◄ «کراس استافینگ» باری بر دوش هزینه‌های صادراتی

تحلیلگر بین‌المللی معدن و فولاد با عنوان اینکه افزایش هزینه‌های حمل‌ونقل دریایی به واسطه اجرای کراس استافینگ یا به عبارتی تخلیه کانتینرها و بار به کشتی دیگر برای استفاده از نام کشور ثالث به عنوان فروشنده، زمینه کاهش صادرات را فراهم آورده است گفت: بررسی شرایط اقتصادی به همراه حمایت‌های اتحادیه اروپا از برجام که به ایجاد کانال جدید مالی منجر خواهد شد، نشان از عدم موفقیت تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا داشته و به نظر می‌رسد عمر این تحریم‌ها در چند ماه آینده به پایان برسد.

کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر بین‌المللی معدن و فولاد در گفتگو با هفته‌نامه «حمل‌ونقل» در خصوص تأثیر تحریم‌ها بر زنجیره تولید و صادرات فولاد اظهار داشت: نمی‌توان از تأثیر تحریم‌ها بر روند تولید و صادرات فولاد و محصولات این زنجیره چشم‌پوشی کرد. هر چند که تولیدکنندگان و صادرکنندگان برای کاهش اثرات تحریمی نسبت به جایگزینی بازارهای هدف جدید اقدام کرده تا بتوانند محصولات خود را با قیمت‌های رقابتی در این بازارها عرضه کنند. او در ادامه به کاهش صادرات اشاره کرد و گفت: در ۵ ماهه نخست امسال صادرات فولاد بالغ بر ۳ میلیون و ۱۰۷ هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد ۵ درصدی همراه بوده است.

اما بررسی آمار مردادماه  نشان می‌دهد با شروع دور جدید تحریم‌های آمریکا، حجم صادرات ۴۸۳ هزار و ۵۱۰ تنی این ماه نسبت به مدت مشابه سال قبل  افت ۲۴ درصدی داشته است. به گونه‌ای‌که در این ماه متقاضیان با نگرانی از تحریم‌ها خریدهای خود را محدود کرده‌اند که البته افزایش هزینه‌های حمل دریایی نیز بی‌تأثیر نبوده است.

این تحلیلگر بین‌المللی فولاد با بیان اینکه ایران در تلاش است با استفاده از همکاری و مشارکت شرکت‌های چینی و اروپایی در زمینه ساخت و انتقال دانش فنی قطعات فنی صنایع فولادسازی اقدام کند، گفت: در کنار تلاش ایران برای استفاده از شرکای چینی و اروپایی برای حمایت از فولادسازان داخلی در دوران تحریم، آنچه به افزایش مشکلات این بخش دامن می‌زند هزینه بالای نرخ حمل دریایی به همراه کمبود کانتینر است که احتمال شدت گرفتن این مشکلات در دور دوم تحریم‌‌ها نگرانی‌های زیادی را برای فعالان این حوزه به همراه داشته است.

کاهش تقاضای داخلی

جعفری طهرانی در ادامه عنوان می‌کند که تولیدکنندگان بیش از گذشته نیازمند بازارهای خارجی هستند و صادرات امروز از اهمیت بیشتری برای تولیدکنندگان برخوردار است. او این گونه تحلیل می‌کند که امروز به واسطه افزایش هزینه‌های حمل دریایی  تقاضای خرید مواد اولیه معدنی مانند سنگ آهن کاهش یافته است.

این عضو اتاق بازرگانی ادامه داد: به واسطه تحریم‌ها و همچنین افزایش قیمت سنگ آهن، بازار این محصول دستخوش نوسانات داخلی و خارجی شده است و فولادسازان نیز تاب افزایش هزینه‌های حمل دریایی را نداشته و اقبالی به خرید و استفاده از این ماده معدنی ندارند.  او در این رابطه توضیح داد: در حال حاضر نرخ جابه‌جایی و حمل‌ونقل دریایی افزایش چشمگیری داشته است.

در واقع از اول نوامبر تمام کانتینرهای صادراتی ایران مجبور هستند قبل از مقصد اصلی  به کشور ثالثی هم‌چون دوبی رفته و کراس استافینگ (Cross Stuffing) انجام دهند به معنای آنکه کانتینر از کشتی تخلیه شده و پس از خروج بار از کانتینرمجددا در کانتینر و کشتی دیگری به مقصد اصلی حمل شود تا نام آن کشور به‌عنوان فروشنده و واردکننده این محصول درج شده و بتواند از مسایل تحریمی درامان بماند.

جعفری طهرانی گفت: فارغ از هزینه‌های مازادی که این موضوع به صادرکننده تحمیل می‌کند، اتلاف وقت به همراه احتمال تخریب و خسارت به محصولات فولادی که برخی از آن‌ها همچون آهن اسفنجی به بسته‌بندی خاص برای جلوگیری از هوازدگی نیاز دارد اساسا خرید از ایران را فاقد توجیه اقتصادی می‌کند ضمن آنکه فولادسازان نیز ترجیح می‌دهند صادرات خود را در شرایط کنونی محدود کنند.

