سواحل مکران مقصد جدید گردشگران داخلی و خارجی

مهم ترین اقدامات وزارت میراث فرهنگی برای توسعه گردشگری در سواحل مکران طی سال های اخیر چه بوده است؟

با توجه به تاکید مقام معظم رهبری مبنی بر توسعه سواحل مکران، گردشگری به عنوان یکی از اصلی ترین بخش های توسعه ای منطقه مطرح شد و برنامه ریزی های کلانی در سطح ملی و استانی جهت پیشبرد اهداف تعیین شده به سمت ایجاد زیرساخت های گردشگری در طول نوار ساحلی مکران صورت گرفت. از جمله مهمترین زیرساخت های گردشگری لازم در نوار ساحلی مکران جهت ایجاد توریسم ساحلی و دریایی در کرانه دریای عمان را می توان به ایجاد اسکله های تفریحی در شهرستان های ساحلی، افزایش تعداد شناور های تفریحی استاندارد در منطقه، ایجاد کمپ پارک های ساحلی، هتل های ساحلی و دریایی و نیز افزایش کلوپ های ورزش های دریایی اشاره کرد. یکی از مهم ترین اقدامات فعلی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان سیستان و بلوچستان سعی در افزایش ارتباطات فرهنگی و توریستی با کشور های حاشیه اقیانوس هند و معرفی سواحل مکران و چابهار به عنون پایتخت گردشگری در میان کشور های حاشیه اقیانوس هند است.

چگونه می توان چابهار را به عنوان پایتخت گردشگری کشور های حاشیه اقیانوس هند مطرح کرد؟

یکی از مهمترین اقدامات اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان طی سال های اخیر تلاش برای میزبانی همایش ها و جشنواره های مختلف فرهنگی و گردشگری در راستای معرفی هر چه بیشتر جاذبه های گردشگری استان بوده است. در همین راستا در تلاش هستیم نخستین اجلاس وزاری گردشگری کشور های حاشیه اقیانوس هند را امسال به میزبانی سیستان و بلوچستان در سواحل مکران و شهرستان چابهار برگزار کنیم. این همایش در نیمه دوم امسال برگزار می شود، اما هنوز زمان دقیق برگزاری نخستین اجلاس وزاری گردشگری کشور های اقیانوس هند اعلام نشده است.
کشور ما با یک سوم جمعیت دنیا از طریق حاشیه اقیانوس هند هم مرز است و این قابلیت بزرگی برای استان سیستان و بلوچستان به عنوان مبدا ورودی بسیاری از گردشگران خارجی از طریق سواحل مکران فراهم کرده است. می توان با استفاده از این ظرفیت مهم در استان برای جذب گردشگری خارجی به ویژه گردشگران کشور های حاشیه اقیانوس هند، برنامه ریزی های جامعی انجام داد. برگزاری اجلاس وزرای گردشگری کشور های حاشیه اقیانوس هند در چابهار باعث معرفی جاذبه های خاص سیستان و بلوچستان به عنوان تنها بندر اقیانوسی کشور به دنیا خواهد شد. ظرفیت حاشیه اقیانوس هند کمک می کند تا با بخش مهمی از دنیا آشنا شویم و جاذبه های کشورمان را با استفاده از سواحل مکران به جهانیان معرفی کنیم.

آیا برنامه ای برای راه اندازی خطوط کشتیرانی مسافربری از مبداء بندر چابهار به کشور های حاشیه اقیانوس هند دارید؟

