◄ کاهش نرخ ارز چقدر بر تغییر قیمت خودرو تأثیرگذار است؟

 به فاصله اندک از زمانی که قیمت دلار در بازارهای استان‌های مختلف شکسته شد و دلار با چند قیمت و بر مبنای محل مبادله آن خرید و فروش شد، بحث‌ها بر سر کاهش قیمت خودرو بالا گرفت؛ بازاری که شاید بعد از طلا دومین بازاری بود که از گرانی دلار متاثر شد و نرخ صعودی آن چنان بی‌محابا  بالا رفت که حتی در برخی موارد فعالان بازار هم اظهارنظری در مورد علت این رشد قیمتی داشتند و اعلام می‌کردند که  بازار از دست فعالان و تولیدکنندگان خارج شده و دلالان هستند که به میل خود بازار را مدیریت می‌کنند و شاید همین مدیریت دلالی بود که موجب شد در کمترین بازه زمانی از افت قیمت دلار در بازار به یکباره خبرها حکایت از کاهش قیمت خودرو در بازار بدهد.

بیش‌تر بخوانید:

• واردکنندگان درباره راهکار پایان بحران در بازار خودرو چه می‌گویند؟

خبرهایی که می‌گفتند برخی مدل‌ها تا ٥٠ میلیون تومان کاهش قیمت داشتند. البته این کاهش قیمت‌ها در شرایطی است که هنوز خودرو به قیمت مشابه سال قبل بازنگشته و هنوز هم در بازار خودرو شاهد گپ قیمتی یا همان حباب قیمتی هستیم؛ حبابی که موجب شد برخی خودروهای وارداتی به جهت محدودیت‌هایی که در مورد واردات اعمال می‌شود هم اکنون نزدیک به سه برابر افزایش کاذب داشته باشند.  حال اگر این حباب کمی ترک بردارد و قیمت‌ها کاهش یابد اما باز هم با توجه به محدودیت‌های اعمالی در واردات باز هم نمی‌توانیم به کاهش قیمت‌ها آن‌طور که باید و شاید امیدوار باشیم.

چرا که هم‌چنان واردات ممنوع است و سامانه ثبت سفارش هم بسته است در همین حال وضع تعرفه‌های جدید و عوارض گمرکی جدید موجب می‌شود قیمت‌ها آن‌طور که باید متاثر از کاهش قیمت دلار نباشد.  البته این روال در مورد داخلی‌ها اگرچه کمی متفاوت است و تأثیر بیشتری دارد اما باز هم با توجه به سهم ارزبری خودروهای ساخت داخل برخی از شرایط در مورد واردات همچون عوارض گمرکی مواد اولیه و... اجازه کاهش قیمت‌ها را به آن شکلی که مورد درخواست مردم است نمی‌دهد.

با این حال اما سعید مؤتمنی، رئیس اتحادیه نمایشگاه‌داران و فروشندگان خودرو پیش‌بینی کرده که تا چند روز آینده کاهش قیمت بیش‌تری را در بازار شاهد باشیم و این افت به‌ویژه برای خودروهای وارداتی به دلیل نبود تقاضا بیش‌تر خواهد بود. این مقام صنفی با اشاره به کاهش شدید قیمت انواع خودروهای داخلی و خارجی در بازار تاکید کرد: با این وجود همه فروشنده هستند، اما خریداری وجود ندارد.کاهش یک تا ۱۲‌میلیونی قیمت‌ها در خودروهای داخلی را شاهد بودیم اما در خودروهای خارجی به دلیل کاهش ارزش دلار افت تا ۵۰ میلیون تومان هم به ثبت رسید.

