◄ چالش ایرلاین‌ها برای استفاده از منابع صندوق توسعه ملی

استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی بیشتر برای شرکت‌هایی بود که اساسا درآمدهای ارزی دارند به همین خاطر مخاطب اصلی این صندوق شرکت‌های هواپیمایی نبودند چرا که ایرلاین‌های ایرانی حتی درآمد پروازهای خارجی‌شان ریالی است عملا آیین‌نامه این صندوق، ایرلاین‌ها را نادیده گرفته است.

یکی دیگر از موضوعات برای استفاده از تسهیلات صندوق توسعه ملی، این بود که شرکت‌های دولتی نمی‌توانستند از تسهیلات این صندوق استفاده کنند این در حالی بود که در مقطعی قصد داشتند هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران «هما» را از این موضوع مستثنا کنند.

در شروط آیین‌نامه صندوق توسعه ملی برای اینکه شرکت‌های هواپیمایی بتوانند از تسهیلات این صندوق استفاده کنند باید یک سهمی به عنوان پیش پرداخت گذاشته شود و هواپیمایی که خریداری می‌کنند حتما باید «نو» بود بنابراین شرکت‌های هواپیمایی نمی‌توانستند به سراغ هواپیمای دست‌دوم بروند. همان‌طور که در ابتدای این یادداشت اشاره داشتم شرایط صندوق توسعه ملی برای شرکت‌های هواپیمایی نوشته نشده است بلکه این مختص شرکت‌هایی است که درآمدهای ارزی دارند و می‌توانند بازپرداخت‌ها را به صورت ارزی پرداخت کنند.

از سوی دیگر شرکت‌های هواپیمایی برای اینکه بتوانند از وام این صندوق بهره‌مند شوند باید یک سهمی را برای خرید هواپیما بر عهده بگیرند که این سهم بین 20 تا 30 درصد بود که مجموع این موارد محدودیت‌هایی را برای ایرلاین‌ها ایجاد می‌کرد که متأسفانه نتوانستند از مزایای صندوق توسعه ارزی بهره‌مند شوند.

یکی دیگر از چالش‌های ایرلاین‌ها برای استفاده از تسهیلات این صندوق بحث تضامین بود و از سمت دیگر در حال حاضر ما در شرایط تحریم هستیم و خرید هواپیمای نو برای شرکت‌های هواپیمایی امکان‌پذیر نیست این در حالی است که حتی کمپانی سازنده هواپیما مانند ایرباس که به ما تعهد فروش هواپیما داشت از این کار امتناع کرده است. از همین رو لازم است این قانون و همچنین محدودیت‌های ناشی از تحریم بازنگری شود که البته اگر این قانون را صرفا در جهت بهره‌مندی ایرلاین‌ها از این تسهیلات بازنگری کنند ممکن است برای سایر صنایع مشکل ایجاد کند.

اما ممکن است در این میان سوالی بنی بر اینکه «آیا شرکت‌های هواپیمایی در شرایط فعلی تمایلی برای توسعه ناوگان دارند» مطرح شود. باید توجه داشت که بحث جایگزینی به‌صورت جدی مطرح است. با توجه به اینکه یکی از مسائل نگران‌کننده در آینده صنعت حمل‌ونقل هوایی بحث زمین‌گیر شدن هواپیما است باید توجه جدی به موضوع جایگزینی شود.

*کارشناس هوایی