◄ گزارشی از تغییرات برخی شاخص های بخش حمل و نقل ریلی از آذر 1400 تا آذر 1401

گروه مطالعات سیاست گذاری و پایش فضای کسب و کار انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته گزارشی از روند تغییرات برخی شاخص های مهم بخش حمل و نقل ریلی در بازه زمانی «یکم آذر ماه 1400 تا 30 آبان 1401»  منتشر کرد و به مقایسه آن با سه بازه زمانی مشابه قبل پرداخت.( اینجا کیلک کنید)

به گزارش تین نیوز ، در مقدمه این گزارش آمده است: سوم دی ماه 1401، انجمن صنفی شرکت های حمل و نقل ریلی و خدمات وابسته در نامه ای به آقای دکتر بذرپاش وزیر جدید راه و شهرسازی پیشنهاد نمود دستور دهد نظام درستی برای ارزیابی عمل کرد راه آهن برقرار گردد.

این پیشنهاد از آن رو مطرح شده بود که بعضا مشاهده شده است شرکت راه آهن ج.ا.ا.، در تشریح عملکرد بخش ریلی و عمدتا در توضیح موفقیت های خود، در زمان های مختلف شاخص های متفاوت و غیرثابتی را به کار می برد و گاه با تفاسیر جهت دار، تصویر ناکاملی از واقعیات را نشان می دهد تا کلیت کارنامه عملکرد خود را مثبت و موفق جلوه دهد.

 برای مثال، بعضا آمار خرید واگن و لکوموتیو از سوی بخش خصوصی، با برگزاری مراسم افتتاحیه به عنوان موفقیت راه آهن جلوه داده می شود در حالی که این سرمایه گذاری از سوی بخش خصوصی انجام می شود و راه آهن نه فقط در آن سهمی ندارد، بلکه در سال های اخیر به دلیل سستی در پیگیری وصول عواید ماده 12 قانون رفع موانع تولید رقابت پذیر، حمایتی از بخش خصوصی نکرده است.

در نمونه ای دیگر، رشد حدود 50 درصدی جابجایی مسافر 8 ماهه امسال نسبت به سال گذشته به عنوان موفقیت راه آهن گزارش شده است در حالی که قدری تعمق نشان می دهد این رشد صرفا ناشی از رفع محدودیت های کرونایی و در نتیجه تکمیل صندلی های خالی قطارها بوده است. داده ها نشان می دهند که از یک سو این رشد حدود 50 درصدی در بخش جاده ای نیز رخ داده و از سوی دیگر، عملکرد جابجایی مسافر ریلی هنوز از رکورد قبل از کرونا کمتر است.

آمارهای بخش بار نشان می دهد در بازه زمانی 8 ماهه نخست سال جاری، به موازات کاهش 9 درصدی حمل بار ریلی ، بخش جاده ای توانسته است 4 درصد رشد نسبت به مدت مشابه سال قبل تجربه نماید. این بدان معناست که علی رغم هدف گذاری رشد سهم بخش ریلی از کل حمل بار زمینی کشور، این سهم در مدت یاد شده از 11.2 درصد به 10 درصد تنزل یافته است.

انجمن معتقد است؛ نبود نظام انتشار منظم آمار از یک سو و از سوی دیگر فقدان نظام درست ارزیابی عملکرد بخش ریلی کشور منجر به پنهان سازی واقعیت های این بخش مهم می شود و فرصت درمان بحران های فزاینده ی این بخش را از سیاستگذاران و برنامه ریزان می گیرد.

از همین روی گزارش حاضر با استفاده از داده هایی که عمده آنها در ماهنامه های آماری راه آهن وجود دارد، می کوشد تا با در نظر گرفتن بازه زمانی حضور مدیریت جدید راه آهن و مقایسه عملکرد در این بازه با دوره های مشابه گذشته، تصویری اگرچه نه چندان کامل، اما حاوی مهم ترین متغیرهای سازنده چهره بخش حمل و نقل ریلی را نمایش دهد. امید است دستگاه های ذیربط با ملاحظه این گونه تحلیل ها، مسیر رشد اقتصادی - اجتماعی کشور را هموارتر سازند.

- شاخص های بخش باری

شاخص تن کیلومتر بار ترانزیت ریلی حمل شده طی بازه زمانی مذکور 14 درصد نسبت به مدت مشابه قبلی افت داشته است. البته این شاخص نسبت به بازه های زمانی «یکم آذر ماه 1398 تا سی ام آبان ماه 1399» و «یکم آذر ماه 1397 تا سی ام آبان ماه 1398»  به ترتیب 330 و 102 درصد بیشتر بوده است.

شایان ذکر است که سهم بارهای ترانزیتی از مجموع بارهای ریلی حمل شده بر اساس شاخص تن کیلومتر از سال 1380 تا سال جاری به صورت میانگین 8 درصد بوده و در بهترین حالت در سال 1383 به 15 درصد رسیده است.

- شاخص های بخش مسافری

- شاخص های بخش نیروی کشش

از مهمترین روندهای چند سال اخیر بخش حمل و نقل ریلی کشور، کاهش جمعیت لکوموتیوهای آماده به کار بوده است. با توجه به آمار موجود در این گزارش می توان اذعان داشت که طی چند سال اخیر همواره درصد آماده بکاری لکوموتیوها رو به کاهش بوده است. از ابتدای سال 1399 تا کنون حدود 50 دستگاه لکوموتیو باری به دلیل ضعف تعمیر و نگهداری و همچنین رسوب مطالبات بخش خصوصی نزد شرکت راه آهن ج.ا.ا. زمین گیر و از چرخه سیر خارج شده اند.

برای دریافت فایل گزارش اینجا کلیک کنید.