◄ چرا ایرلاین‌ها مسیرهای خود را به چارتر کننده می‌فروشند؟

۹۵ درصد مسیرهای پروازی در دست چارترکنندگان است ‌و شرکت‌های هواپیمایی از ترس اینکه مبادا دخل و خرجشان با هم جور نیاید به صورت سه ماهه یا سالانه مسیرهای پروازی را به چارترکنندگان می‌فروشند؛ نهایتا این مسافر است که در زمان تاخیر و ابطال پرواز نمی‌داند حق خود را از کجا و چه کسی بگیرد؟

به گزارش تین نیوز به نقل از ایرنا، جدول مربوط به قوانین ابطال و تاخیر پروازها که درون مایه اصلی آن «مشتری مداری» و «تکریم مسافر» است، سال‌های طولانی است که از سوی سازمان هواپیمایی کشوری به همه شرکت‌های مسافری ابلاغ می‌شود اما باز هم سوال این است که چرا مسافران وقتی وارد فرآیند پیگیری حقوق خود می‌شوند، به در بسته می‌خورند؟

مسافری که قرار است با هواپیما سفر کند حتما حقوقی دارد و سیستم بازرگانی و اطلاع رسانی شرکت‌های هواپیمایی نیز از این حقوق مطلع هستند. یک نرم افزار مادر به صورت سیستمی هر نوع رخداد در زمان پرواز و قبل از آن را اطلاع رسانی می‌کند و به همین دلیل تمام تاخیر پروازها مشخص و از راننده خلبان تا مسافر در جریان تاخیر قرار می‌گیرند، اما چه می‌شود که مسافر از دریافت پیام تاخیر جا می‌ماند، پرواز کنسل می‌شود و یا با تاخیر بیش از ۴ ساعت انجام و مسافر نمی‌تواند درصد قانونی خود از بهای بلیت را بازپس بگیرد؟

۹۵ درصد مسیرهای هوایی در دست چارترکنندگان است

مدیرعامل یکی ار شرکت‌های هواپیمایی به این سوالات پاسخ می‌دهد و می‌گوید: ۹۵ درصد مسیرهایی هوایی در دست چارتر کنندگان است، وقتی مسیری چارتری است، احتمال تاخیر افزایش خواهد داشت و حتی ممکن است چارتر کننده تاخیر را به اطلاع مسافران نرساند. حتی مواردی بوده است که هزینه‌های استرداد بلیت هم از سوی چارترکننده پرداخت نشده است و مسافر در نهایت تمام این کم کاری‌ها و تخلفات را از چشم ایرلاین و شرکت هواپیمایی می‌بیند.

وی توضیح می‌دهد: این درحالی است که ایرلاین حتی اطلاعی از فروش و قیمت بلیت ندارد. اکنون بیشتر مسیرهای پروازی- تهران- نجف- مشهد- کیش و  استانبول که مسیرهای پرتقاضای پروازی هستند در دست چارترکنندگان است و ایرلاینها حتی دسترسی به دیتایِ بلیت فروخته شده ندارند.

شکایت از تخلفات چارترکنندگان افزایش یافته است 

وی می‌گوید: مردم چارترکننده( واسطه بین شرکت هواپیمایی و مشتری) را نمی‌بینند. اخیرا تخلفات چارترکنندگان نیز افرایش یافته است و با وجود اینکه شرکت هواپیمایی به چارتر کننده زمان دقیق پرواز و احتمال تاخیر را اعلام می‌کند اما اطلاع رسانی به مسافر داده نمی‌شود.

به گفته این فعال در صنعت هوایی اکنون اکثر شکایت هایی که به ایرلاین‌ها می‌رسد از عدم پرداخت حقوق مسافر از سوی چارتر کنندگان است که باعث پیگیری از سوی شرکت‌ها می‌شود.

چارترکنندگان چه گروهی هستند؟  

آیا چارترکنندگان آژانس‌های مسافری هستند؟ بررسی های خبرنگار ایرنا از مجموع قراردادهای بین شرکت‌های هواپیمایی و چارترکنندگان نشان می‌دهد که خریداران بزرگ مسیرهای پروازی پرتقاضا، نه صرفا آژانس‌های مسافری که صاحبان هتل‌های بزرگ در شهرهای توریستی هستند که اقدام به چارترِ مسیرهای پرتقاضا می‌کنند. در مقابل آژانس‌ها برای چارتر کنندگان بلیت‌ها را به فروش می‌رسانند.  

