اهمیت راهآهن از نگاه کاشفالسلطنه
اندیشمندان هوادار احداث راهآهن فواید زیادی برای آن بر میشمردند و راهآهن را برای رونق کشاورزی، صنعت، تجارت، مسافرت و نیز انجام امورات دولتی، لازم و ضروری میشمردند.
اندیشمندان هوادار احداث راهآهن فواید زیادی برای آن بر میشمردند و راهآهن را برای رونق کشاورزی، صنعت، تجارت، مسافرت و نیز انجام امورات دولتی، لازم و ضروری میشمردند.
موقعیت استراتژیک در زمینه حمل و نقل و ترانزیت، بهعنوان فرصتی اقتصادی محسوب همیشه مورد توجه کشورها است.
مرتضیقلیخان صنیعالدوله (۹ صفر ۱۲۷۳ ه. ق./ ۱۲۳۵ ه. خ. در تهران - ۴ صفر ۱۳۲۹ ه. ق./ ۱۲۹۰ ه. خ. در تهران)، از رجال صنعتگر اواخر قاجاریه و اولین رئیس مجلس شورای ملی بود. صنیعالدوله در رسالهای موسوم به «راه نجات» که در واقع طرحی نظری برای پیشرفت اقتصادی و صنعتی ایران به شمار میرفت، ساخت راههای مبادلاتی را از جمله مسوولیتهای دولت و عاملی در ازدیاد ثروت میداند. علاوه بر این او در دفاع از ضرورت احداث راهآهن اوضاع اقتصادی کشورهای صاحب این فناوری را یاد آور میشود که:
احتمالا نخستین سند از اسناد دولتی ایران که از راهآهن سخن به میان آورده، نامهای است که ناپلئون سوم در آوریل ۱۲۷۴ه.ق / ۱۸۵۸م به ناصرالدینشاه نوشته و به طرح انگلیسیها برای احداث راهآهن از استانبول به خلیجفارس و از آنجا تا هندوستان اشاره کرده است.
اختراع و بهکارگیری راهآهن در سال 1243ه.ق / 1828م در اروپا به تدریج فکر احداث راهآهن در ایران توسط قدرتهای استعماری را بههمراه آورد و انگلیسیها بهعنوان اولین قدرت استعماری در سال 1247ه.ق / 1832م تلاش کردند، خطآهنی از طریق قلمرو عثمانی به خلیجفارس بکشند.