◄ وظیفه مهم مدیران لجستیک

بر اساس مطالعات صورت گرفته اولویت نخست 78 درصد از مدیران لجستیک، شفافیت در زنجیره تأمین است، مدیران لجستیک شرکت‌های تجاری بزرگ در خصوص استفاده از بنادر و یا کریدورهای ایران تصمیم‌گیر هستند. دو بندر را تصور کنید. بندر اول می‌تواند 30درصد از ورودی‌های کالاها را قبل از ورود آزاد کند. 42 درصد کالاها به‌عنوان خطر بالقوه مورد هدف بازرسی قرار می‌گیرند و حدود 5درصد از کالاها نیز غیرقابل‌قبول شناسایی می‌شوند.

بندر دوم قبل از رسیدن 85 درصد از کالاهای ورودی را آزاد می‌کند. 4 درصد به‌عنوان خطر بالقوه هدف قرار می‌گیرند و بندر آزمایش‌های کم‌تری را انجام می‌دهد اما کالاهای غیرقابل‌قبول بیشتری را نسبت به بندر اول پیدا می‌کند. کدام بندر یا پایانه را در مرز خود می‌خواهید؟ کدام بندر را در زنجیره تأمین خود قرار می‌دهید؟

بندر دوم، استانداردهای جهانی را استفاده می‌کند. درنتیجه ایمنی محصول بهبود می‌یابد، بررسی محصولات کاهش می‌یابد و محصولات به‌موقع تحویل می‌شوند. با پیاده‌سازی استانداردهای زنجیره تأمین جهانی، بندر دوم، زنجیره تأمین را بیش‌تر شفاف می‌سازد، که منجر به بهبود کارایی و قابلیت اطمینان می‌شود.

مثال فوق به‌خوبی نشان می‌دهد شفافیت لجستیک و حمل‌ونقل به تمایل تجار در استفاده از بنادر و کریدورهای ایران تأثیر دارد. این موضوع مختص بنادر نیست، به همین ترتیب عملکرد شرکت‌های حمل‌ونقل ایرانی در امر شفافیت (Visibility) برای تجار بین‌المللی اهمیت‌دارد. یکی از دلایل پیشرفت ترکیه در امر لجستیک تلاش جدی این کشور برای رعایت استانداردهای بین‌المللی بود زیرا پیوستن به اتحادیه اروپا برایش اولویت نخست بود.

نباید قدرت و تأثیر نهادهای استانداردگذاری را در اقتصاد جهانی دست‌کم بگیریم. دیدیم که عدم پیوستن به FATF باعث شده همواره در مظان اتهام‌های بی‌مورد باشیم درحالی‌که کشورهای دوست ما نیز در این نهاد عضو هستند،‌ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی می‌تواند هم‌سو با فعال بودن در سیاست اقتصاد جهانی دنبال شود اگر سیاست اقتصاد جهانی را جدی‌تر دنبال می‌کردیم شاید از اعضای اولیه نهاد FATF‌ بودیم و حتی می‌توانستیم در تغییر رویکردهای آن نهاد اثربخش باشیم؛ باید از این اتفاق درس بگیریم و در پیوستن به استانداردها و نهادهای بین‌المللی پیش‌رو باشیم. اگر جریان تجارت جهانی را در سه وجه تبادل کالا، پول و داده خلاصه کنیم،‌ پس در وجه کالا و تبادل داده باید فعال‌تر باشیم که پذیرش استانداردهای GS1 می‌تواند در همین راستا باشد.  پذیرش استانداردها در سه لایه می‌تواند صورت گیرد 1- استانداردهای شناسایی شامل استانداردهای شناسایی کالا، مراکز تولید،‌ مراکز پخش،‌ عوامل حمل و...‌‌  2- استانداردهای ثبت شامل بارکد، کد QR و RFID و 3- استانداردهای تبادل داده شامل مرجع داده یا همان شبکه همگام‌سازی داده‌های جهانی یا GDSN، داده‌های تراکنشی یا همان eCOM یا EDI و داده‌های رویدادی یا همان سرویس اطلاعات EPC‌.

خبر خوب این است که مرکز استاندارد گذاری مطرح جهانی GS1 در کشورمان نمایندگی دارد. مرکز ملی شماره‌گذاری کالا و خدمات ایران که در سال 1374 به‌صورت یک موسسه غیرتجاری و غیر انتفاعی توسط موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی و اتاق بازارگانی ایران تأسیس شد، نمایندگی استاندارد جهانی GS1 را دارد. این مرکز می‌تواند به‌عنوان مرجع استانداردگذاری صنعت حمل‌ونقل و لجستیک مورداستفاده قرار گیرد و به شفافیت و Interoperability در صنعت لجستیک کشور شتاب‌دهد. به‌عنوان نمونه اتحادیه اروپا با همکاری ذینفعان صنعت حمل‌ونقل کالا و در راستای بهبود حمل‌ونقل چندوجهی نسبت به ایجاد یک پلتفرم تبادل داده الکترونیکی با عنوان E-freight‌ اقدام کرده است که بر اساس EU Transport Policy ایجادشده و از استانداردهای GS1 استفاده می‌کند.