عدم حل مشکلات مناطق حاشیه راه آهن در نبود مدیریت یکپارچه شهری

شهردار منطقه ۱۷ گفت: جابه جایی ایستگاه های راه آهن به خارج از محدوده شهری با یک برنامه ریزی مناسب تهدیدهای موجود در همجواری محدوده های سکونتگاهی با ریل راه آهن را به یک فرصت تبدیل خواهد کرد.

به گزارش تین نیوز به نقل از خبرگزاری مهر، محمد حسین بوچانی در وبینار «عبور راه آهن از داخل شهر، بایدها و نبایدها» که با حضور مرتضی باقری مشاور وزیر راه و شهرساری، سید محمد فیاض شهردار منطقه ۱۸، محمود کلهری شهردار منطقه ۱۷، ملودی خادم ثامنی عضو هیأت علمی دانشگاه علم و صنعت، کوروش آصف وزیری پژوهشگر شهری و نمایندگانی از شرکت راه آهن جمهوری اسلامی ایران به صورت آنلاین برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: در دوره کنونی فعالیت مدیریت شهری، شهرداری تهران با رویکرد «شهری برای همه» به عنوان یک استراتژیک مهم سعی دارد تا تمامی مأموریت‌های خود را پیش ببرد.

وی با اشاره به ۴ اصل مهم و کاربری در نحوی اداره پایتخت در شهرداری تهران ادامه داد: نخستین گام شهرداری تهران در این دوره انجام مطالعات کاربردی است که این رویکرد تفاوت عملکرد مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران را با مراکز علمی مانند دانشگاه‌ها به خوبی نشان می‌دهد.

رئیس مرکز مطالعات و برنامه‌ریزی شهر تهران حضور جدی و تأثیرگذار بهره برداران از مطالعات کاربردی را دومین گام تأثیرگذار در برنامه‌ریزی و مدیریت کنونی شهرداری تهران معرفی کرد و یادآور شد: هر مطالعه کاربردی مستلزم مشارکت جدی بهره بردار است این مساله باعث می‌شود تا بهره بردار برای حل مشکلات حوزه تحت مدیریت خود در کنار پژوهشگران تلاش کنند.

وی با اشاره به اینکه توجه شهرداری تهران به الزامات حقوقی در حوزه فعالیت‌ها و وظایفی که در چارچوب قانون برعهده دارد، گام سومی است که مختص به این دوره از مدیریت شهری است، بیان کرد: در برخی از ادوار مدیریت شهری شاهد بودیم شهرداری تهران به بخشی از ماموریت‌هایی که جزو تکالیف دستگاه‌های دیگر ورود کرده بود، اما در این دوره تلاش شهرداری این است تا این مسیر را تغییر داده و تنها به الزامات حقوقی و وظایف کاربردی ای که برعهده این مجموعه است، ورود کند.

بوچانی تاکید کرد: دانش بنیان کردن فعالیت‌های شهرداری مستلزم یک هم افزایی و تلاش جمعی است به همین دلیل در این دوره مدیریت شهری سعی شده تا از طریق ابزارهایی مانند سایت پژوهشیار و سایت شفافیت گام‌های جدی‌ای در این زمینه برداشته شود.

کاهش سهم حمل و نقل ریلی در تهران

در ادامه این نشست عضو هیأت علمی گروه حمل و نقل ریلی دانشگاه مهندسی راه آهن و معاون وزیر راه با اشاره به جایگاه ایران در رتبه بندی‌های جهانی درباره سوانح رانندگی و تلفات ناشی از آن گفت: رتبه بندی‌های جهانی نشان می‌دهد ایران از نظر سوانح جاده‌ای در رتبه دهم و از نظر نرخ تلفات ناشی از این سوانح رتبه چهارم را در جهان داراست.

مرتضی باقری با بیان این مطلب افزود: یکی دیگر از موضوعات قابل تأمل در سال‌های اخیر در کشور، کاهش سهم حمل و نقل عمومی است. به رغم تمام تلاش‌هایی که در این زمینه انجام شده، اما متأسفانه شاهد کاهش استقبال مردم از حمل و نقل همگانی هستیم.

