◄ بزرگراه شهید زین‌الدین؛ ستون فقرات شبکه بزرگراهی پایتخت

تین نیوز | بزرگراه شهید زین‌الدین یکی از شریان‌های اصلی پایتخت است که تمام طول آن را پل‌های غیرهمسطح تشکیل داده و این، یکی از ویژگی های منحصر به فرد این بزرگراه محسوب می‌شود. این بزرگراه که به نام شهید مهدی زین‌الدین نام‌گذاری شده از بزرگراه شهید همت در غرب تهران آغاز و به جاده دماوند ختم می‌شود.

به گزارش تین نیوز، عملیات عمرانی این بزرگراه از سال 1387 آغاز شده و در چند فاز، بخش های متعددی از آن بهره‌بردای شد اما قطعه نهایی این بزرگراه همزمان با بزرگراه شهید خرازی در غرب بزرگراه همت در هشتم مهرماه سال 1391 و در دوره مدیریت محمدباقر قالیباف در شهرداری تهران افتتاح شد.

بزرگراه شهید زین الدین یکی از بزرگراه‌های شرقی ـ غربی شهر تهران است که همراه با بزرگراه های شهید همت و شهید خرازی، از شرقی‌ترین محور تهران در جاجرود به آخرین نقطه شهر در غرب تهران وردآورد متصل شده است.

تکمیل این بزرگراه از اواخر سال ۷۳ با شروع ساخت پل‌های خیابان شریعتی و پاسداران در امتداد شرقی بزرگراه شهید همت آغاز شد و نهایتا در سال ۸۴ به بزرگراه امام علی رسید.

عملیات اجرایی و ابلاغ طرح حدفاصل بزرگراه امام علی تا سه راه آزمایش (حکیمیه، جاده دماوند و تلو) در نیمه دوم سال ۸۲ انجام شد و همزمان با آن، کلنگ احداث پل قنات کوثر بر زمین زده شد. پیمانکاری این طرح، به جز تقاطع غیر همسطح شهید قائمی (پل استخر) که توسط مجتمع عمرانی ایرانشهر صورت پذیرفت، در مابقی مقاطع حد فاصل بزرگراه امام علی تا سه راه آزمایش، توسط موسسه شهید رجایی وابسته به قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیاء انجام شده است.

بزرگراه شهید زین‌الدین، از خیابان شریعتی تا بزرگراه شهید صیاد شیرازی
در اواخر مرداد سال ۷۷ با بهره برداری از بزرگراه شهید زین الدین حد فاصل خیابان شریعتی تا بزرگراه شهید صیاد شیرازی در شمال شرق تهران، عبور و مرور خودروها در بزرگراه رسالت، خیابان‌های شریعتی و پاسداران روان تر شد. این قسمت از بزرگراه با توجه به تراکم سازه‌های شهری در منطقه، یکی از مهم ترین و اصلی ترین شریان‌های ارتباطی تهران است که در شبکه بزرگراهی شهر، نقش ستون فقرات را ایفا می کند.

از دیگر تاثیرات ترافیکی این بزرگراه، کاسته شدن حجم عبور خودروها از بزرگراه شهید همت و خیابان بنی هاشم است که پیش از این، به ویژه در ساعت اوج ترافیک، مردم را آزار می‌داد. برای ساخت این بزرگراه موانع و معارض مرتبط با شرکت‌های گاز و برق از میان برداشته شده و علاوه بر این، پل روگذر سواره در مکان تلاقی مسیر آزادراه با خیابان شهید عراقی ساخته شده است.

برای ساخت این مقطع از بزرگراه، ۱۲۰ هزار متر مکعب خاکریزی، ۷۰ هزار متر مکعب خاکبرداری، هشت هزار متر مکعب بتن ریزی، یک هزار و 100 تن آرماتوربندی، ۹ هزار متر مربع قالب بندی و ۴۵ هزار تن آسفالت انجام شده است.

در تیر ماه سال ۱۳۸۴ یک و نیم کیلومتر از بزرگراه شهید زین الدین، حد فاصل دو بزرگراه صیاد شیرازی و امام علی، با صرف هزینه‌ای حدود ۵۰ میلیارد تومان، افتتاح شد تا شاهد تاثیرات ترافیکی چشمگیری در بزرگراه‌های رسالت، بابایی، صدر و مدرس حد فاصل رسالت تا بابایی باشیم.

در میان شریان های بزرگراهی سطح شهر تهران، بزرگراه ۷۶ کیلومتری عباس آباد متشکل از بزرگراه های شهید همت، شهید زین الدین و وفادار از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

این بزرگراه با ۴۴ کیلومتر طول از مناطق ۴، ۳، ۲، ۵، ۲۲ می‌گذرد و در طول مسیر خود، تمامی شریان های شمالی ـ جنوبی تهران را قطع می‌کند.

علاوه بر این در سال ۱۳۸۵ به منظور تسهیل ترافیک و گسترش شبکه بزرگراهی پایتخت، بزرگراه شهید زین الدین، حد فاصل خیابان سراج تا قنات کوثر و فلکه چهارم تهرانپارس به بهره برداری رسید.

