مقررات ویژه تردد کشتیهای ایرانی در آبراههای داخلی روسیه
تین نیوز | سرانجام با انجام اصلاحات در بخش تجارت سنتی ایران و روسیه و نزدیكی سیاسی دو كشور متاثر از تنشهای دولتهای غربی علیه دولت پوتین، طرف روس به منظور توسعه همكاریهای بازرگانی و اقتصادی، با تدوین پیشنویس موافقتنامه مقررات ویژه تردد كشتیهای ایرانی در آبراههای داخلی این كشور، امكان عبور شناورهای پرچم خارجی از كانال ولگا و ون را فراهم كرد.
مجوز عبور كشتیهای ایران از رودخانههای داخلی روسیه در حالی از سوی همسایه شمالی ایران صادر شد كه تا پیش از این هیچ كشتی با «پرچم خارجی» حق عبور از كانال ولگا – ون را نداشت و تنها كشتیهای با پرچم روسیه اجازه داشتند از این مسیر تردد كنند. پیش از این نیز در اجلاس سوم كارگروه مشترك حمل و نقل، طرف روس موافقت كرده بود در قبال دریافت هزینه حمل بندری و واریز 30 هزار دلاری كشتیرانی ایران به خزانه دولت روسیه، ممنوعیت كشتیرانی در آب راههای داخلی را بردارد. شرطی كه البته امكان تردد و دسترسی به آبهای دریای سیاه برای كشتیهای ایران را سختتر كرد و در
نهایت اجرایی نشد.
تابستان گذشته با سفر الكساندر داویدنكو، رئیس آژانس فدرال حمل و نقل دریایی و رودخانهای روسیه به تهران، رایزنیهای اولیه دو كشور در خصوص توسعه همكاریهای و چگونگی اصلاحات در بخش تجارت و حمل و نقل دریایی صورت گرفت.
رئیس آژانس حمل و نقل دریایی و رودخانهای روسیه در دو دیدار جداگانه با وزیر راه و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، از اتخاذ سیاستها و برنامهریزی منظم در بخش ترانزیت و فعالیتهای كشتیرانی خبر داد و اراده دولت روسیه در خصوص رفع مشكلات گمركی، محدودیتهای حمل و نقل دریایی و همچنین معضلات كشتیرانی در بنادر دو كشور را جدی دانست. موضوعی كه با استقبال تهران و مسوولان رده بالای حمل و نقلی كشور همراه شد.
داویدنكو در دیدار با مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی نیز بر تحقیقات خاص بندری تاكید كرد و در خصوص مذاكره برای حل و فصل مسائل پیرامون استفاده از كانال ولگا و دن در آبهای داخلی روسیه، با بیان اینكه كشتیرانی در رودهای ولگا و دن مطابق قوانین داخلی فدراسیون روسیه، مختص كشتیهای با پرچم روسیه است، از تحركات دولت پوتین برای عبور كشتیهای غیر پرچم روسیه و رفع این مشكل خبر داد. داویدنكو در این دیدار البته این را هم گفت كه هم اكنون عبور كشتیهای تفریحی و ورزشی از این كانال آزاد است كه دستاورد حائز اهمیتی در این باره قلمداد میشود.
رئیس حمل و نقل دریایی و رودخانهای روسیه از سازمان بنادر خواست تا فهرست كشتیهای ایرانی را جهت استفاده از ماههای قابل كشتیرانی در رودخانههای ولگا - ون به دولت روسیه اعلام كند تا نخستین گامها در این زمینه برداشته شود.
موافقت با تردد چند باره كشتیهای ایرانی
با شدت گرفتن ترافیك سیاسی و اقتصادی تهران - مسكو و در شرایطی كه دو كشور به جهت مسائل بینالمللی و اتخاذ مواضع مشترك سیاسی، به یك شریك اساسی در منطقه تبدیل شدند، نمایندگان حمل و نقلی ایران و روسیه در ششمین اجلاس كارگروه حمل و نقل، بر ایجاد فرصتهای جدید در دریای خزر توافق كردند. توفقی كه مدیركل ترانزیت و تعرفه سازمان بنادر و دریانوردی از آن به عنوان «پیشرفت بسیار بزرگ» اسم میبرد.