وی با اشاره به اینکه سهم حمل و نقل ریلی در سفرهای مردم کاهش چشمگیری داشته است، ادامه داد: این در حالی است که آمارها نشان می‌دهد تعداد سفرها با خودروهای شخصی در کشور ۱.۵ درصد افزایش داشته است.

مشاور وزیر راه با بیان اینکه سهم سوانح جاده‌ای در کشور معادل ۷ درصد از تولید ناخالص ملی است، یادآور شد: در حال حاضر حدود ۲۰ هزار کیلومتر جاده در کشور وجود دارد که ارزشی معادل ۳۵۰ هزار میلیارد تومان دارد که باید سالیانه ۸ و نیم هزار میلیارد تومان برای نگهداری آن هزینه شود این در حالی است که در حال حاضر تنها یک چهارم این اعتبار تخصیص داده می‌شود.

وی بیان کرد: به رغم آنکه کل سهم حمل و نقل از تولید ناخالص ملی ۹ درصد است اما متأسفانه بخش قابل توجهی از این سهم سالانه صرف هزینه تصادفات جاده‌ای می‌شود.

وی در ادامه با بیان اینکه پایین بودن سهم کشور در حمل و نقل‌های ریلی باید مورد مطالعه قرار گیرد، گفت: مطالعات اولیه دلیل این مساله را در عدم دسترسی مناسب از این مد حمل و نقلی نشان داده است. در بررسی‌ها مشخص شد محل ایستگاه‌های راه آهن در شهری مانند تهران در محل مناسبی قرار نگرفته است.

باقری انتقال ایستگاه‌های راه آهن به خارج از شهر را یک اتفاق نامبارکی دانست و ادامه داد: متأسفانه از سال ۸۴ تصمیم گرفته شد تا ایستگاه‌های جدید خطوط راه آهن در بیرون شهرها ساخته شود. به عنوان مثال ایستگاه راه آهن زاهدان ۱۰ کیلومتر خارج از شهر ساخته شده است که این مساله دسترسی مسافران به خطوط ریلی و ایستگاه‌های راه آهن را با مشکل رو به رو کرده و تمایل مردم را به استفاده از این مد حمل و نقلی کاهش داده است.

به گفته وی، مطالعات انجام شده در این زمینه نشان می‌دهد هزینه سفر شهروندان از محل سکونت خود تا ایستگاه راه آهن گاهی اوقات از هزینه سفر کامل خود به مقاصدی که تعیین کرده‌اند، بیشتر است.

باقری بیان کرد: متأسفانه برخی از طرح‌هایی که در شهر تهران در خصوص خروج ایستگاه‌های راه آهن از شهر تهران و یا انتقال برخی از خطوط به زیر زمین انجام شده است به عنوان یک الگو در شهرهای دیگر انجام می‌شود این در حالی است که انجام برخی از این طرح‌ها در شهر تهران نیز نتایج مطلوبی به همراه نداشته است.

لزوم ایجاد تعامل بین ریل و زندگی شهری

در بخش دیگری از این جلسه آنلاین شهردار منطقه ۱۸ با اشاره به مشکلات منطقه تحت مدیریت خود در حاشیه راه آهن تهران- اهواز گفت: زمانی که موضوع همجواری راه آهن و سکونتگاه‌های شهری مطرح می‌شود، دو دیدگاه از سوی کارشناسان طرح می‌شود نخست آنکه برخی بر این باورند ایستگاه‌های راه آهن باید درابتدای شهرها قرار گرفته و اقدام به جابه جایی مسافران کنند به این دلیل که همجواری راه آهن و شهر مشکلات و تبعاتی را به همراه دارد. اما در مقابل این دیدگاه برخی از کارشناسان اعتقاد دارند ایستگاه‌های راه آهن نه تنها باید در شهرها ایجاد شود، بلکه دسترسی به راه آهن به عنوان یک مد حمل و نقل انبوه بر در مرکز شهرد ایجاد شده و از آنجا مسافران را به مقاصد خود منتقل کند تا سفرهای درون و برون شهری کاهش پیدا کند.

