◄ مطالبه کار جدی و واقعی در مسیر میانه- بستان آباد- تبریز

رهبر معظم انقلاب اسلامی عصر روز سه شنبه (ششم اردیبهشت 1401) در دیدار صدها نفر از دانشجویان و اعضای تشکل های دانشجویی، دانشگاه را جزو اساسی ترین مسائل انقلاب خواندند و با تبیین نتایج و دستاوردهای چالش مهم و مستمر «نگاه انقلابی و نگاه جریان ضدانقلابی و واپس گرا به دانشگاه» گفتند جمهوری اسلامی به دانشگاه امروز خود افتخار می کند و جوان دانشجو امروز باید با تفکر و اندیشه ورزی، عمیق شدن در مسائل اصلی کشور و پرهیز از هرگونه انفعال و ناامیدی، آرمان های انقلاب و کار جدی و واقعی را از مسئولان کشور مطالبه کند. (نقل از بخش آغازین گزارش دیدار در سایت Leader.ir) 

همچنین ایشان در دیدار مسئولان نظام در دهمین روز ماه مبارک رمضان (23 فروردین 1401) نیز بیانات و تذکراتی داشتند و از جمله (به گزارش اقتصاد آنلاین) فرمودند اگر گشایش ارزی به وجود آمد نباید این پول صرف واردات بی رویه شود. این پول ها باید صرف کارهای زیربنایی مثل حمل و نقل ریلی، حل مشکل آب کشور، شرکت های دانش بنیان، راه های ارتباطی با کشورهای همسایه و نوسازی صنایع شود نه اینکه تا پولی گیرمان آمد دوباره راه واردات کالاهای لوکس آغاز شود.

مهمترین پروژه ریلی استان آذربایجان شرقی به نام راه آهن میانه تبریز حدفاصل بستان آباد با پیشرفت فیزیکی 95 درصدی آخرین مراحل اجرایی را طی می کند ... این مسیر نسبت به راه آهن فعلی میانبر بوده و 115 کیلومتر طول مسیر و 4 الی 5 ساعت زمان سفر را کوتاه میکند (تین نیوز 14 اردیبهشت 1401)، به گفته مدیرعامل شرکت ساخت ارزش کنونی پروژه 4500 میلیارد تومان است (150 میلیون یورو) و برای تکمیل روسازی، ارتباط و تکمیل ایستگاه خاوران 500 میلیارد تومان نیاز دارد.

از همین نویسنده:

• لکوموتیو برقی دیزلی برای مسیرهای نیمه برقی؛، گام جدید آلمان با زیمنس

• مطالبه کار جدی و واقعی ریلی از مسئولان

• رفتارهای هزینه تعمیر و نگهداری و قیمت تمام شده در قطارهای خودکشش

اما شاخص کار جدی و واقعی مورد اشاره رهبری و علت تاکید ایشان بر بخش ریلی چیست؟ با سامان یافتن بخش ریلی علاوه بر کاهش مصرف انرژی و آلایندگی، تلفات جاده ای کاهش می یابد، بستر آمایش سرزمین و توزیع جمعیت و ... فراهم می شود، وابستگی به ناوگان هوایی و جاده ای کاهش و تولید صنایع و اشتغال رونق گرفته و رویکرد بهره وری و فناوری گسترش می یابد.

ولی متاسفانه با وجود حمایت‌ ها و تاکیدات مکرر بر اولویت بخش ریلی به ویژه در سند راهبردی برنامه سوم و سیاست های ابلاغی برنامه ششم، این بخش حتی متناسب با متوسط سایر بخش های صنعتی و اقتصادی کشور رشد نکرده است در صورتی که حمل‌ و نقل ریلی درون شهری با تمامی محدودیت های فناوری و اقتصادی مشابه، توانسته به مراتب گام های بزرگتر و سودمندتری را بردارد. 

بدون تردید یکی از رموز موفقیت مترو به ویژه در شهر تهران را می توان به راه‌اندازی به موقع دو خط اولیه مترو در نیمه دوم دهه 70 نسبت داد که با نمایش اثربخشی بالا به مردم و مسئولان، طی دو دهه رشد صد برابری تعداد مسافر را درپی داشته است.

متاسفانه حمل‌ و نقل ریلی برون شهری این توفیق را نداشته و با تدابیر ضعیف و ...، با انحراف، تاخیر و افزایش هزینه روبرو شده و لذا بر خلاف قانون مدیریت سوخت، سهم مسافر به کمتر از نصف سهم سال 86 و سهم بخش بار تقریبا برابر مانده است.

اکنون اگر از نگاه دانشجویان و علاقمندان به بخش ریلی، جدی و واقعی بودن برنامه ها را بنگریم، خواهیم یافت چندین اشکال اساسی به پروژه های بخش مسافری در سال های اخیر وارد است (ص 232 گزارش رولندبرگر در مورد نیاز به سرعت و تناوب).

این پروژه ها بر خلاف بافق- مشهد باری (1384) بصورت ناقص بدون سیستم علائم تحویل راه آهن می گردند که این نه تنها از ایمنی مسیر می کاهد (با چندین سانحه) بلکه سرعت مجاز قطارها را کاهش و زمان سیر را افزایش می دهد در حالی که برای سیستم علائم چندین سازنده در کشور وجود دارد و سهم هزینه علائم در پروژه های ریلی بسیار اندک و غالبا کمتر از 5 درصد است.

سرعت این خطوط هم متاسفانه با الگوی 50 سال گذشته است و با وجود روسازی بسیار خوب مورد استفاده از اوایل انقلاب و قابلیت افزایش به 230 کیلومتر بر اساس استاندارد UIC705 (تاییدیه 860405 دفتر فنی و امور طرحها)، همچنان سقف سرعت خط 160 کیلومتر اعلام می گردد، با این حال اکنون باید امید داشت با اتمام این طرح اهداف مورد اشاره محقق شود، (برای ارزیابی راه آهن میانه- بستان آباد- تبریز می توان از شبیه سازی دهه 70 برای توربوترن تهران- زنجان استفاده نمود، برنامه این الگو در اواسط دهه 70 در مرکز تحقیقات راه آهن توسعه و برای شبیه سازی مسیرهای مختلف به کار گرفته شد).     

* کارشناس حمل و نقل