◄ فروش دلاری بلیت هواپیما به گردشگران خارجی سود دارد یا ضرر؟

روز چهارم تیرماه بود که انجمن شرکت‌های هواپیمایی قیمت بلیت پروازهای داخلی برای اتباع غیر ایرانی را بر اساس دلار تعیین و اعلام کرد: سقف نرخ پروازهای داخلی زیر یک ساعت ۱۰۰ دلار و از یک ساعت بیشتر ۱۵۰ دلار خواهد بود. گرچه این تصمیم از پاییز سال گذشته توسط برخی شرکت های هواپیمایی اجرا می شد اما اجرای این تصمیم از سوی همه ایرلاین ها علنی اعلام شد.

به گزارش تین نیوز، این تصمیم که با موافقت سازمان هواپیمایی و مخالفت وزارت گردشگری رو به رو شده با انتقاد و واکنش شدید فعالان عرصه گردشگری کشور نیز مواجه است؛کارشناسان گردشگری معتقدند بالا بردن نرخ‌ها جذابیت را ‌برای ورود گردشگر به ایران کاهش می‌دهد و این موضوع لطمه بزرگی به فرایند جذب گردشگر وارد می‌کند؛ ما باید گردشگری را یک‌ زنجیره ببینیم و این رویکرد را داشته باشیم که محصولات گردشگری تنها مخصوص یک ‌صنف نیستند و باید منافع جمعی نیز در نظر گرفته شود.

به اعتقاد کارشناسان و فعالان گردشگری این دو نرخی بودن در فروش بلیت‌های هواپیما باعث آشفتگی شده و این اتفاق باعث می‌شود دود این ماجرا به چشم گردشگری داخلی رود و روندی است که نمی‌توان نگاه مثبتی به آن داشت.  دریافت وجه از گردشگران داخلی و حتی ‌خارجی باید بر مبنای واحد پول رایج‌ کشور باشد بنابراین دریافت دلار از گردشگران مبنای حقوقی ندارد.

فرید جواهرزاده؛ رئیس انجمن علمی طبیعت‌گردی ایران در این زمینه با اشاره به آسیب های جدی این تصمیم به بدنه گردشگری کشور گفت:  این دو ‌نرخی شدن سبب نارضایتی گردشگران می شود و به نوعی افزایش نرخ هواپیما و هتل‌ها تنها منافع صنفی را تامین خواهد کرد و در تامین منافع جمعی تاثیری نخواهد داشت.

این کارشناس گردشگری خاطرنشان کرد: در اصول حقوق گردشگری اصلی به نام کدهای جهانی اخلاق وجود دارد که این کد جهانی عدم تبعیض بین گردشگران و شهروندان را مدنظر دارد که بحث دو نرخی شدن محصولات گردشگری در کشور ما با این اصل در تعارض است.

جواهرزاده گفت: ممکن است در این موضوع برخی تصور کنند هزینه‌ها باید بر مبنای قیمت‌های جهانی باشد. اگر قرار است هزینه حمل و نقل بر اساس قیمت‌های جهانی باشد آیا باقی هزینه‌ها مانند قیمت سوخت، نیروی انسانی و مواد غذایی نیز به نرخ جهانی است؟ در نتیجه دو نرخی شدن حمل‌ونقل هوایی موجب آشفتگی و درخواست مشابه سایر کسب و کارها خواهد شد.

وی ادامه داد: برای مثال فروشندگان صنایع‌دستی، تاکسی‌ها، رستوران‌ها و ... نیز ممکن است در خواست کنند تا محصولات و خدمات خود را دو نرخی کرده و از گردشگران خارجی دلار و یورو دریافت کنند که با این کار دیگر سنگ روی سنگ بند نخواهد شد.