عمر چند ماهه تحریم‌ها

او در پاسخ به اینکه آینده تحریم‌ها را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ گفت: بررسی شرایط اقتصادی به همراه حمایت‌های اتحادیه اروپا از برجام که به ایجاد کانال جدید مالی منجر خواهد شد نشان از عدم موفقیت تحریم‌های یک‌جانبه آمریکا داشته و به نظر می‌رسد عمر این تحریم‌ها در چند ماه آینده به پایان برسد.

این تحلیگر مسایل بین‌المللی فولاد در خصوص آینده بازار فولاد ایران گفت: ایران باید تا افق ۱۴۰۴ یا ۲۰۲۵ میلادی به ظرفیت تولید ۵۵ میلیون تنی فولاد دست یابد که در این راستا تأمین سنگ‌آهن گلوگاه اصلی این روند است چراکه در افق مورد نظر نیازمند ۱۶۲ میلیون تن سنگ‌آهن خواهیم بود بنابراین بیش‌ترین سرمایه‌گذاری باید در حوزه اکتشاف، استخراج و فرآوری سنگ‌آهن صورت گیرد و باید به دنبال جذب سرمایه‌گذاری در این حوزه بود. هم‌چنین صادرات حداقل ۵/ ۱۰ تا‌ ۲۰ میلیون تنی هدف‌گذاری شده که به نظر می‌رسد رقم ۵/ ۱۵ میلیون تن واقعی‌تر بوده و به شرط عدم حضور تحریم‌ها محقق خواهد شد.

جعفری طهرانی هم‌چنین درخصوص تکنولوژی‌های جدید تولید فولاد نیز توضیحاتی داد و گفت: دو پروژه جدید که در زمینه استفاده از تکنولوژی‌های نوین و به روز در صنعت فولاد ایران و بر اساس تکنولوژی شرکت Primetals اجرا شده‌اند، خطوط تولید محصولات فولادی ESP برای تولید محصولات تخت و ورق و وین لینک برای تولید محصولات طویل به ویژه آرماتور است.

در هر دو این روش‌ها به‌جای رسیدن به محصولات میانی از جمله اسلب و بیلت، ریخته‌گری در‌جا انجام می‌شود و مستقیما به ترتیب به ورق و میلگرد به‌عنوان محصولات نهایی در ESP و وین لینک می‌رسیم بنابراین انرژی مصرفی برای شکل‌دهی کاهش می‌یابد و شمش ریخته‌گری شده بدون سرد شدن وارد خط نورد می‌شود. ویژگی ESP، انعطاف‌پذیری و پاسخگویی سریع به نیازهای بازار، به حداقل رسیدن هزینه‌های سرمایه‌گذاری Capex و بهره‌برداری Opex، انطباق بیش‌تر با مسائل ایمنی و زیست‌محیطی به علت کاهش اتلاف انرژی و اشغال فضای بسیار کم‌تر از خطوط تولید سنتی است؛ به‌طوری‌که‌ برای یک کارخانه با ظرفیت ۳/۲ میلیون تن در سال فقط ۲۰‌هزار متر مربع فضا نیاز است در صورتی‌که در روش‌های ریخته‌گری سنتی با ظرفیت بین ۸/۲ تا ۴ میلیون تن در سال بین ۶۰ هزار تا ۱۰۰ هزار متر مربع یعنی ۳ الی ۵ برابر فضای بیش‌تر مورد نیاز است.

او در ادامه افزود: درمورد وین لینک نیز هم‌چنین، هزینه‌های بهره‌برداری و عملیاتی کاهش چشم‌گیری نسبت به روش‌های سنتی دارد. شاخص‌های زیست‌محیطی نظیر مصرف انرژی نیز در «وین‌لینک» به واسطه احتراق کم‌تر، کاهش قابل ملاحظه‌ای دارد. کما اینکه به زمین کمتری نیاز داریم و این کاهش فضای اشغالی نسبت به محصولات طویل نسل‌های قبل به حدود ۴۰ درصد می‌رسد. در بخش تجهیزات و احجام سازه و سیویل هر کدام ۲۰ درصد و در حوزه زیرساخت ۳۰ درصد افت را شاهد خواهیم بود. در بخش مصرف گاز ۷۰ درصد، نیروی انسانی ۴۰ درصد، پرت و دورریز متریال ۸۰ درصد و نهایتا در مصرف انرژی ۲۰ درصد کاهش خواهیم داشت.

به گفته او؛ براساس طرح جامع فولاد و توسعه صنعت فولاد ایران، این تکنولوژی‌های نوین که از سوی شرکت «پری متالز» ارائه شده‌اند هم‌اکنون در طرح توسعه آهن و فولاد گل گهر به ظرفیت ۳میلیون تن برای تولید ورق به روش ESP و نیز مجتمع فولاد روهینا جنوب به ظرفیت ۴۵۰ هزار تن آرماتور به روش وین لینک اجرا شده‌ و در حال بهره‌برداری است.

هفته‌نامه‌حمل‌ونقل