مدیره انجمن رانندگان کامیون های یخچال دار استان تهران‌‌