واردات خودروهای سنگین توسط دولتیها تولید را کاهش داد
تین نیوز | روز گذشته مشاور وزیر صنعت، معدن و تجارت پیشبینی کرد آثار اجرای برجام از نیمه دوم سال آینده آشکار شود. در چنین شرایطی به نظر میرسد روند توقف و کاهش تولید بسیاری از خودروهای کارو تجاری بهخصوص در بخش کامیون در چند ماه آینده نیز ادامه داشته باشد. اما آرش محبینژاد، دبیر انجمن صنایع همگن قطعهساز علاوه بر این موضوع، عامل دیگری نیز در پایین آمدن تقاضای بازار مؤثر میداند و آن واردات خودروهای سنگین توسط نهادهای نظامی و شهرداریهاست. او معتقد است با اجرای برجام و با توجه به نیاز کشورهای منطقه به توسعه ناوگانهای حملونقلشان، بازار
بزرگی به روی تولیدات ایران در حوزه خودروهای سنگین باز خواهد شد که مشتمل بر کشورهای منطقه است. مشروح گفتوگوی ما را با وی در ادامه میخوانید.
بنابر آماری که بهصورت ماهانه توسط وزارت صنعت منتشر میشود، تعدادی از سازندگان خودروهای سنگین در ماههای اخیر با توقف تولید مواجه بودهاند؛ ازجمله آذهایتکس، کاریزانخودروی قزوین، ارسخودرو و... آنهایی هم که چراغ تولید را به هر نحو ممکن روشن نگه داشتهاند، تنها یکی دو مدل از محصولات خود را تولید میکنند. علت این وضعیت چیست؟
بخشی از این توقف تولید مربوط به قوانین و مقرراتی است که در این حوزه وضع شده و استانداردهایی درکشور جاری است که خودروسازها نتوانستهاند با آنها همگام شوند. با توجه به تحریمهای حاکم بر کشور، امکان بهروزرسانی برخی از این استانداردها وجود نداشت. از سوی دیگر، از آنجایی که کشور تازه از تحریمها خلاص شده، مراودات تجاری ما با دیگر کشورها عادی نشده است. بازگشت به روال عادی تعاملات تجاری را بهمرور و با گذشت زمان مشاهده خواهیم کرد. از سوی دیگر واردات بیرویه و تمایل برخی ارگانهای دولتی اعم از نیروی انتظامی و شهرداری و... به واردات خودروهای تجاری
به نوعی تقاضا را در داخل با کاهش مواجه کرد. برای مثال زمانی که در سال 1391 نرخ مبادله و مرجع تفاوت دوبرابری را شاهد بود، قیمت تعرفه نصف و ارز مرجع از مبادلات تجاری حذف شد اما تعرفه به عدد قبلی خودش برنگشت. از این رو شاهد تسهیل واردات خودرو و حتی قطعات آنها بودیم.
چرا در نهادهای حاکمیتی تمایل به واردات برای تامین نیاز از رغبت به تولید داخل بیشتر است؟
ارگانهایی مانند شهرداری برای تامین اتوبوسها و خودروهای نظامی و انتظامی خود، تمایل بیشتری به واردات دارند. چرا که واردات هم برای واردکننده و هم برای مصرفکننده صرفه اقتصادی دارد. وضعیت کشور به جایی رسیده که سرمایهگذاری برای تولید بهعنوان راهی برای مقابله با واردات بسیار دشوار شده است. چین هم با وجود کیفیت پایین بسیاری از خودروهای خود، بازار ایران را عمدتا با همان خودروها هدف گرفته است. اما نامناسب بودن این تولیدات در سالهای آتی با مشکلاتی که در بحث خدمات پس از فروش و... خواهند داشت، خود را نشان خواهد داد. امیدواریم که دولت تدبیر و امید با
گسترش تجارت، بهروزرسانی تکنولوژی و ارتقای کیفیت خودروها و تمهیداتی که درخصوص واردات در نظر میگیرد، به افزایش داخلیسازی کمک کند.
با توجه به اجرای برجام چه موعدی را برای بازگشت رونق به بازار پیشبینی میکنید؟
رونق اقتصادی کشور ما در دست بخش خصوصی نیست و وضعیت اقتصاد همیشه تحت تاثیر سیاست واقع شده است. اما بهطور قطع میتوان پیشبینی که با پیشبرد برجام بخش خصوصی هم توان افزایش تولید و داخلیسازی را دارد و هم میتواند از فرصتهای پیشآمده حداکثر استفاده را ببرد. رسیدن بازار ایران به رونق و شرایط پیش از تحریم بستگی به توافقات بین طرفین برجام، سرعت اجرای توافقات و... دارد. اما با استناد به گفتههای رئیسجمهوری امید است که در اوایل سال 1395 شرایط اقتصادی کشور به روال عادی بازگردد. در دو ماه گذشته ایشان اعلام کردند برای عادی شدن شرایط به 2 ماه زمان نیاز
داریم که حدود 20 روز از این مدت میگذرد و انتظار میرود در اوایل سال آینده وضعیت اقتصادی کشور با رونق روبهرو شود.