بازی دلار با خودرو

 اخیرا  دلار که به خوبی نبض بازارهای اقتصادی را در اختیار گرفته بود توانست با رکورد زنی ۱۹هزار تومانی‌اش قیمت‌ها در بازار خودرو را چنان بی‌ضابطه بالا ببرد که حتی دارندگان خودروهای دپو شده هم تصور نمی‌کردند به یکباره به چنان سود کاذبی دست یابند. اما بازی دلار زمانی معادلات دلالان را بر هم زد که یکباره با سقوط آزاد دلار که از مشهد آغاز و به سایر استان‌ها رسید این دلالان را در شوک فرو برد. افرادی که به طمع سود بیش‌تر خودروهای صفر کیلومترشان را انبار کرده بودند به یکباره فروشنده شدند تا حداقل از زیان بیش‌تر جلوگیری کنند؛ روالی که حتی موجب شد برخی خریداران خودرویی با قیمت بالا در همین بازه کوتاه متضرر شوند و قیمت خریدشان از فروش بیش‌تر باشد. موضوعی که حسن‌زاده یکی از نمایشگاه‌داران تهرانی در گفتگو با «حمل‌ونقل» به آن اشاره می‌کند و می‌گوید: زمانی که دلار رشد خود را آغاز کرد معلوم بود که این رشد بدون پشتوانه است و با کاهش رو به رو خواهیم شد اما متاسفانه جذابیت سود خوابیده در بازار خودرو موجب شد بسیاری با طمع کسب سود به سمت خرید خودروهای صفر بروند و بدون این که از آن استفاده کنند با انبار کردن منتظر بمانند تا در فرصت مقتضی با سود بیشتر خودروها را بفروشند.  وی ادامه می‌دهد: البته در همان زمان هم مشخص بود که قیمت خودرو نمی‌تواند این‌چنین بی‌ضابطه افزایش یابد و قطعا اگر کسی کمی از بازی‌های اقتصادی سر رشته داشت می‌دانست که نباید وارد این بازار شود. به هر جهت حالا که قیمت دلار کاهش یافته و مسئولان هم بر کاهش بیشتر آن تاکید دارند بعید نیست که در بازه کوتاهی شاهد عرضه خودروها به بازار و شکست قیمت باشیم. حسن‌زاده با پیش‌بینی این که کاهش قیمت خودرو مقطعی است می‌گوید: در حال حاضر بازار خودرو حباب قیمتی دارد؛ همان حبابی که هم اکنون در بازار سکه نیز وجود دارد.

ممکن است با کاهش قیمت دلار برخی از خریداران خودرو برای جلوگیری از زیان بیش‌تر به سمت عرضه خودرو خود بروند و با توجه به این‌که همه به دنبال کاهش قیمت هستند تقاضا کم‌تر از عرضه شده و قیمت‌ها کاهش یابد اما در نهایت با توجه به اینکه زنجیره عرضه و تقاضا همسان نیست ممکن است باز هم شاهد تلاطم قیمتی در این بازار باشیم. این کارشناس و فعال بازار خودرو تhکید می‌کند: وقتی خبرها حکایت از کاهش تولید قطعه‌سازی دارد این خود نشان دهنده کاهش تولید داخل و عدم پاسخگویی تولیدکنندگان به تعهداتشان است و این امر می‌تواند در ماه‌های آتی بازار را ملتهب کند.

بازاری‌های جدید

یک نامه نانوشته در بازار خودرو است که می‌گوید هر زمان که عرضه و تقاضا با یکدیگر برابری نکرد از قانون فروش بیش از ظرفیت استفاده کند. روالی که چندین سال است هر بار که بازار خودرو درگیر مشکلات خاص می‌شود حال فرقی ندارد کمپین نه به خرید خودرو باشد یا گرانی خودرو، مسئولان صنعتی کشور برای جاده مخصوصی‌ها این نسخه را تجویز می‌کنند تا التهاب این بازار را ولو مقطعی کاهش دهند؛ روالی که گویا دیگر اثربخشی خود را از دست داده و نمی‌تواند بازار را مدیریت کند به گونه‌ای که در سال‌های گذشته وقتی خودروسازان داخلی به پیش‌فروش اقدام می‌کردند قیمت‌ها کاهش می‌یافت.

بیش‌تر بخوانید:

• با کاهش قیمت خودرو در بازار همه فروشنده شدند

اما با وجود تکرار چند بار این نسخه در ماه‌های گذشته و با وجود همه عرضه‌هایی که در دو ماه گذشته شد اما از آن‌جا که خودروسازان هم‌چنان انتظار افزایش قیمت‌ها را داشتند و کمی عرضه به بازار را کاهش دادند موجب شد قیمت‌ها آن‌طور که انتظار می‌رفت کاهش نیابد. در همین حال گوشه چشمی که دولتی‌ها به بازار خودرو کردند و اجازه دادند برخی در گمرک‌مانده‌ها وارد کشور شوند هم نتوانست بازار را آرام کند به گونه‌ای که طبق گفته فعالان این بازار اگر چه کاهش قیمت دلار باعث کاهش قیمت وارداتی‌ها تا ۵۰ میلیون تومان شده اما پیش‌بینی‌ها نشان نمی‌دهد این روال تداوم داشته باشد؛

موضوعی که فرهاد احتشام‌زاده، رئیس انجمن واردکنندگان خودرو هم به آن اشاره کرده و گفته است: قیمت‌ها در  بازار خودرو کاهش داشته است و به نظر می‌رسد این سقوط قیمت بیشتر مشمول بازار خودروهای داخلی است. او معتقد است که طرح ممنوعیت واردات خودرو، عامل موثری در کاهش چشمگیر قیمت  خودروهای خارجی و داخلی است. نوسانات قیمت در بازار خودرو بیشتر به سود دلالان است و سودی برای شرکت‌های وارداتی ندارد. اگر دولت تعرفه‌ها را اصلاح کند و به سال ابتدای سال ۹۶ برگرداند قیمت خودروهای خارجی با کاهش  چشمگیری مواجه خواهد شد.