محمد فیاض با اشاره به اینکه به رغم آنکه مدیران شهری موافق انتقال ایستگاه‌های راه آهن به خارج از محدوده‌های سکونتگاهی و شهری هستند، افزود: اما باید قبول کرد نظریه دوم از منظر کارشناسی بیشتر مورد قبول است چرا که اگر ایستگاه‌های راه آهن به بیرون شهر منتقل شود و مسافران این مد حمل و نقلی از آنجا مقاصد سفرهای بعدی خود را تعیین کنند، از نظر تعداد و امنیت سفر با مشکلاتی روبه رو خواهیم شد. به عبارتی می‌توان گفت قرار گرفتن ایستگاه راه آهن در شهر تهران در محدوده جنوبی که امکان استفاده مسافران را از حمل و نقل ریلی و سایر مدها ایجاد می‌کند، کار درستی است.

شهردار منطقه ۱۸ با اشاره به اینکه تعامل بین ریل و مردم باید در مطالعات کاربردی مرکز مطالعات مورد توجه قرار گیرد، بیان کرد: باید به این نتیجه برسیم که با انجام تمهیداتی هم می‌توان ریل راه آهن را در داخل شهر داشت و هم مردمی که در کنار راه آهن زندگی می‌کنند از این شرایط ناراضی نباشند.

وی حریم پیرامون خطوط راه آهن را یکی از معضلات شهروندان ساکن در منطقه ۱۸ دانست و یادآور شد: طبق قانون حریم ریل و سکونتگاه‌های شهری باید ۳۴ متر باشد اما در ناحیه دو منطقه ۱۸ به غیر از این فاصله یک حریم ۱۰۰ متری نیز در اطرف خط راه آهن تهران – اهواز وجود دارد که پهنه یزرگی است و بخش‌هایی از این پهنه را به فضای بی دفاع شهری و محل بروز آسیب‌های اجتماعی تبدیل کرده است که مردم از این مساله ناراضی هستند.

فیاض تأمین امنیت شهروندان ساکن در کنار ریل راه آهن را یک ضرورت دانست و تاکید کرد: وقتی راه آهن وارد بافت مسکونی می‌شود رفت و آمدهایی روی ریل انجام می‌شود که اعتقاد داریم باید تصمیماتی برای حفظ امنیت مردم در نظر گرفته شود.

وی گسست محلات مجاور راه آهن را یکی دیگر از آسیب‌های این همجواری دانست و گفت: در حال حاضر وجود ریل راه آهن در منطقه ۱۸ باعث ایجاد گسست بین محله‌های مجاور شده است زمانی خطوط راه آهن دو محله را از هم جدا می‌کنند، دیگر نمی‌توانیم اتصال در رفت و آمد شهروندان را در این بخش ایجاد کنیم و همین مساله نارضایتی شهروندان را به همراه دارد.

عدم حل مشکلات مناطق حاشیه راه آهن به دلیل نبود مدیریت یکپارچه شهری

در ادامه این جلسه شهردار منطقه ۱۷ تهران نیز گفت: وجود خطوط راه آهن مسائل زیادی را برای ساکنان و مدیریت شهری ایجاد کرده است که مهمترین دلیل عدم حل این مشکلات نبود مدیریت یکپارچه در شهر تهران است.

محمد کلهری با بیان این مطلب افزود: خطوط راه آهن مشکلات زیادی را در حوزه‌هایی مانند آلودگی صوتی، زیست محیطی، ایجاد فضاهای بی دفاع شهری و آسیب‌های اجتماعی ایجاد کرده که این اتفاق باعث نارضایتی شهروندان از این مساله شده است.

وی تنها راه حل ممکن را خروج ایستگاه راه آهن به خارج از محدوده‌های شهری بیان کرد و ادامه داد: اعتقاد دارم جابه جایی ایستگاه‌های راه آهن به خارج از محدوده شهری با یک برنامه‌ریزی مناسب تهدیدهای موجود در همجواری محدوده‌های سکونتگاهی با ریل راه آهن را به یک فرصت تبدیل خواهد کرد.

شهردار منطقه ۱۷ تهران بیان کرد: امروز در برخی از کشورهای مطرح شاهد این مساله هستیم که به دلیل جابه جایی ایستگاه‌های راه آهن خطوط ریلی اراضی زیادی آزاد سازی شده و از این محدوده‌ها به عنوان یک قطب گردشگری استفاده می‌شود.