اجرای برجام چه فرصتهایی را در اختیار خودروسازان حوزه کاروتجاری اعم از سنگین و نیمهسنگین و باری و مسافری میگذارد که باید حداکثر استفاده را از آن داشته باشند؟
بزرگترین فرصتی که با اجرای برجام در اختیار خودروسازان قرار میگیرد، بازار کشورهای در حال توسعه است. این بازارها، کشورهای همسایه، CIS شمالی و کشورهایی مانند عراق، افغانستان و حتی ترکیه را شامل میشود که طی این سالها در حوزه خودروهای کاروتجاری پیشرفت چشمگیری نداشته است. البته بازار این کشورها به ایران محدود نمیشود. این کشورها که نیاز به توسعه ناوگان حملونقل خود دارند، میتوانند بازاری 400 میلیون نفری پیش روی ایران قرار دهند. طی این سالها ایران به دلیل شرایط سیاسی و تحریمهای خارجی از این بازارها دور بوده است.
فرصت دیگری که در اختیار خودروسازان داخلی قرار میگیرد، شرایط جغرافیایی ایران است. کشور ما به عنوان شاهراه ترانزیت و حملونقل زمینی شرق به غرب شناخته شده است. اگر زیرساختهای جادهای اصلاح شود، فرصت مناسبی برای استفاده از این ویژگی در اختیار خودروسازان قرار خواهد گرفت.
امضای همکاریهای مشترک با خودروسازان خارجی و شروع جوینتونچر در این زمینه یکی دیگر از فرصتهایی است که پیش روی ایران قرار میگیرد. ما به دلیل برخورداری از انرژی و نیروی انسانی ارزان میتوانیم حتی صادرات به کشورهای غربی را آغاز کنیم. اگر تیراژ تولید افزایش یابد و تولید اقتصادی و با صرفه شود، صادرات به اروپا و آسیای شرقی دور از ذهن نخواهد بود.
چطور میتوان تیراژ محصولات سنگین را بالا برد و پیرو آن داخلیسازی این محصولات را افزایش داد؟
تیراژ محصولات و داخلیسازی آنها، دو بحث جدا از یکدیگر هستند. در مورد داخلیسازی باید در نظر گرفت سیاستگذاریهای کلان، افزایش نرخ واردات قطعات خودرو و اصلاح نظام واردات میتواند به تقویت داخلیسازی کمک کند. اما در زمینه تیراژ محصولات، تعامل شرکتهای داخلی و استفاده از فضای مناسب کشورهای سرمایهگذار و روابط مناسب با کشورهای همسایه برای تسخیر بازار این کشورها چه هممرز و چه غیرهممرز میتواند روی افزایش تیراژ محصولات سنگین تاثیرگذار باشد.
به نظر شما از میان خودروسازان خارجی فعال در عرصه خودروهای باری و مسافری چه شرکتها و ملیتهایی برای همکاری با ایران مناسباند؟
ترجیح میدهم از این نام این خودروسازیها را اعلام نکنم. چرا که برخی از آنها قدمت دارند و برخی از آنها قصد دارند بهتازگی وارد بازار ایران شوند. خودروسازیهایی مانند بنز، رنو و اسکانیا در بازار ایران قدمت دارند. توصیه ما نیز به بخش خصوصی و سیاستگذاران دولتی این است که از خودروسازان درجه یک و برندهای بینالمللی بهره ببرند. زیرا در بحث خودروهای تجاری بحث کیفیت مطرح است و در زمینه صادرات بحث برند مطرح میشود.
با توجه به سهمگیری بالای چینیها از بازار و حضور شرکای خارجی جدید و بازگشت شرکای قدیمی اروپایی و آسیایی چه آیندهای را در بازار ایران پیشبینی میکنید؟
معمولا پیشبینی بخش خصوصی به نتیجه نمیرسد. با توجه به شرایط فعلی، هجوم کالاهای چینی به کشور و مطالبات ارزی ایران از طریق کالا، نمیتوان آینده خوبی را برای بازار ایران متصور شد. اکثر کالاهای چینی کیفیت پایینی دارند البته هستند کالاهایی که کیفیت مناسبی دارند اما در شرایط کلی ذائقه ایرانی کالاهای چینی را نمیپسندد. اما با توجه به زیربنای کیفی خودروهای چینی و در صورت ادامه واردات خودرو از چین، افق جذابی برای بازار ایران پیشبینی نمیشود. بهتر است به جای همکاری با کشورهایی که صنعت خودروی آنها به نسبت ایران نوپاست و پیشرفتی نداشتهاند، با
خودروسازان مطرح جهانی و بینالمللی همکاری خود را آغاز کنیم.