صفی‌زاده یکی از فروشندگان خودروهای وارداتی در خیابان شهید بهشتی هم در گفتگو با «حمل‌ونقل» تنها راه کاهش قیمت وارداتی‌ها را تغییر در تصمیم‌گیری‌هایی می‌داند که در بازه یک سال و نیم پیش در بازار خودرو روی داده است و می‌گوید: افزایش قیمت خودرو با محدودیت واردات وارداتی‌ها آغاز شد و بعد از مدتی به بازار داخلی‌ها کشیده شد و حالا هم اگر می‌خواهیم بازار تغییری در جهت کاهش قیمت را تجربه کند بهتر است محدودیت‌های اعمالی را تعدیل یا تغییر دهیم.

وقتی هم‌چنان سامانه ثبت سفارش بسته است و وارداتی‌های اصلی حق واردات ندارند و تنها ورود خودرو محدود به تعدادی شده که قبلا ثبت شده‌اند پس این کاهش قیمت هم مقطعی است و مجددا به همان روال افزایشی باز خواهد گشت. او ادامه می دهد: دولت باید برای برداشتن یکی از بازارهای بی‌ضابطه یک بار برای همیشه تصمیمی بگیرد که هم بازار داخل را مدیریت کند و هم بازار وارداتی‌ها را. تعداد کل وارداتی‌ها در سال نزدیک به ۷۰ هزار خودرو است و این میزان در مقابل تولید ۱۰۵ میلیون خودرو چیزی نیست که بخواهد بازار را بر هم بریزد. حال آنکه عدم واردات به خوبی توانست سکوی ترازوی بین وارداتی‌ها و داخلی ها را بر هم زده و بازار را ملتهب کند.

زنجیره ناقص

محمد حامدی یکی از فعالان و کارشناسان بازار خودرو در گفتگو با «حمل‌ونقل» معتقد است که بازار خودرو زمانی به آرامش بازمی‌گردد که تمام مراحل صنعت خودرو شامل کاهش قیمت شوند و تغییراتی که در این بازار روی داده است به حالت قبل بازنگردد این کاهش قیمت‌ها مقطعی و بی‌فایده خواهد بود. وی حتی به موضوع طلب‌های قطعه‌سازان اشاره کرده و می‌گوید قطعه‌سازان به‌خاطر طلب انباشته‌شان از خودروسازان و همچنین نبود مواد اولیه مجبور به کاهش تولید شده‌اند و حالا اگر این مشکلات حل نشود کاهش قیمت‌ها مقطعی بوده و نمی‌تواند بازار را به آرامش قبلی بازگرداند.

این کارشناس تاکید می‌کند کاهش قیمت دلار می‌تواند در بازار وارداتی‌ها و داخلی‌ها باعث کاهش قیمت موقت شود چرا که عده‌ای خودروهای خود را دپو کرده و با عدم عرضه آن باعث افزایش قیمت شدند و عده دیگری را هم به خرید ترغیب کردند. حال آن‌که با کاهش قیمت دلار و ترس از ادامه این روند عده‌ای با ترس از زیان بیشتر فروشنده شده‌اند. حال اگر از این فرصت استفاده کرده و با واردات مواد اولیه و تامین قطعه تولید را افزایش دهیم می‌توان کمی بازار داخل را مدیریت کرد. در همین حال بازار بی‌ضابطه وارداتی‌ها را هم مدیریت کرد.

حامدی البته به بازی که دلالان با فروش خودرو در سایت‌های خودرویی راه انداخته‌اند اشاره می‌کند و تأکید می‌کند متأسفانه وقتی دلالان با فروش کاذب خودرو در سایت‌های اینترنی توانستند قیمت‌ها را نجومی بالا ببرند نمی‌توان انتظار داشت که این قیمت‌ها با همان سرعت کاهش یابد. گو اینکه در حال حاضر هم عده ای از همین دلالان از بازار سوءاستفاده کرده و در حال کلاهبرداری از مردم هستند. وی شاهد مثال خود را فروش پراید زیر قیمت در برخی سایت‌ها می‌خواند و می‌گوید اگر نظارتی بر بازار فروش سایت‌های خودرویی نشود چندی دیگر باید شاهد پرونده‌های کلاهبرداری جدیدی باشیم که در این بازه زمانی شکل گرفته‌اند.