در راستای راه اندازی مجدد خط کشتیرانی مسافربری در مسیر چابهار- مسقط، برنامه ریزی های گسترده ای با همکاری مشترک وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و سازمان بنادر و دریانوردی صورت گرفته است. رفع مشکل سوخت شناور های بزرگ تفریحی و مسافربری که چندی پیش از طریق رایزنی های وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی و با وزارت نفت به نتیجه مطلوب رسید، نقش بسیار مهمی در راه اندازی هر چه سریعتر خطوط کشتیرانی مسافربری و تفریحی در آب های دریای عمان از مبداء بندر چابهار دارد. بر اساس تصمیمات اخذ شده کشتی مسافربری که از مقصد چابهار به سمت کشور عمان حرکت می کند، هزینه سوخت آن در شش ماه نخست فعالیت رایگان خواهد بود و سپس سوخت یارانه ای در اختیار آن قرار خواهد گرفت. این کشتی مسافربری قرار است اواخر مرداد ماه امسال از مقصد چابهار به سمت عمان راه اندازی شود. سایر علاقه مندان برای فعالیت و در آمد زایی از طریق شناور های تفریحی می توانند با مراجعه به سامانه "جانا" آمادگی خود را برای انجام فعالیت های توریسم دریایی اعلام و از سهمیه سوخت یارانه ای بهره مند شوند.
ترمینال مسافربری از طریق سازمان بنادر و دریانوردی در اختیار شناور های مسافربری و تفریحی قرار خواهد گرفت و تبلیغات جهت جذب گردشگران علاقه مند برای سفر دریایی به عمان از طریق دفاتر خدمات مسافرتی فعال در استان انجام می شود. همچنین ویزای سفر به عمان در بندر چابهار برای گردشگران علاقه مند به سفر دریایی در مسیر چابهار- عمان صادر خواهد شد و مشکلی در این خصوص وجود نخواهد داشت؛ در این خصوص مذاکرات لازم به دولت عمان نیز صورت گرفته است و امید می رود با همکاری آن ها شاهد رونق هر چه بیشتر سفر های دریایی در این مسیر باشیم.

مسافرت دریایی به کشور عمان مورد استقبال گردشگران قرار خواهد گرفت؟

راه اندازی این کشتی مسافربری بزرگ می تواند نقش مهمی در توسعه توریسم دریایی در آب های استان سیستان و بلوچستان و کشور ایجاد کند؛ توسعه توریسم استان از طریق ارتباط با عمانی ها باعث تحولی بزرگ در اقتصاد منطقه خواهد شد. سفر دریایی به کشور عمان بسیار ارزان تر از مسافرت هوایی خواهد بود، از سوی دیگر سفر دریایی از جاذبه زیادی برای گردشگران برخوردار است و همین دو عامل باعث خواهد شد که انتظار می رود این خط دریایی پررونق به فعالیت خود ادامه دهد. یک سوم عمانی ها، بلوچی هایی هستند که در سال های گذشته از استان سیستان و بلوچستان به عمان مهاجرت کرده اند، بنابراین می توان با برنامه ریزی های مناسب شرایط توسعه هر چه بیشتر توریسم دریایی بین دو کشور را به وجود آورد. این خط کشتیرانی در ابتدای فعالیت فقط در مسیر چابهار- مسقط فعالیت خواهد کرد، اما بر اساس برنامه ریزی های صورت گرفته در آینده نزدیک شاهد فعالیت این خط مسافربری دریایی در مسیر چابهار- گواتر- کراچی و چابهار- دوبی نیز خواهیم بود.

نقش دولت عمان در همکاری های مشترک جهت توریسم دریایی منطقه چیست؟

طی سال های اخیر ملاقات های متعددی بین مسئولین گردشگری دو کشور عمان و ایران برگزار شده که یکی از مهمترین مباحث مطرح شده در این جلسات به توسعه سواحل مکران و توریسم دریایی منطقه اختصاص داشته است. قرار است به زودی کارگروه ویژه ای در زمینه توسعه توریسم دریایی با همکاری مشترک دولت های ایران و عمان تشکیل شود. از سوی دیگر راه اندازی این خط دریایی تاثیر بسیار زیادی در همکاری های مشترک دو کشور د راستای توسعه توریسم در دریای عمان خواهد داشت. از مهمترین روش های دیگری که می تواند در ورود توریست های عمانی به ایران از طریق راه دریایی موثر واقع شود، توجه به مبحث توریسم سلامت است. پتانسیل بالای ایران در زمینه پزشکی فرصت مناسبی برای جذب توریست از عمان به ایران از طریق سفر های دریایی محسوب می شود. یکی از ضرورت های لازم برای ایجاد خط مسافربری دریایی پررونق حضور اسپانسر های قوی در کنار سرمایه گذاران بخش خصوصی و نیز بخش دولتی است.
همچنین علاوه بر توسعه سفر های دریایی به عمان، برنامه ریزی ها برای توسعه سفر های هوایی در مسیر مسقط- چابهار صورت گرفته است. مدت پرواز در مسیر بندر چابهار تا مسقط تنها ۳۰ دقیقه است که این فاصله نزدیک نیز پتانسیل دیگر جهت توسعه تلاش های برای توسعه توریسم بین دو کشور ایران و عمان تلقی می شود. نگاه مثبت وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در زمینه توسعه گردشگری بین ایران وعمان یکی از مهمترین زمینه های توسعه سواحل مکران محسوب می شود.