تخلفات چارترکنندگان به نام ایرلاین‌ها تمام و در دعوای ایرلاین و چارترکننده حقوق مسافر تضعیف می‌شود و حتی مردم مجبور به خرید بلیت با چند برابر نرخ مصوب سازمان هواپیمایی از دست چارتر کننده هستند اما چرا این وضعیت تدوام دارد؟ 

شرکت‌های هواپیمایی بلیت‌ها را با نرخ مصوب به چارتر کننده در همان ابتدای سال به فروش می‌رسانند، اما این‌واسطه و سرمایه دار بزرگ که از قضا زورش به قیمت‌گذاری در بازار هم می‌رسد، با توجه به ایام پیکِ سفر نرخ‌ها را خارج از سقف قیمتی و حتی بالاتر هم به فروش می‌رساند، نمونه آن را در فروش بلیت عتبات در آستانه روز عرفه در تیرماه امسال شاهد بودیم. درحالی که قیمت مصوب بلیت تهران- نجف ۶ میلیون تومان بود اما تا ۱۵ میلیون تومان به فروش رفت.

برای مثال اکنون هواپیمایی معراج ۵ فروند هواپیمای فعال دارد که جوان ترین ناوگان هواپیمایی را شامل می‌شود و زمانی به مشتری مداری هم معروف بود اما بیش از ۹۵ درصد مسیرهای این شرکت هواپیمایی در دست چارترکنندگان است و ماجرای پروازهای استانبول و اخیرا مشهد این شرکت هواپیمایی از همین جا آب می‌خورد.

یکی از مسافران پرواز اخیر این شرکت هواپیمابی در مسیر مشهد در تماس با ایرنا از عدم پرداخت حق ۳۰ درصدی جریمه این ایرلاین به دلیل تاخیر ۴ ساعته در این مسیر پروازی گلایه دارد و می‌گوید بهای بلیت او بازگردانده نمی‌شود. اما آیا افزایش شکایت مسافران به شرکت‌های هواپیمایی از تضعیف حقوق آنها توسط چارتر کننده، مانعی از فروش یکجایی مسیرها به چارتر کننده خواهد شد؟

چرا ایرلاین‌ها مسیرهای خود را به چارتر کننده می‌فروشند؟

بررسی‌های ایرنا نشان می‌دهد که ماجرا از اینجا شروع می‌شود که شرکت‌های هواپیمایی، زیرساخت مستقیم برای «فروش بلیت» را ندارند، شرکت‌ها نمی‌توانند وارد بازار فروش شوند و بلیت‌ها را به صورت روزانه بفروشند.

یک کارشناس صنعت هوایی در این باره به خبرنگار ایرنا می‌گوید: هیچ وقت یک شرکت هواپیمایی زیرساختی مثل شرکت «علی بابا» یا «آپ» و یا ..... را برای فروش بلیت ندارد . اگر بلیت مسیرها را از طریق سایت مستقیم به فروش برساند شاید همان مبلغ نرخ مصوب هم که به چارتر کننده می‌فروشد نتواند پر کند، خیال ایرلاین‌ها راحت است که با فروش مسیرهای پروازی خود به چارترکنندگان به صورت سه ماهه یا سالانه، همه صندلی ها فروش رفته، پول فروش پیش پیش گرفته شده و دخل‌وخرج شرکت درست می‌شود.

این درحالی است که این الگوی شرکت داری در جهان وجود ندارد و اصلا چیزی به اسم «واسطه» و «چارترکننده» در جهان وجود ندارد و مردم مستقیم از سایت و نمایندگی شرکت هواپیمایی خرید دارند.

 همین حالا که این گزارش را می‌خوانید اگر کلید واژه «خرید بلیت هواپیما» را سرچ‌کنید نام هیچ شرکت هواپیمایی بالا نمی‌آید اما در همان صفحات نخست نام سایت‌های متصل به چارترکننده و شرکت‌های قَدر در فروش بالا می‌آید، همان‌ها که از ۳ تا ۲۰ درصد روی نرخ‌های مصوب اضافه می‌کنند و بعد بلیت هواپیما را به فروش می‌رسانند و بعد در صفحات آخر گوگل سایت فروش ماهان، کاسپین ، ایران ایر،  معراج و .... دیده می‌شود. 

به اعتقاد بزرگان صنعت هوایی دلالی و واسطه گری در صنعت هواپیمایی رنج آور شده است و تا بستر برای فروش سیستمی فراهم نشود تا ایرلاین‌ها بازرگانی و فروش سیستمی را تقویت نکنند و  از فروش مسیر پرواری به چارتر کننده دست بردارند، تضعیف حقوق مسافر هم ادامه خواهد داشت.