طرح تقاطع غیرهمسطح بزرگراه زین‌الدین ـ سراج از ارزان‌ترین طرح‌هایی است که با همکاری سازمان مهندسی و عمران و با صرف هزینه‌ای کمتر از 2 میلیارد تومان انجام شده است. در احداث این طرح که به موقع انجام شد، تاسیسات زیربنایی حفظ شد و طرح، با رفع کمترین معارض به پایان رسید.

از ویژگی‌های پل سراج اشاره به مطالعات زیست محیطی و فرهنگی در مرحله احداث می‌باشد، چراکه این پل با نگاه محله محوری و قطع نکردن محلات و مناطق مسکونی و حفظ ارتباطات آن‌ها احداث شده است.

بزرگراه شهید زین‌الدین، حد فاصل بزرگراه امام علی(ع) تا پل استخر
30 مهر ماه سال 1390 این بزرگراه که عملیات اجرایی آن، حد فاصل بزرگراه امام علی (ع) تا پل استخر (که هم اکنون به نام پل شهید قائمی نامگذاری شده) در سال 82 آغاز شده بود، بعد از هشت سال فراز و نشیب به همراه پل های هنگام، سراج، قنات کوثر و پل بزرگ استخر که در تقاطع بلوار پروین و خیابان استخر احداث شده، به طول تقریبی هفت کیلومتر به بهره برداری رسید.

یكی از مشكلات موجود بر سر راه تكمیل بزرگراه شهید زین‌الدین (از سال 82 تا 90) وجود معارضان متعدد ملكی، تاسیساتی، نظامی، فضای سبز و... بوده است، چنانکه 400 هزار متر مربع تملک معارضان صورت گرفت که این کار علاوه بر آن که هزینه های گزافی را به دنبال داشت، سختی های بسیاری نیز ایجاد کرد.

در تاریخ هشتم مهرماه 91 با تکمیل این قطعه به طول تقریبی پنج کیلومتر و افتتاح همزمان بزرگراه شهید خرازی در غرب تهران این بزرگراه 54 کیلومتری که سال های طولانی وعده آن داده شده بود، تکمیل و امکان تردد یکپارچه در آن فراهم شد.

در این مسیر (شرق تهران) عملیات عمرانی و معارضان متعددی جابجا یا حذف شدند که مجموع آنها بیش از 14 هزار متر مربع معارض وجود داشته که پیش از بزرگراه امام علی(ع)، از لحاظ تعدد معارضان بزرگراه شهید زین الدین در رتبه اول قرار داشت.

همچنین رفع معارض لوله های آب 800 و 1400 میلی متر تهران در مسیر و کنار پایه های پل وفادار یکی از مهم ترین بخش های این پروژه محسوب می شود.

پل وفادار به طول 1077 متر یکی از پل های این بزرگراه است که در زمره طولانی ترین پل های تهران قرار دارد. این پل از نظرسازه ای زیبایی های خاصی داشته و 6 متر از آن بدون پایه و به صورت کنسول طراحی و احداث شده است. همچنین در این مسیر، چندین پل دیگر از جمله در محل خیابان احسان، بلوار عباسپور (منتهی به حکیمیه)، خیابان سازمان آب، احداث شده و مورد بهره برداری قراری گرفته تا محلات اطراف این بزرگراه دچار مشکل نشوند.

در نهایت این بزرگراه در تقاطع پل های موسوم به شهید متوسلیان (سه راه آزمایش) به بزرگراه آبعلی و جاده دماوند و بزرگراه شهید یاسینی متصل شده و به نقطه پایانی خود رسید.

اماکن عمومی در مسیر بزرگراه
وزارت اطلاعات، پارک جنگلی لویزان، مجتمع قضایی شهید باهنر، پارک جنگلی سپه‌شهر، دانشکده مهندسی هوا فضای دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی، پردیس فنی ـ مهندسی شهید عباسپور، بازار محلی حکیمیه و پارک جنگلی ساحل از مهم‌ترین اماکن عمومی و فضای سبز هستند که در حاشیه بزرگراه شهید زین‌الدین قرار گرفته‌اند.

همچنین این بزرگراه از محله‌های مهمی همچون پاسداران، لویزان و حکیمیه عبور می‌کند.

مشخصات فنی
بزرگراه شهید زین‌الدین 12 کیلومتر است که اگر طول دو بزرگراه شهید همت و شهید خرازی را تا وردآورد به آن اضافه کنیم به 54 کیلومتر می رسد.

تمامی تقاطع های موجود در مسیر بزرگراه شهید زین‌الدین به صورت غیرهمسطح احداث شده است. کل این بزرگراه از تقاطع بزرگراه امام علی(ع) تا سه راه آزمایش 70 هزار متر مربع سطح عرشه پل دارد.

همچنین برای احداث این بزرگراه بیش از 400 هزار متر مربع املاک معارض تملک شد. پل یک هزار و 70 متری وفادار که از پل 900 متری روشندلان نیز طولانی‌تر است در این بزرگراه قرار دارد. سرعت مجاز در این بزرگراه ۱۱۰ کیلومتر در ساعت پیش‌بینی شده‌است.