چه برنامه ریزی هایی جهت هدایت گردشگران داخلی به سواحل مکران صورت گرفته است؟

با توجه به اینکه استان سیستان و بلوچستان به عنوان مقصد جدید گردشگری کشور معرفی شده است، برنامه ریزی های بسیار جامعی در سطح استانی و ملی به منظور افزایش ورود گردشگران به استان انجام شده است. به همین منظور تقویم گردشگری ویژه برای استان به منظور افزایش ورود گردشگران در زمان های مختلف سال به بهانه برگزاری جشنواره های مختلف تدارک دیده شده است. همچنین مسیر های گردشگری جدیدی در طول نوار ساحلی تعریف شده که این مسیر های گردشگری در قالب کتابچه و بورشور به زودی چاپ و جهت استفاده گردشگران نوروزی در اختیار آن ها قرار داده خواهد شد.
از سوی دیگر برنامه ریزی ها جهت برگزاری همایش گردشگری ساحل نشینان در شهرستان چابهار طی سال جاری با هدف تبلیغات و معرفی بیش از پیش جاذبه های توریستی سواحل مکران برای جذب گردشگران سایر استان های کشور در حال انجام است. با موافقت به عمل آمده از سوی مسئولان وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، همایش گردشگری ساحل نشینان کشور با حضور نمایندگان گردشگری هفت استان ساحلی کشور در چابهار برگزار خواهد شد. با برگزاری این همایش این امکان فراهم خواهد شد که تمام استان های ساحلی کشور بتوانند بابرپایی غرفه ها، به مدت یک هفته جاذبه های گردشگری خود را به عموم مردم معرفی کنند. این جشنواره با محوریت هفت استان ساحلی کشور از جمله بوشهر، هرمزگان، گلستان، گیلان، مازندران و خوزستان برگزار می شود و قرار است در این جشنواره هر شب یکی از این استان ها ظرفیت های خود را به نمایش بگذارند. این رویداد در تقویم رویداد های سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور تعریف و مقرر شده تا هر سال در یک استان ساحل نشین برگزار شود. جشنواره گردشگری ساحل نشینان کشور بهانه ای برای مطرح کردن اهمیت سواحل مکران جهت رشد اقتصادی با تکیه بر توسعه دریا محور است که امیدواریم شاهد تبعات مثبت آن در استان باشیم. یکی از دلایلی که اولین دوره جشنواره ساحل نشینان کشور در چابهار برگزار می شود ارجحیت و اهمیت سواحل مکران به لحاظ تجارت، ترانزیت و ظرفیت های گردشگری نسبت به سواحل دیگر کشور است.
برگزاری این جشنواره ملی در چابهار می تواند باعث معرفی ظرفیت های منطقه، فراهم نمودن زمینه برای سرمایه گذاری، افزایش شهرت استان و افزایش خودباوری در میان مردمان این خطه جهت مشارکت در توسعه شود.
توجه به برنامه ریزی های کلان صورت گرفته در برنامه ششم توسعه در راستای توسعه سواحل مکران و جذب گردشگران، استان سیستان و بلوچستان نیازمند تأمین زیرساخت های لازم جهت سرویس دهی مناسب به گردشگران است که یکی از مهمترین این زیرساخت ها، توسعه شناور های مسافربری و شناور های تفریحی در آب های استان محسوب می شود.

مهمترین معضل پیشِ روی توسعه گردشگری در سواحل مکران چیست؟

مکان اقامتی جهت اسکان گردشگران ورودی به استان به عنوان یکی از زیرساخت های اولیه صنعت گردشگری از مهمترین مشکلات فعلی این صنعت در استان سیستان و بلوچستان است. امیدواریم با رونق دائمی گردشگری در استان سیستان و بلوچستان و جذب سرمایه گذاران بخش خصوصی شاهد افزایش ساخت هتل ها و انواع مختلف مکان های اقامتی در استان باشیم. هم اکنون ۱۰ هتل در سواحل دریای عمان مشغول به فعالیت هستند؛ علاوه بر این هتل ها، خانه های بوم گردی در تمام روستا های واقع در ساحل دریای عمان از جمله بریس، پسابندر، درک، گواتر، تنگ، جوید و کنارک به گردشگران خدمات اقامتی و پذیرایی ارائه می دهند. در ایام نوروز با توجه به تکمیل شدن مکان های اقامتی در نظر گرفته شده برای گردشگران از ظرفیت اقامت در مدارس استان نیز بهره خواهیم گرفت. هر ساله در ایام نوروز شاهد برپایی کمپ های گردشگری در نوار ساحلی و نقاط مختلف استان توسط گردشگران نیز هستیم.