خسرو سرایی دراین خصوص به خبرنگار ترابران می گوید:« در این اجلاس و در پی مذاكره با طرف روسیه، به لحاظ فنی توانستیم توافق بسیار خوبی برای تردد كشتیهای ایرانی در آبراههای داخلی روسیه دست پیدا كنیم.»
این كارشناس امور بینالمللی سازمان بنادر میگوید:« براساس توافق جدید، مقر شد طرف ایرانی، نه نام یك كشتی، بلكه لیستی از كشتیهای خود را برای تردد چند باره در یك فصل قابل كشتیرانی (به غیر از ماههای زمستان و یخزدگی رودخانهها) به روسیه اعلام كند. این در حالی است كه تا پیش از این، كشتیهای ایرانی برای هر سفر دریایی باید مجوز عبورشان را با نام یك كشتی و طی یك پروسه طولانی دریافت میکردند.»
به گزارش ترابران، عبور از آبراههای داخلی روسیه، برگ برندهای است كه طرف روس خیلی با دقت آن را به كار میگیرد. بدیهی است كه این آبراهها داخلی و تحت حاكمیت دولت روسیه هستند و چنانچه روسیه امتیازی در این زمینه به یكی از كشورهای ساحلی خزر بدهد، بقیه كشورها نیز خواستار برخورداری از این امتیاز خواهند بود.
مدیركل ترانزیت و تعرفه سازمان بنادر در این باره میگوید:« طرف روس در اجلاس ششم صراحتا امضای چنین موافقتنامهای با كشورهای حاشیه خزر را رد كرد، اما توافق روی موضوع اعطای مجوز به كشتیهای ایرانی جهت عبور چند باره در رودخانههای داخلی این كشور، پیشرفت بسیار بزرگی برای ما محسوب میشود.»
لغو ممنوعیت به ازای 30 هزار دلار
دولت ایران و روسیه در سومین اجلاس گروه كاری مشترك حمل و نقل دو كشور توافق كردند كه كشتیهای ایرانی ضمن پرداخت هزینه حمل بندری به دولت ایران، 30 هزار دلار نیز به خزانه دولت روسیه واریز كنند تا بتوانند از آبهای داخلی روسیه (رود ولگا) عبور كرده و وارد آبهای دریای سیاه شوند. این در حالی است كه هزینه 30 هزار دلاری برای كشتیهای ایرانی سنگین بوده و امكان تردد در این مسیر را سخت كرده است. ضمن اینکه امكان عبور اغلب كشتیها از آبهای داخلی روسیه كه به رود ولگا و نهایتا «دن» میرسد و از آنجا وارد آبهای دریای سیاه میشود، به دلیل باریكی و عمق
پایین، وجود نداشته و تنها كشتیهای كوچكی با وزن شش تا پنج هزار تن میتوانند از این مسیر عبور كنند. بنابراین با توجه به سایز كوچك كشتیها و حمل بار در تناژ پایین، صرف چنین هزینهای برای كشتیهای ایرانی مقرون به صرفه نیست.
با این حال دولت روسیه طی رایزنیهای مسوولان ایرانی، آییننامهای را با امضای رئیس فدراسیون روسیه به ایران ارسال كرده كه در آن ضوابط عبور كشتیها با «پرچم خارجی» تعریف و مدت زمان دو ماه برای ارسال مدارك كشتیها تعیین شده است. در این آییننامه که با عنوان «دریافت مجوز حق كشتیرانی تحت پرچم دولت خارجی در مسیرهای داخلی آبی فدراسیون روسیه» و با سربرگ سازمان بنادر و دریانوردی به شركتهای حمل و نقلی ارسال شده است، چگونگی و ترتیب دریافت مجوز حق تردد كشتیهای تحت پرچم كشور خارجی مشخص شده كه براساس آن درخواست عبور از مسیرهای آبی داخلی
فدراسیون روسیه به وزارت حمل و نقل روسیه باید حداقل 60 روز قبل از زمان برنامهریزیشده برای عبور كشتی تحت پرچم كشور خارجی با زبان «روسی» ارائه شود.