دو نرخی کردن بلیت پروازهای داخلی فقط به نفع چارترکننده‌هاست

مصطفی سروی؛ عضو هیأت مدیره جامعه تورگردانان ایران نیز در نقد اجرای طرح نرخ‌ دلاری بلیت هواپیما برای اتباع غیرایرانی به ایسنا گفته این رویه شرکت‌های هواپیمایی فقط پول ملی را تضعیف می‌کند و ایران نیز از فهرست مقاصد سفر خط زده می‌شود.

او رفتار شرکت‌های هواپیمایی را خلاف منشور سازمان ملل و سازمان جهانی جهانگردی دانست و گفت:‌ این طرح از نظر شرعی و قانونی مشکل دارد. ضمن این‌که ارزی و دو نرخی کردن بلیت پروازهای داخلی فقط به نفع چارترکننده‌ها است. نگاه بدبیانانه‌ای به این جریان دارم و چارترکننده‌ها را پشت ماجرا می‌بینم.

عضو هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ایران اضافه کرد: از طرفی، در کجای دنیا شیوه قیمت‌گذاری یک پرواز تا این حد رُند است، ۱۰۰ دلار برای پرواز کمتر از یک ساعت، ۱۵۰ دلار برای پرواز بالای یک ساعت؟! معمولا روی بلیت جزئیات دیگری از نرخ مشخص می‌شود، از عوارض فرودگاه و پرواز گرفته تا مالیات‌های دیگر.

سروی گفت: شرکت‌های هواپیمایی که معمولا هزینه‌های ارزی خود را بهانه اجرای چنین طرح‌هایی می‌کنند، دقیق و شفاف اعلام کنند، کدام یک از هزینه‌هایشان ارزی است، سوخت، نگهداری هواپیما، کترینگ، کدام یک؟ آیا سوخت را ارزی می‌خرند؟ آیا به کارکنان خود حقوق ارزی می‌دهند؟

 به اعتقاد وی این رویه شرکت‌های هواپیمایی فقط نظام صنعت گردشگری ایران را مختل می‌کند و پول ملی را تضیف خواهد کرد. ما از گردشگر واحد پول آمریکا را می‌خواهیم، آیا این از نظر ساختار اقتصاد و نظام کشور ایرادی ندارد؟

در حالی این انتقادات از سوی فعالان گردشگری مطرح است و وزارت گردشگری به عنوان متولی صنعت گردشگری پیگیر لغو این تصمیم است؛ سازمان هواپیمایی کشوری این تصمیم را به نفع صنعت هوانوردی کشور می داند و با آن موافق است.

معاون هوانوردی و امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری با اعلام این موافقت گفته مصوبه‌ای که از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی ابلاغ شده تصمیم یک شبه نبوده بلکه تحلیل کارشناسی داشته است. همین الان هم از اتباع غیرایرانی تا ۱۰۰ دلار برای پروازهای زیر یک ساعت و ۱۵۰ دلار برای پروازهای بالای یک ساعت گرفته می‌شود اما به جیب صنعت هوانوردی نمی‌رود بلکه در جیب دلالان است.

معاون سازمان هواپیمایی کشوری گفت: عراق هزینه خدمات فرودگاهی را نقدی و دلاری از ایرلاین‌های ایرانی می‌گیرد.

وی با بیان اینکه تصمیم مذکور به ایجاد بازار سیاه بلیت هواپیما منجر نمی‌شود گفت: از آنجایی که سازمان هواپیمایی کشوری موظف به مدیریت فروش بلیت از سوی ایرلاین‌ها است، شرکت‌های هواپیمایی را مکلف کرده تا فروش بلیت را در وب سایت‌های خود انجام دهند و از فروش در اپلیکیشن‌ها خبری نیست.

به نظر می رسد با توجه به گفته های مسئولان عرصه هوانوردی که این تصمیم و اقدام را به نفع صنعت هوانوردی تلقی می کنند و نیز اظهارات فعالان گردشگری که چنین تصمیمی را به زیان صنعت گردشگری می دانند؛ باید هر چه زودتر راهکاری از سوی دستگاه های متولی تدبیر شود تا نفع هر دو صنعت را جامعیت بخشد.