چه قابلیتی باعث شده تا امکان سفر به سواحل چابهار در تمام طول سال برای گردشگران لذت بخش باشد؟

وزش باد های مونسون در فصل تابستان باعث شده تا سیستان و بلوچستان به عنوان استان چهارفصل در تابستان، خنک ترین سواحل ایران را داشته باشد و هر ساله با برگزاری جشنواره مونسون در چابهار و نیز برگزاری مسابقات موج سواری شاهد حضور چشمگیر گردشگران در سواحل مکران با شرایط آب و هوایی مطبوع هستیم. راه اندازی سایت گردشگری استان سیستان و بلوچستان امکان بازدید مجازی از ۸۰ اثر طبیعی و تاریخی این استان را فراهم کرده است. در این سایت کتابچه مسیر های گردشگری استان نیز برای معرفی شش مسیر گردشگری و آشنایی با ظرفیت های استان در این مسیر ها بار گذاری شده است. نقشه استان، کتابچه راهنمای گردشگری و معرفی استان به شش زبان از بخش های دیگر سایت گردشگری سیستان و بلوچستان محسوب می شود.

مهمترین جاذبه های توریستی سواحل مکران را معرفی کنید.

شهرستان های چابهار و کنارک در جنوبی ترین نقطه سیستان و بلوچستان واقع شده اند و به دلیل جاذبه های گردشگری، دریایی زیبا و آب و هوایی مطبوع می توانند سالانه هزاران گردشگر و بیننده را به خود جذب کنند. چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران اسلامی محسوب می شود که این امر در اولین گام آب و هوایی بی نظیر را به این شهرستان داده است و در ایام نوروز و زمستان بهترین هوا را دارد.
در ناحیه ساحلی خلیج گواتر و در نزدیکی محلی که رودخانه باهوکلات به دریای عمان می ریزد، جنگلی از گونه های حرا وجود دارد که از درختچه های حرا پوشیده شده است. رودخانه باهوکلات در ۹۰ کیلومتری شرق چابهار به خلیج گواتر دریای عمان سرازیر می شود، این رودخانه از لحاظ مختلف بویژه وجود تمساح نادر پوزه کوتاه ایرانی در آن از نظر گردشگری اهمیت ویژه ای دارد. کوه های بدبوم یا مریخی که به آن ها مینیاتوری نیز گفته می شود یکی از مناظری است که به موازات ساحل از منطقه کچو تا خلیج گواتر کشیده شده اند و از پدیده های منحصر به فرد این ناحیه هستند. خلیج چابهار جلوه ای زیبا از طلوع و غروب خورشید در دریا ایجاد می کند، در کرانه های دریای عمان و در قسمت جنوبی شهرستان چابهار صخره های بزرگی بر اثر پیشروی آب دریا و فرسایش سنگ های رسوبی بوجود آمده که چشم انداز زیبایی را خلق کرده است. بندر چابهار با بندر میامی در شبه جزیره فلوریدا آمریکا هم عرض و شرایط آب و هوایی آن نیز با بندر میامی کاملاً یکسان است.
همچنین لیپار معروف به تالاب صورتی واقع در ساحل دریای عمان که در فهرست میراث طبیعی کشور به ثبت رسیده است واقع در ۱۵ کیلومتری شرق چابهار در مسیر جاده ساحلی چابهار- گواتر یکی از منحصربه فردترین تالاب های جهان به لحاظ وجود رنگ صورتی محسوب می شود که دلیل رنگ صورتی این تالاب را به وجود پلانکتون های خاصی که در این تالاب زیست می کنند، می توان مرتبط دانست. این تالاب به عنوان یکی از مهمترین جاذبه های طبیعی استان در ساحل دریای عمان مطرح است و هر ساله گردشگران داخلی و خارجی زیادی برای بازدید از این تالاب به این منطقه از ساحل عمان سفر می کنند.
امکان انجام ورزش های دریایی متنوع در آب های ساحلی دریای عمان به ویژه موج سواری و غواصی از دیگر جاذبه های گردشگری سواحل مکران محسوب می شود. همچنین تنوع فرهنگی و تنوع قومی از دیگر جذابیت های ویژه سواحل مکران است.