در مداركی كه باید به این كشور ارسال شود، ارائه نام كشتی، مالكیت ملی كشتی، عنوان صاحب كشتی، بندر محل ثبت كشتی، نوع كشتی، اندازههای اصلی كشتی، مسیر تردد كشتی و زمان و اهداف تردد (تعداد گذرها) كشتی در مسیرهای داخلی آبی روسیه الزامی است. فدراسیون پس از بررسی مدارك و در صورت ناقص نبودن، مجوز عبور از رود ولگا را برای كشتیهای با مالكیت یا اجاره ایران صادر میكند.
البته مجوز صادر شده توسط دولت فدراسیون روسیه باید با وزارت امور خارجه فدراسیون روسیه، وزارت دفاع فدراسیون روسیه، سرویس فدرال امنیت فدراسیون روسیه، سرویس فدرال گمرك، وزارت بهداشت و توسعه اجتماعی فدراسیون روسیه، وزارت كشاورزی فدراسیون روسیه و كمیته دولتی فدراسیون روسیه و امور ماهیگیری مورد توافق قرار گیرد كه هماهنگی دولت با ارگانهای فدرال ذینفع حكومت نباید از 10 روز كاری بیشتر شود.
مشكلات كشتیهای ایرانی با روسیه
هرچند باز شدن مسیر آبی رود ولگا، پس از ممنوعیت چندین ساله ،برای ایران موقعیت بسیار مناسبی است؛ اما این موضوع نمیتواند مشكلات كشتیهای ایرانی را كه در بنادر این كشور پهلو میگیرند مرتفع كند. كشتیهای ایرانی كه عمدتا محمولههای خود را از بندر آستارا خان بارگیری میكنند، به دلیل نبود نمایندهای از ایران یا یك نماینده روسی كه نقش راهنما را ایفا كند، در بارگیری و تخلیه بار با مشكل روبهرو هستند و مجبور به صرف هزینههای سنگینی برای حمل بار به كشتی میشوند. این در حالی است كه كشتیهای دیگر به دلیل رابطه دوستانهتر، هزینه كمتری صرف
میكنند. در این میان كشتیهای روسی نیز به دلیل حمایت مستقیم دولت فدراسیون روسیه از تخفیفات ویژهای نسبت به سایر كشورها برخوردار هستند.
علاوه بر تحمیل هزینههای حمل و تخلیه بار، مدت زمان بارگیری و تخلیه نیز مشكلاتی برای بازرگانان ایرانی به دنبال داشته است و بازرگانان ایرانی به دلیل پارهای مشكلات مجبور به صرف وقت بیشتری برای جابهجایی اجناس از محل تجمعگاهها به بندر و سپس حمل آن به كشتی هستند؛ در حالی كه كشتی سایر كشورها در مدت زمان كوتاهتری میتوانند اجناس خود را بارگیری و بندر را به سمت كشورهای هدف ترك كنند.
گفتنی است در سال 1813 عهدنامهای به نام گلستان میان ایران و دولت روس به امضا رسید كه به موجب آن تردد كشتیهای ایرانی در خزر ممنوع اعلام شد و ایران را سالهای سال از مزایای بیشمار حمل و نقل دریایی در این «دریاچه بزرگ» محروم کرد. این ممنوعیت به قدری گسترده بود كه در زمان دولت پهلوی و پس از آن نیز حمل و نقل دریایی ایران در این دریا ممنوع بود. این محدودیتها ادامه داشت تا اینكه در سال 63 با سفر آیتالله هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور وقت به روسیه و شركت در یازدهمین اجلاس مشترك ایران و روسیه، ممنوعیت تردد كشتیهای تجاری در دریای خزر و تردد در بنادر روسیه
لغو شد.
دیدگاه های ارسال شده توسط شما، پس از تایید توسط تین نیوز در وب منتشر خواهد شد.
تین نیوز نظراتی را که حاوی توهین یا افترا است، منتشر نمیکند.
پیام هایی که به غیر از زبان فارسی یا غیر مرتبط باشد منتشر نخواهد شد.
انتشار مطالبی که مشتمل بر تهدید به هتک شرف و یا حیثیت و یا افشای اسرار شخصی باشد، ممنوع است.
جاهای خالی مشخص شده با علامت {...} به معنی حذف مطالب غیر قابل انتشار در داخل نظرات است.